Του Δημήτρη Κούλαλη
Στο παρελθόν έχουμε σταθεί στην περίφημη φράση του Έκο που λέει ότι η απάτη, είναι μια κατάσταση του νου και ο νους μιας κατάστασης. Δυστυχώς, όσο πάει, η κατάσταση στη γαλανή μας πατρίδα τείνει να επιβεβαιώνει συνεχώς το μεγάλο συγγραφέα.
Εξηγούμαστε.
Σημείωση 1η: Αποτελεί ή όχι εμπαιγμό να πουλάς στους πλέον εξαθλιωμένους, ως άλλος κονκισταδόρ, 600 εκατ. ευρώ ως επαναφορά της 13ης σύνταξης, τη στιγμή που:
- Στο τελευταίο Γιούρογκρουπ πάρθηκε η απόφαση για την τελική επίθεση προς τους εργαζομένους, με αντιλαϊκά μέτρα σε βάθος 50ετίας, για την πολυδιαφημισμένη «ρύθμιση» του χρέους;
- Με τον πρόσφατο ασφαλιστικό νόμο κόβεις από τους συνταξιούχους 8,2 δισ. ευρώ έως το 2019;
- Το 2015, μειώθηκε κατά 5,5 δισ. ευρώ (4,5%) το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών και των μη κερδοσκοπικών λογαριασμών που εξυπηρετούν νοικοκυριά;
- Η τελική καταναλωτική δαπάνη των νοικοκυριών μειώθηκε κατά 2,3 δισ. ευρώ (1,8% ) , με το ποσοστό αποταμίευσης που ορίζεται ως η ακαθάριστη αποταμίευση προς το ακαθάριστο διαθέσιμο εισόδημα να κυμαίνεται στο -7% από -4% το 2014;
- Η Ελλάδα συγκαταλέγεται μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ με τους υψηλότερους συντελεστές φορολόγησης της μισθωτής εργασίας, η οποία επιβαρύνεται με έκτακτους φόρους επί ήδη δηλωθέντων εισοδημάτων, όπως η εισφορά αλληλεγγύης;
Είναι ή δεν είναι πολιτική αγυρτεία να συνεχίζεις να εμπαίζεις έναν λαό εις βάρος του οποίου συντελείται ένα από τα μεγαλύτερα οικονομικά εγκλήματα της σύγχρονης Ιστορίας;
Σημείωση 2η: Για να είμαστε δίκαιοι, το πρόβλημα δεν είναι ο κύριος Τσίπρας. Ο τρόπος σκέψης και η φρασεολογία του είναι αυτά του συστήματος που υπηρετεί: των χορτάτων, των λίγων. Δεν νομίζουμε ότι το τελευταίο διάγγελμά του είναι περισσότερο προκλητικό απ’ τις δηλώσεις του κυρίου «η Ελλάδα δεν υπερφορολογείται»· του κεντρικού τραπεζίτη Γιάννη Στουρνάρα, ο οποίος σε πρόσφατες δηλώσεις του είπε μεταξύ άλλων: « Είχαμε έξι πολύ δύσκολα χρόνια (…) όμως στην πολιτική αυτό που έχει σημασία είναι το αποτέλεσμα, και τα αποτελέσματα είναι θετικά. Από την άλλη βλέπουμε τεράστια μείωση το βιοτικού επιπέδου, όμως έχουμε πολύ πιο ισορροπημένη οικονομία τώρα».
Αμφότεροι γνωρίζουν τον καταστροφικό τους ρόλο, απλώς αδιαφορούν.
Δεν τους νοιάζει φερειπείν αν, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε η ΓΣΣΕ στο Στρασβούργο ενώπιον της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Κοινωνικών Δικαιωμάτων:
- Από τις 200 κλαδικές συμβάσεις που υπήρχαν πριν από το 2010, στις μέρες μας διατηρούνται μόλις και μετά βίας 16.
- 760 εργαζόμενοι αμείβονται με μηνιαίους μισθούς από 100 -400 ευρώ μεικτά.
- 956 εργαζόμενοι λαμβάνουν μεικτό μηνιαίο μισθό έως 100 ευρώ.
- Η ανασφάλιστη εργασία φτάνει στο 30%.
- Η απλήρωτη εργασία αγγίζει πάνω από 1 εκατομμύριο εργαζόμενους.
- Το ποσοστό απόλυτης φτώχειας των μισθωτών πλήρους απασχόλησης φτάνει το 20%, ενώ μόλις 7 χρόνια πριν ανερχόταν στο 7,6% .
- Οι μειώσεις μισθών που έχουν σημειωθεί την τελευταία εξαετία, κυμαίνονται στα επίπεδα του 40% – 50% μεσοσταθμικά.
Γνωρίζουν ακόμη, όπως αναφέρεται στην έκθεση της UNICEF με τίτλο : «Η κατάσταση των Παιδιών στην Ελλάδα 2016», πως:
- Με βάση τα στοιχεία της περιόδου 1995-2015 ( Eurostat, ΕΛΣΤΑΤ) ,η παιδική φτώχεια αυξήθηκε κατά 6,3%, δηλαδή 122.340 περισσότερα παιδιά βρέθηκαν αντιμέτωπα με τον κίνδυνο της φτώχειας.
- Το 2014 η παιδική φτώχεια ήταν στο εξαιρετικά υψηλό 25,3% (424.000 παιδιά) με το ποσό των 1.551 ευρώ να αντιστοιχεί στη μέση μηνιαία ισοδύναμη καταναλωτική δαπάνη σε σταθερές τιμές για μια οικογένεια με δύο παιδιά· ενώ, το 2015, η σοβαρή υλική αποστέρηση στις οικογένειες με παιδιά ήταν στο 26,8%.
- Το επίπεδο της σοβαρής υλικής αποστέρησης επιδεινώθηκε δραματικά φτάνοντας στις μονογονεϊκές οικογένειες το 36,6% και στις πολύτεκνες το 31,3% για το 2015.
Επιπλέον, δεν νομίζουμε να διέλαθε την προσοχή τους η υποσημείωση της Εισηγητικής Έκθεσης του προϋπολογισμού 2017, η οποία αναφέρει ότι «η (…) οικονομική πολιτική που ακολουθείται όλα αυτά τα χρόνια της κρίσης (…) θέτει σημαντικά ερωτήματα για τους μηχανισμούς παραγωγής και ανάπτυξης της ελληνικής κοινωνίας – σε τομείς όπως- η υγεία, η παιδεία, οι υποδομές».
Ενδεικτική, αναφορικά με την τραγική κατάσταση στην Παιδεία, είναι η «Έκθεση παρακολούθησης της εκπαίδευσης και της κατάρτισης του 2016», της Κομισιόν, η οποία αναφέρει ότι στην Ελλάδα:
- Το εκπαιδευτικό προσωπικό είναι γηρασμένο και κακοπληρωμένο. «Οι μισοί (49%) στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση είναι άνω των 50 ετών, ενώ λιγότεροι από το 1% είναι κάτω των 30. Στη δευτεροβάθμια, το 39% έχει ηλικία από 40 έως 49 ετών».
- Οι μισθοί είναι χαμηλότεροι σε πραγματικούς όρους από ό,τι σε πολλές άλλες χώρες του ΟΟΣΑ και μέχρι το τέλος του 2017 θα παραμείνουν αμετάβλητοι.
- Οι δαπάνες της γενικής κυβέρνησης για την εκπαίδευση ανήλθαν στο 4,4% του ΑΕΠ το 2014, έναντι 4,9% του ευρωπαϊκού μέσου όρου.
Τέλος, όσον αφορά το αγαθό της Υγείας, σύμφωνα με την Ομοσπονδία Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδος (ΟΕΝΓΕ), η προϋπολογιζόμενη δαπάνη για τα νοσοκομεία το 2016 ήταν μόλις 1, 156 δισ. ευρώ. Επιπρόσθετα, 6.600 οργανικές θέσεις ιατρικού προσωπικού και 20.000 παραϊατρικού είναι κενές. Τέλος, από τους 1.400 επικουρικούς, οι 1.050 προορίζονται προς απόλυση μέχρι τις 30/9/2017.
Σημείωση 3η: Το έτερο όπλο της καπιταλιστικής φαρέτρας, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, εδώ και λίγο καιρό προβάλει ένα «νέο» ιδεολόγημα.
«(…) Είναι απαραίτητο να εμπεδωθεί», έλεγε στην ομιλία του στον ΣΕΒ, «ότι το συμφέρον εργαζομένων-επιχειρηματιών είναι κατά βάση κοινό».
Τώρα, τι κοινό μπορεί να έχει ο εργαζόμενος με το ΣΕΒ, αυτό είναι κάτι που πρέπει να το διερευνήσει ο κύριος Μητσοτάκης. Γιατί δεν μπορεί να μιλά για «κοινό» συμφέρον εργοδότη και εργαζόμενου όταν ο ΣΕΒ είναι εκείνος που ζητά:
- Παγίωση των επιχειρησιακών συμβάσεων «γιατί ανταποκρίνονται καλύτερα στις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε επιχείρησης».
- «Εφαρμογή των κοινωνικών σχεδίων με κοινοτική χρηματοδότηση για περιπτώσεις που απαιτούνται ομαδικές απολύσεις» .
- «Εφαρμογή των διεθνών κανόνων που αποτρέπουν τη μονομερή προσφυγή στη Διαιτησία».
Πού ήταν άραγε ο φιλεργατικός θρήνος και κοπετός του κυρίου Μητσοτάκη όταν η συγκυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ καλούσε τους χρόνιους πάσχοντες- καρκινοπαθείς, νεφροπαθείς κ.α- να πληρώσουν αύξηση στη συμμετοχή τους στα φάρμακα έως και 25%· ενώ την ίδια ώρα κατέβαλε 330 εκ. ευρώ εν είδει αποζημίωσης στους εργολάβους Κόκκαλη και Μπόμπολα, επειδή οι τελευταίοι δεν εισέπραξαν τα αναμενόμενα έσοδα απ’ τα διόδια*;
Δεν μπορεί να ισχυρίζεται ότι στεκόμαστε όλοι κάτω απ’ την ίδια «εθνική» ομπρέλα όταν, ενώ από το 2009, οι πρωτογενείς δαπάνες έχουν μειωθεί κατά 32 δις ευρώ (η μεγαλύτερη περικοπή σ’ όλη την ΕΕ), οι Έλληνες εφοπλιστές, η παγκόσμια υπερδύναμη, πληρώνουν για κάθε πλοίο τους 10,5 ευρώ/μέρα.
Δεν μπορεί να μιλά για κοινωνία αξίων όταν, ήδη από το 2006, ενώ οι ασφαλιστικές εισφορές «έτρωγαν» το 34,4% του μέσου ακαθάριστου ετήσιου εισοδήματος των μισθωτών στην Ελλάδα, ταυτόχρονα – όπως αναφέρεται σε έκθεση του ΟΟΣΑ- η φορολογία στα υψηλά εισοδήματα και το κεφάλαιο κυμαινόταν στο 17,4% έναντι 25,8% στην ΕΕ.
Και εμείς, τι πρέπει να κάνουμε, εμείς;
Είναι κοινός τόπος πλέον ότι το μνημόνιο ήταν ο δούρειος ίππος διαμέσου του οποίου υφαρπάχθηκε το λαϊκό εισόδημα, ξεπουλήθηκε η δημόσια περιουσία, καταστρατηγήθηκε κάθε εργασιακό δικαίωμα και επικράτησε η απόλυτη ζούγκλα.
Απέναντι, λοιπόν, στα κελεύσματα των ισχυρών, οφείλουμε, άμεσα, να συνειδητοποιήσουμε τον ορίζοντα της πραγματικότητάς μας. Να αποκτήσουμε μια πιο διευρυμένη αντίληψη για τη λειτουργία του χρηματοπιστωτικού συστήματος και του ρόλου τού εμπορικού κεφαλαίου στη ζωή μας.
Ας μη λησμονούμε τα λόγια του Κάφκα στη Δίκη: «Η σωστή τακτική είναι να μην επιτρέψεις στις σκέψεις σου να χάνονται στις πιθανές σου ελλείψεις, αλλά να κρατηθείς όσο πιο στέρεα μπορείς από τη σκέψη των πλεονεκτημάτων σου».
Ποιο το πλεονέκτημά μας; Έχουμε το δίκιο με το μέρος μας.
*Ελευθεροτυπία, 28/8/2014
Το κείμενο δημοσιεύθηκε στο ένθετο του Νόστιμον Ήμαρ στον Δρόμο της Αριστεράς, το Σάββατο 17.12.2016
Κάθε Σάββατο κυκλοφορεί στα περίπτερα το έντυπο Νόστιμον Ήμαρ ένθετο στον Δρόμο της Αριστεράς.
