Ραγδαίες εξελίξεις
Ραγδαίες αναμένονται οι εξελίξεις τις επόμενες τρεις μέρες καθώς το απόγευμα συνεδριάζει η Βουλή της Καταλονίας, με την κυβέρνηση της περιφέρειας να ετοιμάζεται σύμφωνα με πληροφορίες να ανακηρύξει μονομερώς την ανεξαρτησία.
Με βάση τις σημερινές διακηρύξεις συνεδριάζει αύριο κυβέρνηση και Γερουσία στη Μαδρίτη και θα ληφθούν αποφάσεις για την αναστολή της αυτονομίας της περιφέρειας.
Οι εξελίξεις έχουν προκαλέσει κρίση και στις δύο πρωτεύουσες.
Ο πρόεδρος της Καταλονίας, Κάρλες Πουτζντεμόν, είχε μέχρι αργά χθες βράδυ πολύωρες διαβουλεύσεις με μέλη της κυβέρνησης σε μια προσπάθεια να επιτευχθεί σύγκλιση διαφορετικών απόψεων για το αν πρέπει ή όχι να κηρυχθεί μονομερώς η ανεξαρτησία.
Από το πρωί χθες επικρατούσε σύγχυση σχετικά με το εάν θα πάει ή όχι στη σημερινή συνεδρίαση της Γερουσίας ο Πουτζντεμόν για να αιτιολογήσει την απόφασή του. Η κατάσταση ξεκαθάρισε το απόγευμα, όταν ανακοινώθηκε ότι δεν πρόκειται να μεταβεί στη Μαδρίτη.
Επομένως αναμένεται η τοποθέτηση του ηγέτη της Καταλονίας ενώπιον της καταλανικής Βουλής στη συνεδρίαση που θα ξεκινήσει στις 6 το απόγευμα.
Ακόμη δεν έχει γίνει σαφές εάν υπάρχει συμφωνία στους κόλπους της τοπικής κυβέρνησης, η οποία είναι συμμαχία δύο κομμάτων και οργανώσεων. Μέχρι αργά το βράδυ κυκλοφορούσαν πληροφορίες για παραιτήσεις υπουργών του Πουτζντεμόν και για κρίση εντός της κυβέρνησης.
Το αντικαπιταλιστικό CUP, που στηρίζει την κυβέρνηση, έχει ήδη προαναγγείλει τη θέση του δηλώνοντας ότι «η διακήρυξη της ανεξαρτησίας είναι ο μόνος τρόπος να εκπληρωθεί η εντολή που προέκυψε από το δημοψήφισμα», επομένως η θέση του κόμματος είναι «ούτε το άρθρο 155 ούτε εκλογές αλλά Δημοκρατία τώρα».
Σύμφωνα με την καταλανική εφημερίδα «La Vanguardia», ο Πουτζντεμόν έκρινε «ταπεινωτική» την προϋπόθεση της Μαδρίτης για εκλογές με εφαρμογή του άρθρου 155 και παραδέχτηκε σε ορισμένους συνομιλητές του ότι έχει παγιδευτεί.
Όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα, γνωρίζει ότι η μονομερής κήρυξη της ανεξαρτησίας ενισχύει την υποστήριξη στην παρέμβαση της Μαδρίτης στην Καταλονία.
Ο Πουτζντεμόν ζήτησε εκτιμήσεις από όλους τους συνομιλητές του (από τα συνεργαζόμενα κόμματα, τους συμβούλους του, τους δημοτικούς άρχοντες) σε συναντήσεις που ξεκίνησαν στις 8 χθες βράδυ και διήρκεσαν μέχρι τις 3 τα ξημερώματα.
Υπήρξαν υπουργοί που υποστήριξαν ότι η προκήρυξη εκλογών είναι η διέξοδος στη θεσμική κρίση, δεν είναι σαφές όμως αν υπήρξε οποιαδήποτε συμφωνία. Σύμφωνα με πληροφορίες, ήταν πολλές οι εντάσεις και ακούστηκαν και προειδοποιήσεις για προδοσίες.
Στη Μαδρίτη, από την άλλη πλευρά, οι Σοσιαλιστές έκαναν μια συμβιβαστική κίνηση ζητώντας από τον Ραχόι να μην προχωρήσει στην εφαρμογή του άρθρου 155 εάν η καταλανική ηγεσία προκηρύξει από μόνη της εκλογές.
Την ίδια ώρα ο Ιγκλέσιας των Podemos έβαλε «πάγο» στους Καταλανούς λέοντας : «Τα κόμματα υπέρ της ανεξαρτησίας πήραν 47% των ψήφων στις εκλογές του 2015, ένα εξαιρετικό αποτέλεσμα που τους δίνει το δικαίωμα να κυβερνούν την Καταλονία αλλά όχι να κηρύξουν ανεξαρτησία».
Όλα, λοιπόν, θα εξαρτηθούν από την τοποθέτηση του Πουτζντεμόν το απόγευμα.
«Υπηρεσιακή» κυβέρνηση
Εφόσον η κατάσταση οδηγηθεί στα άκρα και εγκριθεί από τη Γερουσία η ενεργοποίηση του άρθρου 155 η κυβέρνηση Ραχόι θα διορίσει -σύμφωνα με την El Pais- μια επιτροπή για τον συντονισμό των επόμενων ενεργειών. Επικεφαλής της επιτροπής θα είναι πιθανότατα τεχνοκράτης και όχι πολιτικός – και ίσως καταλανικής καταγωγής.
Τα μέτρα αναστολής της αυτονομίας που αναμένεται να εγκρίνει η Γερουσία αύριο μπορούν να εφαρμοστούν άμεσα.
Η πρώτη συνέπεια θα είναι η απομάκρυνση του Πουτζντεμόν και της κυβέρνησής του. Ο Ραχόι, όπως αναφέρει η El Pais, το πιθανότερο είναι να δημιουργήσει μια επιτροπή συντονισμού για τη διοίκηση της αυτόνομης περιφέρειας μέχρι τη διενέργεια εκλογών (σε ένα εξάμηνο).
Δεν πρόκειται να γίνουν αλλαγές στις πολιτικές παρά μόνο προληπτικές ενέργειες κατά για θέματα που αφορούν την ανεξαρτησία της Καταλονίας.
Η κυβέρνηση θα ενημερώσει τους Σοσιαλιστές για το ποιος είναι υποψήφιος να αναλάβει τον ρόλο του συντονισμού και ο οποίος θα έχει την πλήρη υποστήριξη των Ισπανών υπουργών.
Πιο στενός θα είναι ο έλεγχος στους τομείς της οικονομίας, των τηλεπικοινωνιών και των εσωτερικών υποθέσεων. Σύμφωνα με την κυβέρνηση, μια από τις πιο κρίσιμες στιγμές θα είναι η αναχώρηση του Πουτζντεμόν και των υπουργών του από τα γραφεία τους.
Παρότι ο Ραχόι δεν έχει παραδεχτεί ότι την ημέρα του δημοψηφίσματος η αστυνομία έκανε χρήση υπερβολικής βίας, δεν θα ήθελε να επαναληφθεί το ίδιο σκηνικό τώρα.
Η καταλανική κυβέρνηση
Ο Πουτζντεμόν ανέλαβε την προεδρία της περιφέρειας τον Ιανουάριο του 2016. Είναι επικεφαλής της κυβέρνησης με αντιπρόεδρο τον Οριόλ Τζουνκέρας, ο οποίος είναι και υπεύθυνος για θέματα οικονομίας, και 12 υπουργούς με χαρτοφυλάκια για την εκπαίδευση, την υγεία, τον πολιτισμό, τις εσωτερικές υποθέσεις και το κοινωνικό κράτος.
Η καταλανική κυβέρνηση απασχολεί συνολικά 28.677 εργαζόμενους.
Η Καταλονία έχει τη δική της αστυνομική δύναμη (Mossos d’Esquadra), που απασχολεί 17.000 αστυνομικούς και διοικητικό προσωπικό. Είναι υπεύθυνη για τη δημόσια ασφάλεια και τις εγκληματικές έρευνες.
Η εθνική αστυνομία της Ισπανίας, που ανήκει στο υπουργείο Εσωτερικών της Ισπανίας, έχει μόνιμη παρουσία στην Καταλονία και ο τομέας της μεταξύ άλλων είναι η αντιτρομοκρατία και η μετανάστευση.
Δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός φορέας είναι ο CCMA (Catalan Media Corporation) με 2.319 εργαζόμενους, πέντε τηλεοπτικά κανάλια, τέσσερις ραδιοφωνικούς σταθμούς, ένα πρακτορείο ειδήσεων και άλλες υπηρεσίες.
Η Βουλή
Έξι κόμματα εκπροσωπούνται στην περιφερειακή βουλή των 135 εδρών. Τα τρία από αυτά είναι υπέρ της ανεξαρτησίας.
Οι τελευταίες εκλογές έγιναν στις 27 Σεπτεμβρίου 2015 και η συμμαχία «Μαζί για το Ναι» (JxSí) που αποτελείται από δύο κόμματα και οργανώσεις και έχει στην ατζέντα της την ανεξαρτησία, ήρθε πρώτη κερδίζοντας 62 έδρες.
Χωρίς απόλυτη πλειοψηφία κυβερνά με την υποστήριξη του αντικαπιταλιστικού CUP (επίσης υπέρ της ανεξαρτησίας) που κέρδισε 10 έδρες.
Δεύτερο κόμμα στη Βουλή με 25 έδρες είναι οι φιλελεύθεροι Πολίτες, ακολουθούν οι Σοσιαλιστές της Καταλονίας (PSC-PSOE) με 16 έδρες και μετά το Λαϊκό Κόμμα της Καταλονίας (PPC) με 11 έδρες.
Και τα τρία αυτά κόμματα τάσσονται φυσικά κατά της ανεξαρτησίας της περιφέρειας.
Στη Βουλή εκπροσωπείται με 11 έδρες και η συμμαχία αριστερών-Πρασίνων «Καταλονία Ναι Μπορούμε» (CSQP) που είναι υπέρ τής αυτοδιάθεσης της περιφέρειας.