Γιάννης Αγγελάκης
Το πέμπτο μέρος του αφιερώματος “Κορωνοϊός και τεχνολογία”
Οι εταιρείες οικειοποιήθηκαν την τάση της κοινωνίας που αναγνώρισε ως ήρωες όλους αυτούς που δε μπορούν παρά να δουλεύουν εν μέσω πανδημίας. Όμως, για να είναι κάποιος ήρωας πρέπει να έχει την επιλογή να γίνει ήρωας και στις περισσότερες των περιπτώσεων αυτών που εργάστηκαν αυτό δεν ισχύει..
Οι άνθρωποι εργάζονται επειδή δε μπορούν να κάνουν αλλιώς παρά να εργαστούν εν μέσω πανδημίας.
Και δεν είναι όπως οι πυροσβέστες που η δουλειά τους είναι να προσπαθούν να σβήνουν φωτιές και να σώζουν ανθρώπους ή περιουσίες. Δεν έχουν λάβει κάποια εκπαίδευση για μία τέτοια κατάσταση. Δεν επιλέξανε να κάνουν αυτό που κάνουν. Δεν τους δόθηκε η δυνατότητα να επιλέξουν. Δεν εργάζονται από αλτρουισμό ή από ηρωισμό.
Μπορεί να το κάνουν και από αυτό. Όμως είναι πρωτίστως εργαζόμενοι που εργάζονται επειδή το να εργαστούν είναι γι’ αυτούς συνθήκη επιβίωσης.
Εργάζονται εν μέσω πανδημίας, επειδή δε μπορούν να μην εργαστούν. Επειδή αν δεν εργαστούν θα πεινάσουν.
Και σε πολλές από τις εταιρείες που εργάζονταν – αυτές που έσπευσαν να αναγνωρίσουν τον ηρωισμό τους – δεν τηρήθηκαν ούτε τα βασικά μέτρα προστασίας τους.
Είναι άνθρωποι που δεν κάνουν «αυτό που αγαπάνε» και γι’ αυτό η εργασία τους δεν αναγνωριζόταν ως μία εργασία που έχει αξία. Πληρώνονται με κακούς μισθούς και εργάζονται με περιορισμένα δικαιώματα.
Τώρα, τους αναγνωρίζουν ως ήρωες.
https://www.youtube.com/watch?v=ddwn5oNKM0E
Οι εταιρείες έσπευσαν να ενσωματώσουν ένα μήνυμα – αυτό που αναγνωρίζει ως ήρωες τους εργαζόμενους – το οποίο βρίσκεται σε πλήρη αντιδιαστολή με το κυρίαρχο μήνυμα μίας εποχής που βασίζεται στην απαξίωση της εργασίας τους. Όμως, δεν έσπευσαν να βελτιώσουν τις συνθήκες εργασίας αυτών που εργάζονται ηρωικά.
Ενώ η Amazon στα διαφημιστικά της μηνύματα αναφερόταν στους ήρωες εργαζόμενούς της, στις αποθήκες της Amazon οι ήρωες εργαζόμενοι που δεν επέλεξαν ποτέ να γίνουν ήρωες, συνεχίζαν να αρρωσταίνουν από κορωνοϊό.
Καθώς οι άνθρωποι άρχισαν να ξεχνούν τους «ήρωες», και η Αmazon ξέχασε τον ηρωισμό τους.
Τα έξτρα επιδόματα κόπηκαν, τα αναγκαία μέτρα ασφαλείας δεν τηρούνται.
Αλλά οι εργαζόμενοι σε αυτές τις δουλειές που δε μπορούν να αγαπηθούν, συνεχίζουν να εργάζονται. Πλέον, οι ζωές τους δεν έχουν τόσο σημασία.
Η αξία της εργασίας τους ποτέ δεν αναγνωρίστηκε πραγματικά.
Workers lives don’t matter.
https://www.youtube.com/watch?v=ddwn5oNKM0E
Βεβαίως, δεν είναι μόνο η Amazon που έσπευσε να ενσωματώσει μέσω του διαφημιστικού λόγου ένα ρεύμα που εμπεριέχει το στοιχείο της αμφισβήτησης.
Το ιατρικό και το νοσηλευτικό προσωπικό των δημόσιων νοσοκομείων, οι εργαζόμενοι στα εργοστάσια της Apple, οι εργαζόμενοι στα σούπερ μάρκετ αφού αναγνωρίστηκαν ως ηρωικοί, μετά μετατράπηκαν μέσω του βλέμματος της διαφήμισης στον μεγαλύτερο προπαγανδιστή των προϊόντων εταιρειών ή της προπαγάνδας των κυβερνήσεων.
Ένα κοινωνικό ρεύμα που εμπεριέχει έντονα το στοιχείο της κριτικής για την υπάρχουσα τάξη πραγμάτων εργαλειοποιείται. Ενσωματώνεται και οδηγείται προς μία κατεύθυνση που θα εξυπηρετεί τη διασφάλιση των κερδών, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα ότι αυτή η κριτική που ασκείται δε θα θέτει σε αμφισβήτηση το στάτους κβο.
Οι συμβολικές πράξεις που έχουν μικρό ή μηδαμινό κόστος διασφαλίζουν τη μετατροπή της κοινωνικής κριτικής σε εργαλείο ενάντια στις όποιες διεκδικήσεις, γιατί η πραγματική αποδοχή της ευθύνης έχει πραγματικό κόστος.
Είναι πιο οικονομικό να δημιουργήσεις ένα διαφημιστικό που υμνεί τον ηρωισμό των εργαζόμενων ή να καλείς τους πολίτες να χειροκροτήσουν το υγειονομικό προσωπικό παρά να βελτιώσεις τις συνθήκες εργασίας και να διασφαλίσεις ότι οι ζωές αυτών που εξ ανάγκης εργάζονται δε θα κινδυνέψουν.
Σε ένα επόμενο στάδιο, η κοινωνική διαμαρτυρία εμπορευματοποιείται, γίνεται το περιτύλιγμα το οποίο μικρές και μεγάλες εταιρείες σπεύδουν να χρησιμοποιήσουν για να πουλήσουν τα προϊόντα τους στην κοινωνία.
Ο ήρωας εργαζόμενος γίνεται το προϊόν της εταιρείας που τον εκμεταλλεύεται και απαξιώνει την εργασία του. Ο ηρωισμός του είναι ασφαλής. Η συμβολική αναγνώριση του ηρωισμού του είναι κερδοφόρα.
#thankshealthhero
https://www.youtube.com/watch?v=oRfV2xHrvss
Είναι ένας περίεργος κόσμος αυτός που ζούμε. Ένας κόσμος που κάθε ισχυρός και πλούσιος, κάθε εταιρεία, μεγάλη ή μικρή, κάθε entrepreneur, δε θέλει απλά να κερδίζει χρήματα, θέλει να είναι και ηγέτης της κοινωνικής διαμαρτυρίας αυτών που αιτούνται αλλαγής, αυτής που θα έπρεπε να θέτει σε αμφισβήτηση το στάτους κβο.
Το λένε και win – win. Δηλαδή, θέλουν να κερδίζουν ενώ θα κάνουν το “καλό”. Θέλουν το καλό να μην πλήττει τα συμφέροντά τους. Θέλουν να θέτουν τα όριά του «καλού», ώστε να διασφαλίζεται ότι δε θα πλήξει τα συμφέροντά τους και ότι θα λειτουργεί εις όφελος της κερδοφορίας.
Τώρα, κι εν μέσω πανδημιας, αλληλεγγύη μέσω της κατανάλωσης.
Κέρδος μαζί με διαμαρτυρία.
https://www.youtube.com/watch?v=vM3J9jDoaTA
Οι ήρωες της καθημερινότητας εν μέσω της πανδημίας του κορωνοϊού
Αλλά ήρωες εν μέσω της πανδημίας δεν ήταν μόνο οι εργαζόμενοι.
Στον κόσμο της θετικής ενέργειας, της διαφήμισης και των influencer, ο καθένας μπορεί να είναι ένας ήρωας, αρκεί να αναγνωρίζει τις θετικές πτυχές αυτού που συμβαίνει.
Έτσι, ήρωας είναι αυτός που μέσα στο σπίτι του ανακαλύπτει το νόημα της οικογένειας, ή η γυναίκα που κόβει μόνη της τα μαλλιά της και γελά με την εικόνα της, ένας άνθρωπος που ανακαλύπτει το νόημα στην μοναξιά του βρίσκοντας δημιουργικούς τρόπους για να περνά τον χρόνο του.
Στον κόσμο της διαφήμισης όλοι είναι αισιόδοξοι, θετικοί, όλοι είναι δυνατοί και ανταπεξέρχονται. Δεν γκρινιάζουν, δεν έχουν κακές στιγμές, ξεπερνούν πάντα με επιτυχία τους φόβους τους.
Είναι όλοι ήρωες και είναι απλοί καθημερινοί άνθρωποι.
Και είναι λογικό, σε αυτό τον κόσμο όπου οι απλοί καθημερινοί άνθρωποι είναι ήρωες, οι διαφημιστικές εταιρείες να αναζητήσουν τους πρωταγωνιστές τους σε απλούς καθημερινούς ανθρώπους.
Οι εταιρείες συνειδητοποίησαν πιο πολύ παρά ποτέ άλλοτε εν μέσω πανδημίας, ότι δε χρειάζεται ένα ακριβό στούντιο για να γυρίσουν επιτυχημένες διαφημίσεις, αρκούν αυθεντικά πλάνα από την καθημερινή ζωή απλών ανθρώπων όπως τα ποστάρουν σε social media.
Αυτά, με την κατάλληλη επεξεργασία μπορούν να δώσουν ένα αέρα αυθεντικότητας και αληθινού, να φέρουν πιο κοντά τον καταναλωτή στο προϊόν το οποίο ταυτίζεται με την εικόνα αυτών των καθημερινών ανθρώπων που του μοιάζουν τόσο πολύ.
Εμπιστευόμαστε περισσότερο αυτό που μας μοιάζει. Νοιώθουμε ασφαλής. Μπορούμε να είμαστε όλοι ήρωες.
https://www.youtube.com/watch?v=JF3P_eI46gU
Η πανδημία έκανε τις εταιρείες να καταλάβουν ότι όπως μπορείς να δημιουργήσεις πολύ δημοφιλή βίντεο στο youtube με ελάχιστο κόστος, το ίδιο μπορείς να κάνεις και με τη διαφήμιση προϊόντων, χρησιμοποιώντας την ισχύ influencers σε social media.
Εν μέσω πανδημίας, όλο και περισσότερες εταιρείες πλήρωναν influencers, για να δημιουργήσουν υλικό και να διαφημίσουν τα προϊόντα τους.
Οι άνθρωποι εν μέσω καραντίνας ξόδευαν όλο και παραπάνω χρόνο στα social media.
Ο αριθμός των likes εκτοξεύθηκε.
Οι άνθρωποι της πανδημίας της εποχής των social media κατανάλωσαν τεράστιους όγκους ψηφιακού υλικού.
Παρακολουθούν πολύ πιο εύκολα live streaming. Δε αρκούνται στο να βλέπουν στα βιαστικά μία φωτογραφία.
«Αυτή η ενασχόληση που έχει διάρκεια είναι κάτι που είναι τόσο δυνατό για τις εταιρείες», λέει ο Ellie Jenkins, της Mavrck.
Όλοι, στην περίοδο της πανδημίας, επέλεξαν να κάνουν κάποιου είδους live streaming.
Τα social media ευνόησαν αυτή την κίνηση αφού το live streaming και πριν την πανδημία λάμβανε από τους αλγόριθμους των εταιρειών μεγαλύτερη προώθηση από απλές φωτογραφίες και βίντεο, ή ένα post με απλό κείμενο.
Τα social media αναγνωρίζοντας τις δυνατότητες που προσφέρει το live streaming για αποτελεσματική διαφήμιση και αύξηση των κερδών κατεύθυναν την κίνηση των χρηστών προς αυτή την κατεύθυνση.
Εν μέσω της καραντίνας, το live streaming έζησε τη δική του άνοιξη.
Ακόμα και μετά την καραντίνα, η τάση παραμένει ισχυρή.
Η Κίνα επενδύει βαριά στο live streaming για να αναζωογονήσει την οικονομία της. [38,39,40,41]
Οι νέοι influencers μοιάζουν όλο και παραπάνω με εκσυγχρονισμένες μορφές των παλιών σταρ telemarketing. Όμως, αυτή τη φορά, ο κόσμος τους αγαπά και τους εμπιστεύεται γιατί είναι «σαν κι εμάς». Επικοινωνούν μαζί τους στα social media και τους στέλνουν προσωπικά μηνύματα.
Τους εμπιστεύονται και τους θεωρούνε κουλ ή τους φθονούν. Παρακολουθούν τα live stream τους, τα βίντεό τους, φτιάχνουν τις συνταγές τους, αγοράζουν τα προϊόντα που προωθούν, ακολουθούν τις συμβουλές τους.
Και ο καθένας μπορεί και θέλει να γίνει ένας influencer.
Όλο και παραπάνω το όνειρο των πολιτών είναι να γίνουν διάσημοι ώστε να μπορούν να πουλάνε τα προϊόντα εταιρειών.
Όλοι θέλουν να τους αγαπούνε, θέλουν να αποκτήσουν ένα επίπεδο δημοφιλίας που θα τους δίνει το δικαίωμα να πουλάνε τα προϊόντα εταιρειών ή ακόμα καλύτερα, για να πουλάνε τη δική τους σειρά προϊόντων.
Θέλουμε να γίνουμε αυτοί που θα έχουν τόσο αξία ώστε να τους πληρώνουν οι εταιρείες για να πουλάνε προϊόντα τους. O Βελόπουλος εδώ δεν είναι η εξαίρεση, είναι κανόνας.
Οπωσδήποτε, δε χρειάζεται να είναι θαυματουργές κεραλοιφές, μπορεί όμως να είναι θαυματουργά οπίσθια από σιλικόνη, μία καταπληκτική σειρά από κραγιόν, πεντανόστιμα μακαρόνια. Μπορεί να είναι ιδέες.
Θέλουμε να είμαστε όλοι επιτυχημένοι entrepreneurs με κοινωνικές ευαισθησίες. Θέλουμε να ασκούμε επιρροή.
Θέλουμε κι εμείς να ανήκουμε σε αυτό τον θαυμαστό κόσμο του win-win όπου θα κερδίζουμε κάνοντας το καλό.
Θέλουμε να είμαστε η Amazon, όχι οι ήρωες εργαζόμενοί της.
Μισούμε τον Ζούκεμπεργκ αλλά θέλουμε τόσο πολύ να του μοιάσουμε.
Εν μέσω πανδημίας, αυτό είναι πιο αλήθεια παρά ποτέ. [42]
Η βιομηχανία των infuencer εν μέσω πανδημίας ουσιαστικά μεγάλωσε. [43,44]
Ακόμη και διάσημοι μουσικοί και celebrities συνειδητοποιούν την ισχύ των social media.
Δημιούργησαν περισσότερο υλικό από κάθε άλλη φορά γιατί αναγνώρισαν ότι αν καταφέρουν να συνδεθούν με το κοινό τους εν μέσω πανδημίας, δε θα ξεχαστούν.
Η πανδημία είναι μία εμπειρία αξέχαστη.
Τον Μάρτιο καταγράφηκε μία αύξηση κατά 33% στον αριθμό των εταιρειών που επέλεξαν να προσλάβουν influencers για την προώθηση υλικού τους.
H λειτουργία από απόσταση μπορεί να είναι οικονομική. [44,45]
Αναφορές
- Livestreaming Set To Unlock Greater E-Commerce Spending In China, https://seekingalpha.com/article/4353728-livestreaming-set-to-unlock-greater-e-commerce-spending-in-china
- Mengyao Zang, China’s Livestreaming Market: Depicting the New Normal, https://equalocean.com/research/2020051713985
- Livestreaming audience in China hits half a billion, https://www.warc.com/newsandopinion/news/livestreaming-audience-in-china-hits-half-a-billion/43602
- Vincent Ni, Yitsing Wang, Coronavirus: Can live-streaming save China’s economy?, https://www.bbc.com/news/business-52449498
- Charles Taylor, Is COVID Making Marketing Influencers More Influential?, https://www.forbes.com/sites/charlesrtaylor/2020/07/30/is-covid-making-marketing-influencers-more-influential/#41de72ea4200
- Amanda Perelli, Dan whateley, Sydney Bradley, How the coronavirus is changing the influencer business, according to marketers and top Instagram and YouTube stars, https://www.businessinsider.com/how-coronavirus-is-changing-influencer-marketing-creator-industry-2020-3
- Brad Howarth, Why the COVID-19 crisis has elevated influencer marketing, https://www.cmo.com.au/article/681575/why-covid-19-crisis-has-elevated-influencer-marketing/
- Cristina Criddle, Coronavirus: Influencers’ glossy lifestyles lose their shine, https://www.bbc.com/news/business-52362462