Σινεμά

Μαζί ή Τίποτα (Aus dem Nichts/In the Fade) [κριτική]

By Νικήτας Φεσσάς

March 17, 2018

του Νικήτα Φεσσά

Στο Αμβούργο του σήμερα, Γερμανίδα που έχει παντρευτεί Κούρδο βιώνει το τραύμα της βίαιης δολοφονίας εκείνου και του μικρού παιδιού τους μετά από νεοναζιστική τρομοκρατική επίθεση. Αν και αρχικά εκείνη θα υποστεί τη βάσανο ερωτήσεων με στερεοτυπικές αποχρώσεις από την αστυνομία για το αν ο σύζυγός της ήταν μπλεγμένος κάπου, τελικώς ένα νεαρό ζευγάρι (άνδρας και γυναίκα) Γερμανών συλλαμβάνονται ως ύποπτοι (η πρωταγωνίστρια Katja είχε δει τη γυναίκα να παρκάρει το ποδήλατό της στο σημείο της επίθεσης), και αμέσως είναι προφανές ότι είναι ένοχοι. Ωστόσο στη δίκη ο βδελυρός συνήγορος υπεράσπισης καταφέρνει στρεψοδικώντας να τους αθωώσει λόγω αμφιβολιών. Τότε η Katja αποφασίζει να εκδικηθεί.

Σκοτεινή, καταθλιπτική, και εξαιρετικά επίκαιρη, η νέα ταινία του Φατίχ Ακίν αναμετριέται με τον δικό της, προσωπικό, και ευπρόσδεκτα μη τέλειο τρόπο (όπως και αυτός της ηρωίδας—πολύ καλή στον ρόλο η  Diane Kruger, που κέρδισε το βραβείο στις Κάννες) με το τέρας που έχει για  τα καλά επιστρέψει στην Ευρώπη (και στην Αμερική, αλλά εκεί δυσκολεύονται ακόμα να αποκαλέσουν τρομοκράτη οποιονδήποτε λευκό).

Για τους Έλληνες η ταινία παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς το ζευγάρι των νεοναζιστών τρομοκρατών έχει διασυνδέσεις με τη Χρυσή Αυγή, και το γεγονός αυτό είναι κεντρικό στην εξέλιξη της πλοκής — μέρος της ταινίας εκτυλίσσεται στην Ελλάδα, με το κοντράστ μεταξύ ειδυλλιακών παραθαλάσσιων τοπίων και της ασχήμιας των φασιστών να είναι οδυνηρό. Μάλιστα στο ρόλο ενός από αυτούς εμφανίζεται ο σκηνοθέτης Γιάννης Οικονομίδης, κάνοντας μια γενναία επιλογή που αναπόφευκτα θα τον στοχοποιήσει στους κύκλους των ακροδεξιών, ντόπιων και μη. Τέλος, σε μια δηκτική ειρωνική ανατροπή, οι Γερμανοί νεοναζιστές παρουσιάζονται να σιχαίνονται κρυφά τους Έλληνες ομοϊδεάτες τους, όσο και τους Κούρδους και τους Τούρκους μετανάστες, κάτι που υπογραμμίζει τις χαώδεις ενδογενείς αντιφάσεις και τα δομικά παράδοξα της ιδεολογίας τους (σε άλλο σημείο αναφέρεται ότι το λίπασμα που χρησιμοποιούν οι νεοναζί στην κατασκευή βομβών είναι ‘made in Israel’…)

Η ταινία θα ωφελούνταν από μια καλύτερη σκιαγράφηση των δευτερευόντων χαρακτήρων (οι επικριτικοί γονείς της πρωταγωνίστριας, τα ‘κολλημένα’, και κακιασμένα πεθερικά). Καλός ο Ulrich Tukur στον ρόλο του πατέρα του Γερμανού νεοναζιστή, αν και πάλι μένουμε με μια αίσθηση ότι θα θέλαμε να ξέρουμε περισσότερα και για αυτό το backstory.

Βαθμολογία 3.5/5

Ευχαριστούμε τον κινηματογράφο Όσκαρ για τη φιλοξενία