Του Δημήτρη Κούλαλη
ΕΛΛΟΓΑ ΠΑΡΑΛΟΓΑ
Ο David Landes στο βιβλίο του ‘’The Wealth and Poverty of Nations: Why Some are So Rich and Some So Poor’’, γράφει αναφορικά με τη φτώχεια και την ανισότητα: «Ας φανταστούμε ότι ένα μικρό μέρος της ανθρωπότητας ξοδεύει μια περιουσία προσπαθώντας να χάσει βάρος, ενώ η μεγάλη πλειοψηφία δεν ξέρει αν θα φάει την επόμενη μέρα».
Αυτή είναι η μεγάλη εικόνα του πλανήτη μας. Ενός πλανήτη στα όριά του, όπως, πολύ σωστά, τόνισε ο Στίβεν Χόκινγκ σε πρόσφατο άρθρο του· ενός πλανήτη, ο οποίος, παρά το φτιασίδωμα που επιχειρείται από τους ταλιμπάν του μονεταρισμού και τους καθεστωτικούς οικονομολόγους, σχολιαστές και «διανοούμενους», γίνεται καθημερινά όλο και πιο αφιλόξενος για την πλειοψηφία των ανθρώπων.
Ποιος φταίει, όμως, για αυτή την κατάσταση;
Τελευταία, διάφοροι υπερπατριώτες και μερικοί «αριστεροί διαχειριστές» που ξεφυτρώνουν σαν τα μανιτάρια, και που σαν άλλες πολιτικές Σωσσάνες διατυμπανίζουν ότι «καταδιώκονται» από το σύστημα, βρήκαν στο πρόσωπο της ΕΕ και του ευρώ την πηγή του κακού.
Τι διακηρύσσουν; Ότι, όπου πήγε το ευρώ, αυξήθηκαν οι τιμές, οι φόροι και η ανεργία, μειώθηκαν οι μισθοί και οι συντάξεις και οι πολίτες έγιναν φτωχότεροι.
Τι προτείνουν; Έξοδο από την ΕΕ- στιλέτο στην καρδιά της εθνικής κυριαρχίας των κρατών της Ευρώπης και επιστροφή στο έθνος κράτος, επιστροφή στον κρατικό προστατευτισμό και την εθνική περιχαράκωση, χωρίς όμως την ανατροπή του οικονομικοπολιτικού status quo.
Τι δεν μας λένε; Αν το θέμα είναι το ευρώ, και όχι όλο το καπιταλιστικό οικοδόμημα, εργαλείο του οποίου είναι το κοινό νόμισμα, πώς γίνεται η πείνα, αυτή η μεγάλη μάστιγα, να πλήττει όλο τον πλανήτη;
Φταίει, δηλαδή, μόνο το ευρώ όταν, ενώ οι φτωχοί πληθαίνουν:
- Οι υπερεκατομμυριούχοι, από 793 που αριθμούνταν το 2008, με συνολική περιουσία 2,4 τρισεκατομμύρια δολάρια, το 2016 αριθμούνται σε 1810, με τη συνολική καθαρή αξία του πλούτου τους να ανέρχεται στα 6,48 τρισεκατομμύρια δολάρια;
- Η απώλεια για το παγκόσμιο εισόδημα, εξαιτίας της φοροαποφυγής διαμέσου των φορολογικών παραδείσων, ανέρχεται σε 35δισ$ για τις ΗΠΑ και 78δισ$ για την Ευρώπη;
- Σύμφωνα με τα στοιχεία του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, καθώς και της έκθεσης της Μorgan Stanley- μέσω του δείκτη μέτρησης άνισης κατανομής του πλούτου ΜSII- η ανισότητα επιβράδυνε την εξέλιξη των ανεπτυγμένων χωρών μεταξύ 1990-2010, στερώντας τους έτσι την προοπτική ανάπτυξης κατά 4,7%;
Πιο συγκεκριμένα, στην Αμερική του δολαρίου, πώς είναι δυνατόν:
- Τα ατομικά εισοδήματα των κατώτερων κοινωνικών στρωμάτων, μεταξύ 1980-2014, να έχουν παραμείνει απολύτως στάσιμα, ενώ η αύξηση για το ανώτερο 10% αγγίζει το 121%, το 205% για το ανώτερο 1% και το 636% για το 0,001%;
- Ενώ 43 εκατομμύρια άνθρωποι, εκ των οποίων τα 14 εκατομμύρια είναι παιδιά- με το 23,1% αυτών να χαρακτηρίζονται «αποστερημένα» από τη UNICEF- , σύμφωνα με την έκθεση «Tallying the full cost of the financial crisis», του Βloomberg, να δαπανώνται 12,8 τρισ δολάρια από τον κρατικό κορβανά για την διάσωση του χρηματοπιστωτικού τομέα;
- Όταν 2 εκατομμύρια άνθρωποι ηλικίας έως 60 ετών χρωστούν ακόμη τα φοιτητικά τους δάνεια, με το συνολικό ύψος των χρεών να ανέρχεται σε 43 δισ δολάρια, η πολυεθνική Apple να έχει καταγεγραμμένα σε offshore 214,9 δισ δολάρια, μη καταβάλλοντας έτσι (νόμιμα) 65,4 δισ δολάρια;
- Τη στιγμή που αυξάνονται συνεχώς οι περιπτώσεις ανθρώπων, πάμφτωχων, που επιχειρούν να μπουν φυλακή προκειμένου να εξασφαλίσουν δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη· όπως αποκάλυψε ο Observer, η εταιρεία Facebook να καταβάλλει σε φόρους 11,3 εκατομμύρια δολάρια, ενώ ο τζίρος της το 2015 ήταν 6,19 δισ δολάρια;
- Όταν, 565.000 πολίτες ζουν ανέστιοι, παράλληλα, 285.000 αμερικανικές εταιρείες να «στεγάζονται» σε μια πολυκατοικία στον αριθμό 1209 της οδού North Orange, στο Ντελαγουέρ;
- Ενώ από το 2014, περισσότεροι από 2.000 άνθρωποι- Αφροαμερικανοί στην πλειονότητά τους- έχουν πέσει νεκροί από τα πυρά των οργάνων επιβολής του νόμου· οι κύριοι υπαίτιοι για τον πνιγμό της Νέας Ορλεάνης από τον τυφώνα «Κατρίνα», οι μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες, όπως αποδεικνύεται άλλωστε από την επίσημη Ταξινόμηση Διαδικασιών Σχετικά με την Απώλεια Παράκτιων Εδαφών στο Δέλτα του Μισισιπή της Γεωγραφικής Επιθεώρησης των ΗΠΑ, να απαλλάσσονται από την «υποχρέωση να πληρώνουν για τις καταστροφές που είχαν προκαλέσει στον υγρότοπο»*, σύμφωνα με την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Λουιζιάνα;
Ακόμη, αν το πρόβλημα είναι το ευρώ και όχι εκείνο το σύστημα που επιτρέπει το βάρος της φορολογίας να κινείται ταχύτατα από τις πολυεθνικές στους «λιγότερο έξυπνους», όπως είχε δηλώσει προεκλογικά ο νέος Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντ. Τραμπ, ας μας εξηγήσουν μερικά πράγματα επιπλέον.
Ας μας πουν, φερειπείν, αν είναι λογικό, στην Μ. Βρετανία- που το νόμισμά της είναι η λίρα και όχι το ευρώ- την ώρα που:
- Το 16,7% του πληθυσμού ζει στο όριο της φτώχειας ή και του κοινωνικού αποκλεισμού, η κυβέρνηση να δαπανά 12 εκατομμύρια λίρες στην παραγωγή συστημάτων αεροναυπηγικής, πληροφοριακής τεχνολογίας και αμυντικών συστημάτων, με κύριους επωφελούμενους τις εταιρείες όπως η ΒΑΕ SYSTEMS;
- Σχεδόν 1 εκατομμύριο πολίτες σιτίζονται αποκλειστικά από τις «τράπεζες τροφοδοσίας», η επιχείρηση διαδικτυακών πωλήσεων, E-BAY, να καταβάλλει ως φόρο το 2015: 1,1 εκατομμύρια λίρες, όταν τα έσοδα της έφταναν το 1,1 δισ λίρες;
- Στο Σίτυ του Λονδίνου, ακόμη και τώρα μετά το BREXIT, πραγματοποιείται το 50% των παγκόσμιων συναλλαγών μετοχών και των διεθνών χρηματοπιστωτικών πράξεων, οι άνεργοι να ξεπερνούν τα 2,5 εκατομμύρια, ενώ πάνω από 1,5 εκατομμύρια άτομα να εντάσσονται στα συμβόλαια μηδενικού χρόνου;**
Τέλος, σε προηγούμενο άρθρο μας («Ο κλεμμένος πλούτος των εθνών και ο Φιντέλ Κάστρο», 3/12/2016), αναλύσαμε ενδελεχώς το οικονομικό και κοινωνικό έγκλημα που συντελείται αυτή τη στιγμή στην Αφρική. Ωστόσο, επειδή ο πολιτικαντισμός και η προπαγάνδα έχουν και τα όριά τους, ας μας απαντήσουν σε ένα ακόμη ερώτημα εκείνοι που αυτοαναγορεύτηκαν σε προστάτες των λαών μας.
Φταίει το νόμισμα ή το υπάρχον παραγωγικό μοντέλο, όταν , σύμφωνα με την ομολογία του πρώην στελέχους της Παγκόσμιας Τράπεζας (ΠΤ), Navin Rai, η ΠΤ μέσω του προγράμματος SAGCOT, διώχνει από τα πατρογονικά δάση τους τις αυτόχθονες φυλές, προσφέροντάς τα σε πλούσιους επενδυτές, πάντα στο όνομα της ανάπτυξης και της ευημερίας;
Επίσης, φταίει το νόμισμα που, ενώ ο πλούτος της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό υπολογίζεται σε 24 τρισ$, ποσό που ισούται με το ΑΕΠ των ΗΠΑ και της Ευρώπης μαζί, ο λαός μαστίζεται από την ακραία φτώχεια –περίπου το 70% των 69 εκατομμυρίων κατοίκων της χώρας- ενώ κατέχει τη δεύτερη θέση παγκοσμίως στην βρεφική θνησιμότητα***;
***
Ας μην γελιόμαστε. Το πρόβλημα δεν είναι το νόμισμα. Όποιος ισχυρίζεται πως η λύση βρίσκεται στη μετάβαση στα εθνικά νομίσματα και σε έναν «εθνικό καπιταλισμό» και όχι στη διάλυση εις τα εξ ων συνετέθη του υπάρχοντος παραγωγικού συστήματος, αν δεν είναι αφελής, είναι το λιγότερο επικίνδυνα λαϊκιστής και υπηρέτης άλλων συμφερόντων.
Το κεφάλαιο, είτε με εθνικό νόμισμα, είτε με ευρώ, είτε με δολάριο είναι «νεκρή εργασία, που σαν βρικόλακας ζει μόνο ρουφώντας το αίμα της ζωντανής εργασίας. Και όσο πιο πολύ ζει, τόσο περισσότερο αίμα ρουφά», έλεγε ο Μαρξ.
Ας το έχουμε, λοιπόν, στο μυαλό μας και ας φροντίσουμε το 2017 να είναι όντως μια καλή χρονιά. Μια χρονιά για το λαό μας. Η δική μας χρονιά.
*Greg Palast, Πικ νικ για γύπες, Λιβάνη, 2012
**Κώστας Λουλουδάκης, Άσπρα μαντήλια στην Plaza de Mayo, KΨΜ, 2015
*** Κώστας Λουλουδάκης, Άσπρα μαντήλια στην Plaza de Mayo, KΨΜ, 2015
Το κείμενο δημοσιεύθηκε στο ένθετο του Νόστιμον Ήμαρ στον Δρόμο της Αριστεράς, την Παρασκευή 30.12.2016
Κάθε Σάββατο κυκλοφορεί στα περίπτερα το έντυπο Νόστιμον Ήμαρ ένθετο στον Δρόμο της Αριστεράς.