Tης Μαργαρίτας Βεργολιά
Τρεις ημέρες οργής κηρύχθηκαν από χθες στα παλαιστινιακά εδάφη, η οποία δύσκολα θα καταλαγιάσει κι αναμένεται να ξεχειλίσει στη σημερινή μουσουλμανική προσευχή. Η σουνιτική Χαμάς -που από χθες άρχισε νέο γύρο επιθέσεων με ρουκέτες κατά του Ισραήλ, το οποίο απάντησε με πλήγματα από μαχητικά και τανκς- καλεί ανοιχτά πια σε νέα Ιντιφάντα. Το κάλεσμα ανακοίνωσε ότι στηρίζει και ο ηγέτης της σιιτικής λιβανέζικης Χεζμπολάχ.
Την επαύριο κιόλας της μονομερούς αναγνώρισης της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ από τον Αμερικανό πρόεδρο Τραμπ, το κουτί της Πανδώρας άνοιξε, με απρόβλεπτες συνέπειες για την ευρύτερη -και όχι μόνον- περιοχή.
«Θάνατος στην Αμερική! Θάνατος στον ανόητο Τραμπ!» ήταν το σύνθημα στη μεγάλη χθεσινή διαδήλωση στη Λωρίδα της Γάζας και στην κατεχόμενη Δυτική Οχθη, όπου οι παλαιστινιακές παρατάξεις κήρυξαν γενική απεργία (ενόσω ενέτειναν τις προσπάθειες για οριστικοποίηση της παράδοσης του ελέγχου της Λωρίδας της Γάζας από τη Χαμάς στον αποδυναμωμένο Παλαιστίνιο πρόεδρο Αμπάς).
Στις συγκρούσεις που ξέσπασαν με Ισραηλινούς στρατιώτες, τουλάχιστον 22 Παλαιστίνιοι τραυματίστηκαν, οι τέσσερις από πραγματικά πυρά.
«Η κλιμάκωση είναι πολύ κοντά. Εάν όχι σήμερα, τότε αύριο. Εάν όχι αύριο, τότε μεθαύριο», λέει στην ισραηλινή Haaretz ο Αλί Ζίντα, Παλαιστίνιος ακτιβιστής στην Ιερουσαλήμ.
«Δεν έχει να κάνει μόνο με τη στάση του Τραμπ, αλλά και με άλλες, συσσωρευμένες παραμέτρους: τη συμπεριφορά των Ισραηλινών στρατιωτών, την ταπείνωση. Θα υπάρξει κλιμάκωση της έντασης», προβλέπει, «και θα επικεντρωθεί στην Ιερουσαλήμ».
Ισλαμική οργή
Το κύμα της οργής ήδη εξαπλώνεται. Οι διαδηλώσεις διαμαρτυρίας έχουν ήδη επεκταθεί στη γειτονική Ιορδανία: θεματοφύλακα των μουσουλμανικών ιερών τόπων στην Ιερουσαλήμ και στρατηγικό περιφερειακό σύμμαχο των ΗΠΑ, στα εδάφη της οποίας ο μισός και πλέον πληθυσμός είναι παλαιστινιακής καταγωγής.
Στον Λίβανο, με τους 12 επίσημους προσφυγικούς καταυλισμούς Παλαιστινίων, επικρατεί αναβρασμός. «Στηρίζουμε την έκκληση για μια νέα Ιντιφάντα», διακήρυξε χθες σε τηλεοπτικό διάγγελμα ο ηγέτης της Χεζμπολάχ, Χασάν Νασράλα, καλώντας παράλληλα όλα τα μουσουλμανικά κράτη σε διπλωματικό μποϊκοτάζ των ΗΠΑ.
Είχε προηγηθεί συνάντηση στη Βηρυτό μεταξύ απεσταλμένου της Χαμάς και του (ελεγχόμενου από τους Σαουδάραβες) Λιβανέζου πρωθυπουργού Χαρίρι, με δεσμεύσεις «στη λήψη διπλωματικών και πολιτικών μέτρων, σε συντονισμό με τα αραβικά και ισλαμικά κράτη και τη διεθνή κοινότητα (…) για απόρριψη της αμερικανικής μεροληπτικής απόφασης».
Στο Ιράκ, το ΥΠΕΞ κάλεσε τον Αμερικανό πρέσβη στη Βαγδάτη για να του επιδώσει νότα διαμαρτυρίας, ο μεγάλος αγιατολάχ (σιίτης πνευματικός ηγέτης) Αλι αλ Σιστάνι καταδίκασε τη στάση των ΗΠΑ, ενώ η υποστηριζόμενη από το Ιράν πολιτοφυλακή Χαράκατ Χεζμπολάχ αλ Νουζάμπα ανακοίνωσε ότι «η ανόητη απόφαση του Τραμπ… θα γίνει η μεγάλη σπίθα για να εξαλειφθεί αυτή η οντότητα (Ισραήλ) από τον κορμό του ισλαμικού έθνους και λόγος νομιμοποίησης για στοχοποίηση των αμερικανικών δυνάμεων».
«Για κάποιον που υπερηφανεύεται για τις διαπραγματευτικές του ικανότητες, είναι παράταιρο να παίζει τα χαρτιά του πριν καν αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις», σχολιάζουν οι Financial Times για τη μονομερή ενέργεια του Αμερικανού προέδρου. «Και είναι περίεργο», προσθέτουν, «διότι περιπλέκει και την κατάσταση για τη Σαουδική Αραβία». Ηδη το Ριάντ αναγκάστηκε να καταδικάσει απερίφραστα την μεροληπτική ανακοίνωση του συμμάχου Τραμπ υπέρ του (εκκολαπτόμενου για το ουαχαμπιτικό βασίλειο συμμάχου) Ισραήλ.
Παίζει με τη φωτιά
«Ο Τραμπ έχει εδώ και καιρό συνταχθεί με τη σουνιτική πλευρά στη διένεξη με τους σιίτες, όμως τώρα διακινδυνεύει να εξοργίσει και τους δύο», παρατηρεί στον Independent ο βετεράνος ανταποκριτής στη Μέση Ανατολή, Ρόμπερτ Φισκ. «Λέει στους Αραβες, μουσουλμάνους και χριστιανούς, ότι η δεύτερη πιο ιερή πόλη τους ανήκει στους Εβραίους του Ισραήλ και όχι σε αυτούς. Το ίδιο λέει και στους Ιρανούς».
«Καθ’ υπαγόρευση των συμφερόντων της ισραηλινής Ακροδεξιάς και ξένων δωρητών» της εβραϊκής διασποράς -όπως του Αμερικανοεβραίου Σέλντον Αντελσον, «βασιλιά» του Λας Βέγκας και μεγαλύτερου χρηματοδότη της προεκλογικής εκστρατείας Τραμπ- «η επίτευξη ενός ονείρου για το Ισραήλ θα μπορούσε πολύ γρήγορα να γίνει ο χειρότερος εφιάλτης του πρωθυπουργού Νετανιάχου», γράφει η Haaretz.
Οι περισσότεροι αναλυτές πλέον προβλέπουν συρρίκνωση της αμερικανικής περιφερειακής επιρροής, πιθανόν με μεγαλύτερο ωφελημένο το σιιτικό Ιράν…
Συσσωρευμένη, η διεθνής κατακραυγή κατά των ΗΠΑ αναμένεται να εκφραστεί και στη σημερινή, έκτακτη σύγκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, επτά ψηφίσματα του οποίου παραβιάζει η μονομερής κίνηση του Τραμπ.
Το Σάββατο ακολουθεί έκτακτη σύγκληση του Αραβικού Συνδέσμου. Τη Δευτέρα, εν τω μεταξύ, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου πραγματοποιεί ανεπίσημη επίσκεψη στις Βρυξέλλες, όπου θα έχει συνάντηση με τους ΥΠΕΞ της Ε.Ε. και την επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας.
«Ξεκάθαρη και ενιαία θέση» της Ε.Ε. παραμένει ότι «η μοναδική ρεαλιστική λύση στη διένεξη μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστινίων βασίζεται σε δύο κράτη με την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα και των δύο», επανέλαβε χθες η Φεντερίκα Μογκερίνι, την ώρα που η Τσεχία αναγνώριζε τη Δυτική Ιερουσαλήμ -εκτός δηλαδή της κατεχόμενης Ανατολικής- ως πρωτεύουσα του Ισραήλ.