Η εξέγερση των Beatniks
Από Aylos Abies Sylos & Γιάννης Καστάναρας
«Ήταν μια χαοτική μέρα, χωρίς τάξη και χωρίς αιτία. Σίγουρα όμως ήταν χαρακτηριστική της εποχής που ερχόταν, όταν ο κόσμος ήρθε αντιμέτωπος με την καθεστηκυία τάξη και άρχισε να της ζητά να λογοδοτήσει. Κάτι τέτοιο θα ήταν αδιανόητο να συμβεί στη δεκαετία του ’50. Βρισκόμασταν όμως στις αρχές των sixties». (Dan Drasin)
Από τις αρχές της δεκαετίας του ’40, το πάρκο της Πλατείας Ουάσινγκτον στο Greenwich Village της Νέας Υόρκης ήταν το επίκεντρο της folk μουσικής, ένας δημόσιος χώρος όπου καλλιτέχνες όπως ο Pete Seeger (χαρακτηρισμένος από το FBI ως κομμουνιστής από τις αρχές της δεκαετίας του ‘50), ο Woody Guthrie και αρκετά άλλα μέλη της «πολιτικής» folk σκηνής συγκέντρωναν τους φίλους τους για τραγούδι και κοινωνικές επαφές.
Την εποχή εκείνη χρειαζόταν άδεια για τέτοιου είδους εκδηλώσεις και δεν υπήρξε κανένα πρόβλημα μέχρι την άνοιξη του 1961, όταν ο Επίτροπος Πάρκων της πόλης Newbold Morris και η Ένωση της Πλατείας Ουάσινγκτον αποφάσισαν ότι στο πάρκο έπρεπε να βασιλεύει η απόλυτη ησυχία και ότι οι συναθροίσεις ατόμων που στην πλειοψηφία τους αντιτάσσονταν στο αμερικανικό πολιτικό και κοινωνικό κατεστημένο έπρεπε να κατασταλούν. Ήδη στην πλατεία είχαν κάνει αισθητή την παρουσία τους νεαροί καλλιτέχνες όπως ο Bob Dylan, η Joan Baez και ο David Bennett Cohen (μελλοντικός οργανίστας των Country Joe & The Fish) που αισθάνονταν σαν στο σπίτι τους παίζοντας τη μουσική τους για ένα ολοένα αυξανόμενο κοινό από folkies και beatniks.
Έτσι η αρχική αίτηση που είχε υποβάλλει ο Izzy Young, πρόεδρος του Λαογραφικού Κέντρου που από την ίδρυσή του, το 1957, είχε την έδρα του στην οδό Μακντούγκαλ, απορρίφθηκε χωρίς την παραμικρή δικαιολογία. Πολλοί υποστηρίζουν ότι η δημοτική αρχή ανησυχούσε επειδή οι μουσικοί συγκέντρωναν γύρω τους «ανεπιθύμητα στοιχεία» δημιουργώντας ένα πεδίο για τη συνεύρεση «φυλετικά μεικτών ζευγαριών», χωρίς ωστόσο να δοθεί κάποια επίσημη εξήγηση. Το Λαογραφικό Κέντρο βρισκόταν κοντά στο πάρκο και ήταν ένα ζωντανός χώρος όπου συναντιόντουσαν οι μουσικοί, ενώ οι επισκέπτες μπορούσαν να αγοράσουν δίσκους, βιβλία και παρτιτούρες, να ακούν μουσική και να διαβάζουν. Ο Dylan ήταν γνωστός θαμώνας και πολλοί τον θυμούνται να κάθεται στο πίσω δωμάτιο και να διαβάζει ακούγοντας μουσική. Εξάλλου, ο Izzy Young ήταν ο άνθρωπος που θα αναλάμβανε την παραγωγή του πρώτου του κονσέρτου του Dylan στο Carnegie Hall τον Νοέμβριο του 1961.
Στη φωτογραφία ο Izzy Young απευθύνεται στο πλήθος
Ως αποτέλεσμα της απαγόρευσης του Morris, ο Young κάλεσε τον κόσμο σε μια εκδήλωση διαμαρτυρίας για την Παρασκευή 9 Απριλίου 1961. Εκείνη τη μέρα περίπου τρεις χιλιάδες «beatniks», ανάμεσά τους (σύμφωνα με κάποιους) και ο 19χρονος Bob Dylan, συγκεντρώθηκαν στο πάρκο για να παίξουν τη μουσική τους αντιδρώντας στα σχέδια του επιτρόπου, ο οποίος όμως είχε ήδη δώσει εντολή στην αστυνομία να απομακρύνει τους «περιπλανώμενους τροβαδούρους και τους οπαδούς τους» από το πάρκο. Σύμφωνα με τον Young, δεν υπήρχε κανένας πολιτικός φορέας πίσω από αυτή τη διαμαρτυρία Έτσι, όταν οι διαμαρτυρόμενοι έφτασαν εκεί, η αστυνομία ήταν πανέτοιμη να καταστείλει αυτό που έμεινε στην ιστορία ως «Η Εξέγερση των Beatniks».
Μετά την άρση της απαγόρευσης νεαροί χαλαρώνουν στο Πάρκο Ουάσινγκτον παίζοντας μουσική
Μια ομάδα ατόμων που κάθονταν στο σιντριβάνι της πλατείας τραγουδώντας «Δεν πρόκειται να το κουνήσουμε από δω» δέχτηκε επίθεση από αστυνομικούς που κράδαιναν κλομπ. Μια άλλη ομάδα άρχισε να τραγουδά τον αμερικανικό εθνικό ύμνο με την ελπίδα ότι μια τέτοια εκδήλωση «πατριωτισμού» θα απέτρεπε την αστυνομική βία, αλλά έκαναν λάθος. Αρκετοί συνελήφθησαν, ενώ πολύ περισσότεροι εκδιώχθηκαν δια της βίας από το χώρο.
Οι εφημερίδες της εποχής κάλυψαν με πηχυαίους τίτλους το γεγονός, ενώ παρών ήταν ο κινηματογραφιστής Dan Drasin, ο οποίος κατέγραψε το γεγονός στο 17λεπτο ντοκιμαντέρ του με τίτλο Sunday με μια κάμερα που είχε δανειστεί από τους εργοδότες του σκηνοθέτες και πρωτοπόρους του cinema verite D.A. Pennebaker και Albert Maysles.Τελικά η απαγόρευση ήρθη έπειτα από συγκέντρωση 1500 υπογραφών. Σήμερα καθένας μπορεί να παίξει μουσική στο Πάρκο Ουάσινγκτον χωρίς να απαιτείται σχετική άδεια.