Το 1927 με την απαγόρευση της Αριστερής Αντιπολίτευσης, ο Λέων Τρότσκι διαγράφεται από το Κομμουνιστικό Κόμμα και δύο χρόνια μετά, στις 31 Ιανουαρίου 1929, εξορίζεται από την Ρωσία, για να φτάσει τελικά, μετά από μια περιπλάνηση στην Τουρκία, τη Γαλλία και τη Νορβηγία, στο Μεξικό το 1937.
Ο Λέων Τρότσκι, ήδη από τα χρόνια στο Λονδίνο και στην Ίσκρα όρθωσε το πολιτικό και φιλοσοφικό του ανάστημα και διατύπωσε ανεξάρτητο και ταυτόχρονα συλλογικά διαμορφωμένο πολιτικό λόγο.
Ήταν μορφωμένος, πολυγραφότατος και είχε ηγετικό ρόλο στην οργάνωση της Οκτωβριανής επανάστασης. Θεωρούνταν ως ένας από τους επικρατέστερους διάδοχους του Λένιν.
Αμέσως μετά την Επανάσταση διορίστηκε από το Λένιν υπουργός Εξωτερικών. Διατέλεσε δύο φορές εκλεγμένος πρόεδρος του Σοβιέτ της Πετρούπολης, το 1905 και το 1917. Μαζί με το Λένιν, επεξεργάστηκε Μαρξιστικά μια ιδεολογική βάση για την εξήγηση της ηττημένης επανάστασης του 1905 και για την προετοιμασία της νικηφόρας επανάστασης του 1917.
Στον εμφύλιο πόλεμο με τους «Λευκούς αντεπαναστάτες», του ανατέθηκε η οργάνωση του Κόκκινου Στρατού. Υπό την καθοδήγησή του, έγινε μια ατρόμητη και ορμητική δύναμη, που συνέτριψε τους πάνοπλους αντεπαναστάτες. Ο Τρότσκι δεν έδινε οδηγίες από τα μετόπισθεν, αλλά παρίστατο στις μάχες με ένα ειδικά θωρακισμένο τρένο, που τον μετέφερε σε όλα τα μέτωπα. Όταν ο κομμουνισμός επιβλήθηκε, άσκησε κριτική στο νέο καθεστώς. Επεσήμανε ότι η δημοκρατία στο Κομουνιστικό Κόμμα καταπιέζεται και το οικονομικό πρόγραμμα απέτυχε.
Συνεργάστηκε αλλά και βρέθηκε αντιμέτωπος με το Λένιν και τους Μπολσεβίκους του, τάχθηκε με αλλά και αντέδρασε στους Μενσεβίκους και άρχισε να αναπτύσσει τη θεωρία της Διαρκούς Επανάστασης ως μιας παγκόσμιας διαρκούς κατάστασης ενάντια στον παγκόσμιο καπιταλισμό, την οποία και θα εξέλισσε στη συνέχεια με τον Αλεξάντερ Πάρβους.
Μετά το θάνατο του Λένιν το 1924, ο Τρότσκι συνέχισε να υπερασπίζεται τις επαναστατικές, δημοκρατικές και διεθνιστικές ιδέες της Οκτωβριανής Επανάστασης. Ήδη από το 1923 ξεκίνησε να οργανώνει τον αγώνα στο Κομμουνιστικό Κόμμα της Σοβιετικής Ένωσης μέσα από την Αριστερή Αντιπολίτευση, προσπαθώντας να αναζωπυρώσει τον Μαρξισμό και να απομακρύνει το Κόμμα από τον γραφειοκρατικό εκφυλισμό. Ταυτόχρονα ανέπτυξε και θεωρητικά τις θέσεις του για τα προβλήματα του διεθνούς εργατικού κινήματος στα έργα του «Η Προδομένη Επανάσταση» και «Στην Υπεράσπιση του Μαρξισμού».
Το 1927 με την απαγόρευση της Αριστερής Αντιπολίτευσης, ο Τρότσκι διαγράφτηκε από το Κομμουνιστικό Κόμμα και δύο χρόνια μετά, στις 31 Ιανουαρίου 1929, εξορίστηκε από τη Σοβιετική Ένωση.
Ζώντας σε έναν, όπως ο ίδιος αποκάλεσε, «πλανήτη χωρίς βίζα,» ο Τρότσκι πήγε από την Τουρκία, στην Γαλλία, την Νορβηγία και τέλος, το 1937, στο Μεξικό.
Τα χρόνια που πέρασαν από την απέλαση του από την ΕΣΣΔ μέχρι την άφιξη του στο Μεξικό είδαν μία άγρια επέκταση της διεθνούς πολιτικής αντίδρασης: η άνοδος του Χίτλερ στην εξουσία στη Γερμανία, η κατάπνιξη των επαναστατικών κινημάτων της εργατικής τάξης στην Γαλλία και την Ισπανία από τις Σταλινικές και σοσιαλδημοκρατικές γραφειοκρατίες κάτω από την σημαία του «Λαϊκού Μετώπου» και η ενορχήστρωση των Δικών της Μόσχας και του Μεγάλου Τρόμου που ακολούθησε ο οποίος εξόντωσε όλους του εκπρόσωπους της Μαρξιστικής πολιτικής και σοσιαλιστικής κουλτούρας στην ΕΣΣΔ.
Τα δέκα τελευταία αυτά χρόνια της ζωής του, τα οποία και θεωρούνται το απόγειο της επαναστατικής του δράσης, ο Τρότσκι τα αφιέρωσε στο να καταγγείλει διεθνώς τα εγκλήματα του Σταλινισμού και την προδοσία της Οκτωβριανής Επανάστασης με την επικράτηση του γραφειοκρατικού Βοναπατρισμού και στο να διατηρήσει ζωντανό το διεθνές εργατικό κίνημα μέσω της έκκλησής του για σύσταση μιας Δ’ Κομμουνιστικής Διεθνούς.
Ο Λέων Τρότσκι – ο συν-ηγέτης της Οκτωβριανής Επανάστασης, αντίπαλος του Σταλινισμού και ιδρυτής της Τέταρτης Διεθνούς – δολοφονήθηκε από πράκτορα της Σοβιετικής μυστικής αστυνομίας, την Γκε Πε Ου, τον Αύγουστο του 1940. Η γυναίκα του, η Νατάλια, ήταν κοντά όταν συνέβη αυτό. Άκουσε την κραυγή του συντρόφου της, που ήταν μαζί του 38 χρόνια, και όταν έτρεξε μέσα στο γραφείο του, είδε το αίμα που έτρεχε στο μέτωπο και τα μάτια του. «Κοίτα τί μου κάνανε,» φώναξε ο Τρότσκι στην Νατάλια.
Η δολοφονία του Τρότσκι έγινε αισθητή σε πολλούς σαν μία σχεδόν αβάσταχτη απώλεια. Στην Πόλη του Μεξικού, 300.000 άνθρωποι απότισαν φόρο τιμής στον Τρότσκι καθώς η πομπή της κηδείας του πέρασε μέσα από τους δρόμους της πρωτεύουσας.