του Νικήτα Φεσσά
Η (υποτυπώδης) πλοκή: μετά τον θάνατο του πιο διάσημου γιου του πλανήτη Krypton (Superman), ο Bruce Wayne / Batman στρατολογεί ομάδα υπερηρώων για να αντιμετωπίσουν την επερχόμενη εξωγήινη απειλήπου ακούει στο όνομα Steppenwolf.
Ο γράφων είναι φαν του υπερηρωικού είδους, και ειδικώς της DC. Για αυτόν, η συνύπαρξη στη μεγάλη οθόνη iconsόπως ο Superman, o Batman, η Wonder Woman,και ο Flash, εκτός από αδιαμφισβήτητο πολιτισμικό event, αποτελεί και ένα παιδικό όνειρο που γίνεται πραγματικότητα με το Justice League του Zack Snyder (πριν από δέκα χρόνια ο George Miller του Mad Max είχε ήδη ολοκληρώσει τη διαδικασία της διανομής ρόλων για τη δική του ταινία Justice League, η οποία ωστόσο δεν είδε ποτέ το φως της ημέρας). Γι’ αυτό και είναι λίγο πιο επώδυνο για εκείνον να παραδεχτεί ότι το τελικό αποτέλεσμα δεν είναι καλό. Για την ακρίβεια, είναι μερικά κλικ πιο πάνω από το να θεωρηθεί σκουπίδι.
Ας ξεκινήσουμε από τα καλά της ταινίας. Τα περισσότερα τα είχαμε ήδη δει στα άπειρα ‘τίζερ’ και τρέιλερ: οι πρώτες συναντήσεις του Bruce Wayne (Ben Affleck) με τους Arthur Curry / Aquaman (o επιβλητικός, ως φυσική παρουσία, Jason Momoa του Game of Thrones) και Barry Allen/Flash (o συμπαθής και χαρισματικός Ezra Miller του The Perks of Being a Wallflower και του We Need to Talk about Kevin) έχουν γούστο. Επίσης το backstory του Victor Stone / Cyborg (Ray Fisher) είναι σχεδόν συγκινητικό, αν και πολύ σύντομο. Στα συν και οι ευφάνταστοι τίτλοι αρχής, με διασκευασμένο Leonard Cohen και μια υποψία κοινωνικοπολιτικού σχολίου, η μάχη των Αμαζόνων ενάντια στον Steppenwolf (Ciaran Hinds), και τα κουστούμια δια χειρός Michael Wilkinson.
Και πάμε στα κακά, που είναι και πιο πολλά. Το ξέραμε ήδη από τα τρέιλερ: για ταινία με τέτοιο budget το CGI φαινόταν κακό. Και όντως είναι κακό, και ενίοτε πολύ κακό, ειδικά στις σκηνές όπου χρειάστηκε να καλυφθεί το μουστάκι του Henry Cavill/Superman, το οποίο είχε αφήσει για τις ανάγκες της επόμενης ταινίας του, και που δεν μπορούσε να ξυρίσει για τα (πρόχειρα, και γεμάτα ανεκδιήγητες εμφανέστατες περούκες) reshoots που χρειάστηκαν για το Justice League, γιατί δεσμευόταν από συμβόλαιο. Ακόμη πιο κακό είναι το CGI του Steppenwolf. Κάποιος πρέπει να ντροπιάσει το επιτελείο πίσω από αυτόν τον χαρακτήρα, δείχνοντάς τους δυο καρέ από το βιντεοπαιχνίδι (με τους ήρωες της DC) Injustice, στο PS4.
Ακόμη στα μείον: το set design και η εν γένει οργανική αισθητική της εξωγήινης τεχνολογίας που έχει κουράσει. Όταν δεν μπορείς να ξεχωρίσεις το φόντο από τους χαρακτήρες κάτι έχει πάει προφανώς λάθος (εσένα κοιτάω, Patrick Tatopoulos). Αποκορύφωμα της CGI κακοφωνίας: τα μωβ πλοκάμια που κάποιος θεώρησε ότι θα έδειχνε ωραίο αν ξεφύτρωναν από τη γη κατά την τελική επίθεση του Steppenwolf και του στρατού του στην τρίτη πράξη της ταινίας.
Επίσης στα κακά: οι μουδιαστικά αμήχανες ατάκες εξυπνακίστικου χιούμορ τύπου ‘‘Θα σε ταΐσω στα πιράνχας μου’’ (Aquaman), o Flash να χαιρετάει ρωσόφωνη οικογένεια λέγοντας ‘‘Ντοστογιέφσκι’’, ή γλυκανάλατες μεγαλοστομίες (‘‘Οι άνθρωποι νομίζουμε ότι το ρολόι της Αποκάλυψης έχει κουμπί ‘snooze’’’, mansplainάρει μελαγχολικά ο Bruce Wayne στην Diana Prince, στη διάρκεια ενός συνοφρυωμένου περιπάτου στη φύση) και αποτυχημένα και εκτός τόπου και κλίματος πομπώδη voice-overs (βλ. αυτό της Lois Lane στο τέλος).
Κι άλλα ‘πλην’: η μονοδιάστατη χέβιμέταλ καγκουρίλα του Aquaman, μέσα στον υπερβάλλοντα ζήλο του σκηνοθέτη και του σεναριογράφου να μας πείσουν για το πόσο badass είναι (η ορίτζιναλ εκδοχή του χαρακτήρα είναι πολύ πιο ‘‘clean cut’’).
Τέλος, αδύναμη η διεκπεραιωτική, άχρωμη, ζενερίκ μουσική του βετεράνου Danny Elfman, που εδώ αναπαράγει κομμάτι και από το κλασικό μουσικό θέμα του Batman που έγραψε για τις ταινίες του Burton.
Πριν από μερικά χρόνια, τo Man of Steel του Snyder -η εισαγωγή της δικής του ανεπίσημης τριλογίας Superman-ήταν μια ενδιαφέρουσα προσθήκη στο είδος, και καλοδεχούμενο updateτου μύθου. Επίσης, το περσινό Batman V Superman του ιδίου ‘‘έφαγε’’ εν πολλοίς άδικη κριτική και αναίτιο κράξιμο. Ειδικά το Ultimate Edition (με κομμένες σκηνές που καλύπτουν πολλά από τα κενά της πλοκής του τελικού προϊόντος που είδαμε στις αίθουσες) είναι μια καλή ταινία, που βελτιώνεται με τις πολλαπλές θεάσεις. Το στούντιο όμως άκουσε (επιλεκτικά) τα σχόλια που έλαβε, και αποφάσισε ότι θα ήταν καλή ιδέα να αλλάξει εντελώς τον τόνο που είχε θέσει το Dawn of Justice (ο υπότιτλος του Batman V Superman), και έτσι, αφού πετσόκοψε το Justice League σε δυο ωρίτσες, το μετέτρεψεσε ταινία για κοινό ηλικίας 5 έως 15 ετών, γεμίζοντάς το με αστειάκια, one-liners, και γυμνασιακή καζούρα μεταξύ των ηρώων. Με λίγα λόγια αποφάσισε να μιμηθεί το Avengers, χωρίς όμως να έχουν προηγηθεί οι μεμονωμένες ταινίες που μας συστήνουν τον κάθε ήρωα ξεχωριστά, όπως έκανε η Marvel, χτίζοντας προοδευτικά το δικό της σύμπαν.
Υπό αυτή την έννοια είναι ταυτόχρονα ταιριαστό και ειρωνικό, αλλά και αποδοχή ήττας από μεριάς DC / WarnerBros (δεδομένης της ανεπίσημης κόντρας μεταξύ Marvel και DC, που συνοψιζόταν μέχρι τώρα στο διαφορετικό ύφος των ταινιών τους—πιο σκοτεινό και ‘‘ενήλικο’’ για την DC),το γεγονός ότι προσέλαβαν τον άνθρωπο πίσω από το Avengers, Joss Whedon, για να τελειώσει (μάλλον τσαπατσούλικα, λόγω και ασφυκτικής πίεσης χρόνου) μια ταινία που έγραφε επάνω με τεράστια επική γραμματοσειρά ‘Zack Snyder’ (με όλα τα καλά και τα κακά που συνεπάγεται το γνώριμο στυλ του), όταν ο τελευταίος αναγκάστηκε να αποσυρθεί για τραγικούς οικογενειακούς λόγους, πριν αρχίσει το στάδιο του post-production του Justice League.
Είναι αλήθεια ότι η ιστορία του υπερηρωικού είδους στη μεγάλη οθόνη περιλαμβάνει τόσο ταινίες πολύχρωμες και ελαφρές (βλ. τους Μπάτμαν του Joel Schumacher), όσο και ταινίες πιο σκοτεινές και ρεαλιστικές—και θα ήταν βαρετό αν είχαμε μόνο τις μεν ή τις δε. Είναι επίσης αλήθεια ότι η συνύπαρξη ενός εξωγήινου υπεράνθρωπου, μιας ημίθεης Αμαζόνας, ενός ‘‘γοργόνου’’-Ποσειδώνα κατοίκου Ατλαντίδας με μαγική τρίαινα, και ενός nerd που όταν τρέχει με ιλιγγιώδη ταχύτητα εμφανίζονται μπλε αστραπές δεν θα μπορούσε να συμβεί εντός του ρεαλιστικού σύμπαντος του Batman όπως τον φαντάστηκε ο Christopher Nolan. Και φαινομενικά ο Snyder, ένας βιρτουόζος οπτικός στυλίστας θα ήταν ο κατάλληλος για τη δουλειά, αν δεν ήταν τόσο άνισος (μάς έχει δώσει τα καλά 300και Watchmen, αλλά και το αποτυχημένο Sucker Punch), και συχνά αμφιβόλου αισθητικής ως δημιουργός. Αν και ένας άνθρωπος με αδιαμφισβήτητο πάθος για αυτό που κάνει, και με ειλικρινή αγάπη για το συγκεκριμένο πρότζεκτ, ίσως πράγματι το στούντιοβασίστηκε υπερβολικά πάνω σε αυτόν, και τον υπερεκτίμησε. Δεν είναι τυχαίο ότι το Wonder Woman της Patty Jenkins ήταν τόσο επιτυχημένοεμπορικά, και πήρε και καλές κριτικές. Με το Justice Leagu eθα μπορούσαμε να μιλάμε για πανωλεθρία, αν δεν είχε προηγηθεί το ναδίρ που ονομάζεται Suicide Squad.
Δεν ξέρουμε αν μπορούμε να πούμε ότι το μέλλον του κινηματογραφικού σύμπαντος της DC προδιαγράφεται αβέβαιο, όπως μάλλον αβέβαιο είναι και εκείνο του Ben Affleck πίσω από τη μάσκα με τα μυτερά αυτιά (η τελευταία φήμη θέλει τον Matt Reeves να τον αντικαθιστά με τον Jake Gyllenhaal στη νέα ταινία Batman), όμως ένα είναι σίγουρο—και αυτό, επαναλαμβάνω, το λέει εδώ ένας σκληροπυρηνικός φαν του υπερηρωικού είδους, και ειδικά του Batman, του Superman και των υπόλοιπων χαρακτήρων της DC: αν είναι να έχουμε κάτι ανάλογο με το Justice League στο μέλλον, ίσως θα ήταν καλύτερα να ακυρωθούν πολλά από τα επόμενα projects που έχουν προγραμματιστεί, να απολυθούν οι αδύναμοι κρίκοι, και να επιστρέψουν οι ιθύνοντες και οι δημιουργικοί νοι στο δωμάτιο του σχεδιασμού. Πριν τα ξεγράψουμε όλα ως ξοφλημένα, υπάρχουν τεράστια περιθώρια βελτίωσης, και αυτό το αποδεικνύουν οι animated ταινίες της ίδιας της DC, οι περισσότερες εκ των οποίων στέκονται σε αξιοπρεπέστατο επίπεδο, τόσο από πλευράς πλοκής και χαρακτήρων, αλλά και ύφους, κλπ. Και φυσικά δεν τίθεται καν θέμα σύγκρισης με την κλασική animated σειρά Justice League, στην επέτειο για τα δεκαέξι χρόνια της οποίας είχε προγραμματιστεί να προβληθεί η ταινία του Snyder.
Βαθμολογία 2/5
Y.Γ. Πότε θα μάθουν οι Έλληνες αιθουσάρχες να αφήνουν να τελειώσουν οι τίτλοι τέλους; Για μια ακόμα φορά χάσαμε τη σκηνή μετά τα credits! Γκρρρρ