« Λιθοβολήστε τον αμαρτωλό!..Αλλά με ποια πετρά; την στρογγυλεμένη; Ή την άλλη με τις γωνίες; Ιδού η απορία!»
Μια καταπληκτική σάτιρα των Monty Python, όπου μέσα σε μιάμιση ώρα, γίνονται εντατικά μαθήματα θρησκευτικών -«Αγάπα τον πλησίον σου! – Τι εννοείς ακριβώς;» λατινικών -«Θέλει δοτική το «πηγαίνετε σπίτια σας; » πολιτικής για τις διάφορες αντίπαλες ομάδες και τις αποσχιστικές τάσεις εντός τους, κοινωνιολογίας για τις διάφορες τάξεις στην Ιουδαία εκείνης της εποχής -«Μα Ιουδαίοι και Σαμαρείτες σε διπλανούς σταυρούς; »
Και άλλα πολλά μαζί με το αισιόδοξο κλείσιμο, έστω και πάνω στον σταυρό, μην ξεχνάτε να τραγουδάτε: « Allways look on the bright side of life»
Η κωμική παρωδία το αντίπαλο δέος θα λέγαμε του «Ιησού από την Ναζαρέτ» προβλήθηκε πρώτη φορά το 1979 και η βασική ραχοκοκαλιά του σεναρίου στηρίζεται στη σύμπτωση της γέννησης του Mπράιαν σε ένα στάβλο την ημέρα των Χριστουγέννων, ακριβώς δίπλα στο στάβλο που γεννήθηκε ο Ιησούς.
Οι Τρεις Μάγοι με τα Δώρα φτάνουν στο στάβλο του και τα αποθέτουν στην ποδιά του, όταν, όμως, το αστέρι προχωρά, καταλαβαίνουν το λάθος τους και παραδίδουν τα δώρα τους στον διπλανό στάβλο.
Αυτή είναι η ιστορία της ζωής του Μπράιαν όπου πάντα κατά λάθος, όλοι νομίζουν πως είναι ο Μεσσίας. Το πρόβλημα είναι πως εκείνος δεν μπορεί να κάνει τίποτε για να τους πείσει πως δεν πρέπει και να σταυρωθεί κατά λάθος.
Στη διάρκεια της ταινίας ακολουθούν μια σειρά από γεγονότα που διακωμωδούν εν είδει παρωδίας θρησκευτικές παραδόσεις, γνωστά πρόσωπα του χριστιανισμού,το ρόλο της γυναίκας της εποχής, κοινωνικές και πολίτικες καταστάσεις φτάνοντας στη διακωμώδηση των πολίτικων κινημάτων αντίστασης και των διασπάσεων τους.
Το επιμύθιο αν θέλει κανείς να φτάσει και λίγο παρακάτω ίσως βρίσκεται στη βασική ανάγκη των λαών μέσα από τη θρησκεία να αναδείξουν το ζήτημα του Μεσσία με την ανάθεση ουσιαστικά ακόμα και σε ένα ακατάλληλο πρόσωπο για να δικαιωθεί η θεία βούληση μέσα από τη θρησκευτική μοίρα της σωτηρίας.
Αυτή ακριβώς η ανάθεση της ελπίδας αντικατοπτρίζει όχι μόνο πως διαμορφώθηκε η θρησκευτική συνείδηση άλλα και τη βαθιά πολίτικη απεγνωσμένη ανάγκη για σωτηρία ακόμα κι αν να χρειαστεί οι Μεσσίες να αλλάζονται κατά το δοκούν της απελπισίας ή της απογοήτευσης των λαών.
Η ταινία λίγο έλειψε να μη γυριστεί, όταν ο Λόρδος Delfont, επικεφαλής τότε της EMI διάβασε το σενάριο, το θεώρησε τόσο βλάσφημο, προσπαθώντας να ακυρώσει τη συμφωνία. Η ομάδα των Python, που ήταν στην Τυνησία προετοιμάζοντας τα γυρίσματα, στράφηκε στο «σκαθάρι» George Harrison, στενό φίλο του Eric Idle, για βοήθεια. Αλλά τα προβλήματα της ομάδας δεν σταμάτησαν εκεί. Αν και το αμαντάριστο υλικό πέρασε ως « ΑΑ» κάτι αντίστοιχο με το άνω των 15 σήμερα, από τη Βρετανική Συμβουλευτική Επιτροπή Κινηματογράφου, λογοκρίθηκε από τις περιφερειακές αρχές, κάτι που διασφάλιζε την απουσία του από τις κινηματογραφικές αίθουσες. Κάποιοι από τους «θρησκευόμενους» μάλιστα προσεύχονταν για την απόλυτη αποτυχία και πτώση του. Αλλά η ταινία, που τώρα ευρέως αναγνωρίζεται ως αριστούργημα, έμελλε να γίνει ένα από τα πιο επιτυχημένα Βρετανικά φιλμ.
Σε μια σειρά συνεντεύξεων, οι Pythons εξιστορούν τις διαμάχες που γνώριζαν πως θα προκαλέσει η ταινία. Ωστόσο ακόμα και οι ίδιοι έμειναν άφωνοι όταν, ενώ ήταν έτοιμοι να ξεκινήσουν τα γυρίσματα, η ΕΜΙ τίναξε στον αέρα τη συμφωνία και τη χρηματοδότηση.
Σε μια προσπάθεια εξεύρεσης πόρων φεύγουν για τις ΗΠΑ. Η αναστάτωση που έχει προκαλέσει όμως η ταινία, τρομοκρατεί τους επενδυτές. Τελικά ο George Harrison συμφωνεί να τους χρηματοδοτήσει. Ίσως είναι δύσκολο να πιστέψουμε πως ένα από τα «σκαθάρια» μπορεί να είχε οικονομικά θέματα, αλλά όπως έχει πει ο George Harrison υποθήκευσε το σπίτι και το γραφείο του στο Hollywood έναντι του ποσού των 4 εκατομμυρίων δολαρίων. Αυτό «γεννά» μια νέα εταιρία παραγωγής την Handmade Films, που μετά το Life of Brian συνεχίζει να κάνει κάμποσες επιτυχημένες παραγωγές.
Η ταινία κάνει πρεμιέρα πρώτα στις ΗΠΑ, όπου οι διαμάχες και οι διαμαρτυρίες το μόνο που καταφέρνουν είναι να αυξήσουν τη ζήτηση. Κάποιες πολιτείες την απαγορεύουν, ρίχνοντας λάδι στη φωτιά. Παρόμοιες διαμαρτυρίες στη Βρετανία αποτυγχάνουν να πείσουν την Επιτροπή Κινηματογράφου κι έτσι η ταινία βγαίνει χωρίς κομμένες σκηνές και με το χαρακτηρισμό 14 και άνω. Ήταν οι ίδιοι ο Pythons που αποφάσισαν να κόψουν τον Χιτλερίζον χαρακτήρα, που διαφωνούσε με τον Brian για την καθαρότητα της φυλής ανάμεσα στους Εβραίους, ο οποίος έφερε ένα κράνος, σχεδιασμένο από τον Gilliam, με ένα άστρο του Δαυίδ σχεδόν μετασχηματισμένο σε αγκυλωτό σταυρό.
Καταδικασμένο απ’ την εκκλησία, απορριπτέο ως βλάσφημο από τους θεολόγους και απαγορευμένο ανά τη Βρετανία, το ”ρυπαρό φιλμάκι” για τον Υιό του Θεού δια χειρός Monty Pythons, το « Ένας προφήτης μα τι προφήτης» είναι μια από τις πιο δημοφιλείς ταινίες όλων των εποχών συνδυάζοντας αριστοτεχνικά και ανεπανάληπτα τη σπιρτάδα του βρετανικού φλέγματος με ξεκαρδιστικές ατάκες, ξέφρενα γκαγκ,σουρεαλιστικό χιούμορ, καταφέρνει να δημιουργήσει φανατικούς εχθρούς αλλά και εκατομμύρια θαυμαστές.
Πρόκειται ίσως για ένα σενάριο που αποτελεί την πιο μεθοδικά αποτελεσματική κατεδάφιση όχι μόνο των μύθων της οργανωμένης θρησκείας και τη σχέση της με το πολιτικό σύστημα άλλα κυρίως τις επικές χολιγουντιανές αναπαραστάσεις του αμερικάνικου εμπορικού σινεμά
« Δεν είμαι Ρωμαίος, μαμά! Είμαι Εβραίος, στραβομύτης! ‘Ένας οδοιπόρος της Ερυθράς Θάλασσας και είμαι περήφανος γι’ αυτό!
Εγώ είμαι ο Μπράιαν ο Ναζωραίος» .
Γιώργος Μουργής για το Νόστιμον ήμαρ.