Δεν είμαστε άλλο από γρανάζια στη λειτουργία ενός μόνο οργάνου, ενός μόνο ατόμου, σε έναν μόνο κόσμο ενός άπειρου -δικού του- σύμπαντος. Ας δούμε ολόκληρη την εικόνα. Ας διώξουμε τις προκαταλήψεις, τις θρησκευτικές αγκυλώσεις, δεν διαπράττουμε καμίαν ύβρι.
Πριν λίγο καιρό είδα την παραπάνω εικόνα και κόλλησα. Είδα την τεράστια ομοιότητα που έχουν οι ίριδες των ματιών μας με κομμάτια του σύμπαντος στο οποίο ζούμε. Όχι ομοιότητα τύπου «δες ένα σύννεφο αγάπη μου, μοιάζει με Πατριάρχη δίχως τα γένια και το καλυμαύχι»! Ομοιότητα από αυτές που οι δυο σταγόνες νερό φαντάζουν ξαδέρφια υδρογόνου κι οξυγόνου από άλλη λίμνη κι οι αδερφές Όλσεν ξεστράτισμα χρωμοσωμάτων μονοζυγωτικών διδύμων! Σχεδόν μαγνητίστηκα. Από κάποιον αφανή μάγο υπνωτίστηκα. Όταν ξύπνησα, όταν επανήλθα έκανα μια σκέψη, μια απλή τέτοια. Κι αν…;
Κι αν αυτή η περίφημη ομοιότητα δεν πρόκειται απλά για ομοιότητα αλλά για ταύτιση; Αν οι γαλαξίες, τα νέφη, οι μαύρες τρύπες, τα αστέρια, αν όλα αυτά που παγιδεύουμε στα τηλεσκόπιά μας -και κάποιοι άλλοι από μακριά παγιδεύουν κι εμάς σε μια παρόμοια φωτογραφία- δεν είναι άλλο από τις ίριδες των ματιών κάποιων υπερ-όντων; Αν με άλλα λόγια κι εμείς οι ίδιοι, ο κόσμος μας όλος δεν είναι άλλο από μέρος της ίριδας ενός ματιού; Αν, για να το πω εντελώς απλά, ζούμε μέσα στο μάτι κάποιου; Τότε τι; Τότε τι είναι όλα αυτά που κάνουμε;
Αν οι νύχτες και οι μέρες μας δεν έχουν να κάνουν μόνο με την περιστροφή της γης και τη θέση του ήλιου αλλά και με το ανοιγοκλείσιμο των βλεφάρων αυτού του όντος; Αν οι μετεωρίτες και οι αστεροειδείς και όλες οι έξωθεν απειλές είναι ζουζούνια και σκόνες που μπαίνουν στα μάτια του καθώς οδηγάει σε ένα άλλο δικό του υπερ-σύμπαν τη μηχανή του; Αν οι βροχές και οι πλημμύρες είναι τα δικά του βουρκώματα, τα δάκρυά του ή μια βουτιά του σε κάποια πισίνα; Αν το κόκκινο του ηλιοβασιλέματος και το ξαφνικό χαλάζι είναι η δικιά του ανοιξιάτικη αλλεργία; Τότε τι; Τότε γιατί ζούμε έτσι; Γιατί τα κάνουμε όλα αυτά;
Ας θεωρήσουμε το σενάριό μου σωστό. Ας βγάλουμε τα ερωτηματικά απ’ τις προτάσεις μου κι ας τις δεχτούμε ως οριστικές θέσεις. Ζούμε μέσα στο μάτι κάποιου. Είμαστε τόσο μικροί, τόσο ελάχιστοι! Όλο αυτό που μας φαίνεται θεόρατο, αυτός ο -κατά μια θεωρία- πλανήτης φυλακή που δεν μπορούμε να του ξεφύγουμε, είναι ίσως μόνο ένα κύτταρο, ένα οφθαλμικό κύτταρο. Αυτός που μας φέρει ζει τη ζωή του εκεί έξω, αγαπάει, ερωτεύεται, διαβάζει, πληγώνεται, μορφώνεται, ειρηνεύει, ευημερεί ίσως, κι εμείς εδώ μέσα είμαστε τα απειροστά μόρια του σώματός του. Ξαφνικά και μεμιάς δεν έχουμε σημασία. Ό,τι κάνουμε, ό,τι χτίζουμε, ό,τι ελπίζουμε σχεδόν δεν έχει σημασία.
Ή μήπως όχι; Μήπως σε αυτή την περίπτωση έχουν ακόμη μεγαλύτερη σημασία; Μήπως η ματαιότητα όλων τούτων μας δείχνει προς τα πού πρέπει να αγωνιστούμε, να στοχεύσουμε, για τι πλέον πρέπει να ματώσουμε; Έχουμε συνείδηση της ύπαρξής μας κι αυτό είναι ένα δώρο που όμοιό του δεν έχουμε τη γνώση να έχει ξαναδοθεί. Από εδώ και πέρα θα έχουμε και συνείδηση του ρόλου μας. Θα βρούμε τον Κοπέρνικο που θα αποκαθηλώσει τον άνθρωπο απ’ το κέντρο του Σύμπαντος. Και τότε όλα θα γίνουν πιο εύκολα. Με το εγώ πακεταρισμένο στα προς ανακύκλωση υλικά τα βήματα μας θα λυθούν, τα μονοπάτια μας θα ξεχορταριάσουν.
Ζούμε μέσα σε ένα μάτι, από εκεί έχουμε εικόνα και θέα στα μάτια άλλων όντων. Ποιος ο λόγος λοιπόν να χωρίζουμε το έδαφός μας, τον «πλανήτη» μας, τον τόπο μας; Γιατί τα σύνορα, γιατί οι στρατοί, γιατί τα μίση, γιατί οι χώρες, γιατί οι πόλεμοι, γιατί η κακία;
Δεν είμαστε άλλο από γρανάζια στη λειτουργία ενός μόνο οργάνου, ενός μόνο ατόμου, σε έναν μόνο κόσμο ενός άπειρου -δικού του- σύμπαντος. Ας δούμε ολόκληρη την εικόνα. Ας διώξουμε τις προκαταλήψεις, τις θρησκευτικές αγκυλώσεις, δεν διαπράττουμε καμίαν ύβρι. Ας ανέβουμε ψηλά, ας πάρουμε τη θέση που έχουμε δώσει μόνο στους Θεούς μας και ας δούμε ολόκληρο το κάδρο. Πού είμαστε, ποιοι είμαστε, τι γίνεται γύρω μας, πόσο μεγάλο είναι όλο αυτό το «γύρω μας»; Ας τα δούμε και ας σκεφτούμε με τον εξελιγμένο εγκέφαλο που ως έλλογα όντα διαθέτουμε, αν αξίζει να καταστρέφουμε τις ζωές μας όπως το κάνουμε. Αν αξίζει να ζούμε μακριά απ’ τη θάλασσα, μακριά απ’ τη φύση, δημιουργώντας μόλυνση, βγάζοντας καρκίνους απ’ τα άγχη, αφήνοντας τις τύχες μας σε τραπεζίτες και ερειστικούς οικονομολόγους, σε εμπόρους όπλων και κυνηγούς κεφαλών. Αν αξίζει να μην ερωτευόμαστε, να μην αγαπιόμαστε, να μην αγγιζόμαστε, να μην συσπόμαστε οργασμικά. Αν αξίζει να μην έχουμε τα μαθηματικά και την ποίηση και τη μουσική και τις άλλες τέχνες σε πρώτη προτεραιότητα κάθε μέρα.
Ας τα σκεφτούμε κι ας το κάνουμε όσο αυτό το ον μας δίνει ακόμη τον καιρό. Γιατί και το τέλος του κόσμου, που ανά τακτά διαστήματα επαναφέρουμε ως απειλή και ως κατάρα μας, δεν είναι άλλο από το οριστικό κλείσιμο αυτού του ματιού που μας φιλοξενεί!