Από τον Δημήτριο Μάτσαλη
Πολύς ο λόγος για τα λατινικά και τη θέση τους στο πρόγραμμα της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στη χώρα μας.
Πεδίο δόξης λαμπρόν για κάθε σοβαρό αντι-πολιτευτή, σχετικό ή μη, αφού από όσα θυμάμαι ως παλαιός τριτοδεσμίτης, η διδασκαλία του συγκεκριμένου μαθήματος για δύο ώρες την εβδομάδα, αφορούσε μόνο όσους ακολουθούσαμε στην Γ’ Λυκείου τη συγκεκριμένη κατεύθυνση.
Τριτοδεσμίτης από τους αρίστους μάλιστα, και ο γνωστός δημοσιογράφος – φιλόσοφος – ποιητής Κωνσταντίνος Μπογδάνος, director του ιστότοπου meaculpa.gr, όπου αναρτήθηκε ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον πόνημα με τον τίτλο “Τα λατινικά είναι το κερασάκι: Ένα προς ένα τα έως τώρα εγκλήματα Μπαλτά-Φίλη-Γαβρόγλου”.
Υπογράφων ο Ιωάννης Χουντής, κλασικός φιλόλογος και μέλος του Δ.Σ. της Εταιρίας Ελλήνων Φιλολόγων. Γνωστός από τη δράση του στην πρωτοβουλία #Παραιτηθείτε, όπως άλλωστε και πολλοί άλλοι εγγράμματοι και εκπρόσωποι της αριστείας στον τόπο. Προσυπογράφων φυσικά και ο κύριος Μπογδάνος, φροντίζοντας να αναρτήσει το σύνδεσμο του πονήματος στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Διαβάζουμε λοιπόν:
“Η είδηση για την κατάργηση των Λατινικών από το ελληνικό σχολείο και την αντικατάστασή του από την Κοινωνιολογία -ένα μάθημα με έντονες ιδεολογικές αποχρώσεις και μηχανιστικά θεωρητικό χαρακτήρα- (3/9/2018) δεν έπεσε ως κεραυνός εν αιθρία για τους γνωρίζοντες τις κινήσεις της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Παιδείας από το 2015 έως και σήμερα.
Με συντονισμένες και μεθοδικές προσπάθειες οι Υπουργοί Μπαλτάς, Φίλης και Γαβρόγλου υλοποιούν ένα σχέδιο υποβάθμισης των ανθρωπιστικών επιστημών με απώτερο στόχο την κάμψη της κριτικής σκέψης των πολιτών. Άλλωστε, cogito ergo sum. Αυτή είναι η ευρύτερη agenda.
Άλλωστε, cogito ergo sum.
Άλλωστε, cogito ergo sum.
Άλλωστε, cogito ergo sum.”
Το διαβάζω ξανά, και ξανά, και ξανά, και ξανά… μου τρυπάει το μυαλό, μου γυρίζει το μάτι. Με φέρνει περισσότερο από δύο δεκαετίες πίσω, στα πρώτα έτη του πανεπιστημίου να ακούω τους δικούς μου δασκάλους να μιλάνε για την κακοποίηση και την «εφημεριδική» ανάλυση αυτής της φιλοσοφικής κουβέντας του Καρτέσιου. Όπως εδώ: τι εννοεί ο νεαρός φιλόλογος; Ότι σκέφτομαι, είμαι σκεπτόμενος πολίτης, άρα υπάρχω. Πόσο μάλλον αφού γνωρίζω και λατινικά…
Ο δύστυχος Καρτέσιος (Rene Descartes 1596 – 1650) δε θα μπορούσε ποτέ να φανταστεί την κακοποίηση που έχει υποστεί αυτή του η (μη) γραφή. Μη γραφή, καθώς ποτέ δεν το έγραψε έτσι, όπως ισχυρίζεται ο Φρανσουά Σατελέ στη Φιλοσοφία του, αλλά ως je pense donc je suis, στα γαλλικά στο “Λόγο περί της μεθόδου” το 1637. Επαναδιατυπώθηκε στα λατινικά το 1644 στις “Αρχές της φιλοσοφίας”.
Λατινικά η μη, η ουσία είναι ότι το επιχείρημα δεν έχει καμία σχέση με την ερμηνεία που του αποδίδουν οι ελαφρώς ερμηνεύοντες και απλοϊκώς μεταφράζοντες.
Η βασική συνεισφορά του Καρτέσιου με το συγκεκριμένο επιχείρημα στη φιλοσοφία είναι μεθοδολογική. Εισάγει την καθολική αμφιβολία ως απαραίτητη προϋπόθεση, πάνω στην οποία θα στηριχτεί ένα σαφές και αναλυτικά προσδιορισμένο φιλοσοφικό σύστημα.
Η αγωνία του Καρτέσιου, είναι να βρει την ύπαρξη ή μη της βεβαιότητας που θα πρέπει να συνοδεύει τη γνώση. Κάνοντας την υπόθεση ότι ίσως να μη γνωρίζουμε τίποτα, καθώς όλες μας οι παραστάσεις αποτελούν απατηλή γνώση την οποία μας παρέχει ένας πανίσχυρος και ραδιούργος Δαίμονας, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι υπάρχει τουλάχιστον ένα πράγμα που μπορούμε να γνωρίζουμε με απόλυτη βεβαιότητα: ότι υπάρχουμε, έστω και ως αντικείμενα της εξαπάτησης αυτής. Η κακόβουλη δράση του Δαίμονα, πρέπει να έχει αντικείμενο. Το συλλογιστικό αυτό σχήμα διατυπώνεται επιγραμματικά στο περίφημο cogito ergo sum, ή αλλιώς je pense donc je suis.
Φυσικά για να μπεις σε αυτή τη λογική, πρέπει να διαβάσεις φιλοσοφία. Καλύτερα από την ίδια την πηγή, ή από σοβαρά εγχειρίδια. Κάτι που φαίνεται παντελώς περιττό στους σύγχρονους εκφραστές της «αριστείας». Άλλωστε ένας μεταπτυχιακός τίτλος πανεπιστημίου της αλλοδαπής, μπορεί να καλύψει μια χαρά μαζί με την αμετροέπεια την παροιμιώδη άγνοια.
Συγγνώμη, έχεις σπουδάσει φιλοσοφία και προσυπογράφεις την εκδοχή του άρθρου για την ερμηνεία του cogito ergo sum;
Αυτό έγραψα στο twitter κάτω από την ανάρτηση του κυρίου Μπογδάνου. Μπορείτε να μαντέψετε την (μη) απάντηση;
Σωστά… #block!