Του Κώστα Λουλουδάκη (Ιουλιανός)
Παραγουάη.
Μια χώρα της Λατινικής Αμερικής, που για την πλειοψηφία των γηγενών ο φόβος και ο κίνδυνος είναι η μόνιμη συντροφιά τους.
Ακούσαμε πρόσφατα για την μακρινή και εξωτική χώρα με αφορμή την δήλωση ενός θρυλικού ποδοσφαιριστή του Χοσέ Λουίς Τσιλαβέρτ, ο οποίος πήρε θέση σχετικά με το Μουντιάλ του 2030 και την πρόθεση της Παραγουάης να το οργανώσει μαζί με την Αργεντινή. «[…]Η Παραγουάη δεν χρειάζεται Παγκόσμιο Κύπελλο, χρειάζεται νοσοκομεία, σχολεία, υποδομές, μην ξεγελάτε πια ανθρώπους», δήλωσε ο Τσιλαβέρτ.
Monsanto
Ένα πολυεθνικό-πολυκλαδικό μονοπώλιο ικανό να αποκομίζει κέρδος από την εξαθλίωση των πολλών. Η Παραγουάη έχει μολυνθεί από τις προσοδοφόρες επενδύσεις για τους μετόχους της Monsanto.
Ένας μεταλλαγμένος σπόρος της εταιρείας καταβρόχθισε με όρεξη και χωρίς ενδοιασμούς δάση, μικρά αγροτεμάχια, χωριά, οικισμούς και τους ντόπιους αγρότες οι οποίοι μέσα από την πρακτική πείρα αιώνων, είχαν αναπτύξει βιώσιμες μεθόδους καλλιέργειας, που επέτρεπαν την αυτάρκεια και την αυτοσυντήρηση τους.
Ο σπόρος-χίμαιρα της Monsanto τον οποίο ποτέ η φύση δεν θα δημιουργούσε είναι ο «roundup ready». Γενετικά μεταλλαγμένος σπόρος σόγιας δημιούργημα των εργαστηρίων της. Ειρήσθω εν παρόδω, αξίζει να αναφερθεί πως οι πολυεθνικές των τροφίμων προωθούν ασταμάτητα τον μύθο, ότι εργάζονται με γνώμονα το συμφέρον της διεθνούς κοινότητας και όλες οι προσπάθειες τους στον τομέα της βιοτεχνολογίας των τροφίμων γίνονται για να νικηθεί η πείνα στον πλανήτη. Ανώτερη αλήθεια και βαρύ το φορτίο που πρέπει να σηκώσουν οι ενάρετοι και ανθρώπινοι μέτοχοι των πολυεθνικών, κυρίως όταν διακυβεύεται ο πλούτος και η εξουσία τους.
Μεταπράτης των συμφερόντων της εταιρείας στην κοινωνία είναι η εξαγορασμένη χειραγωγούμενη και ολοκληρωτική κυβέρνηση της Παραγουάης, η οποία προσφέρει στους πολίτες τις εναλλακτικές επιλογές: μια ζωή μέσα στο φόβο ή αυτή του άμεσου κινδύνου για την ζωή σε όσους δεν διαθέτουν βαθύ πνεύμα υποταγής.
Το δημιούργημα της Monsanto, καθώς προορίζεται για εξαγωγή, μιας και η σόγια ανάμεσα σε άλλα χρησιμοποιείται ως τροφή στα βοοειδή, τα κοτόπουλα και τα γουρούνια, χρειάζεται τεράστιες εκτάσεις γης, τόνους χημικών φαρμάκων – στην περίπτωσή μας του καρκινογόνου ζιζανιοκτόνου Roundup- και μηχανοποιημένη γεωργία.
«Οι μικροί και μεσαίοι παραγωγοί στους οποίους, ιστορικά, οφείλει τη διατροφή της η Παραγουάη, αποτελούν εμπόδιο στην επέκταση αυτού του τομέα που είναι στραμμένος στις εξαγωγές. Υπάρχουν πάντως πολλοί τρόποι για να κυνηγήσει κανείς όσους εμποδίζουν τη μαζική φύτευση. « Ο πιο απλός είναι να αγοράσεις τη γη τους », σχολιάζει ο οικονομολόγος Λουίς Ρόχας. « Προσφέρουν στον αγρότη ένα ποσό που δεν έχει ξαναδεί στη ζωή του. Φαντάζεται πως αυτό είναι ολόκληρη περιουσία, φεύγει για την πόλη, το ξοδεύει όλο μέσα σε τρεις – τέσσερεις μήνες και προστίθεται κι αυτός στα πλήθη των εξαθλιωμένων, αφού δουλειές δεν υπάρχουν ». […]Κοινότητες ολόκληρες μεταναστεύουν εξαιτίας της καταστροφής που προκαλεί η αποψίλωση των δασών. Αλλού, οι αεροψεκασμοί με εντομοκτόνα μολύνουν τις καλλιέργειες στην παραμεθόριο, δηλητηριάζουν το νερό, αναγκάζουν τα ζώα να διανύσουν χιλιόμετρα σε αναζήτηση βοσκότοπου, να ξύνουν τους τελευταίους θάμνους, να μουγκρίζουν γοερά. Εμετοί, διάρροιες, πονοκέφαλοι… Όσοι αγρότες μένουν κοντά, ανήμποροι, πουλούν τα χωράφια τους για ένα κομμάτι ψωμί. […]Κάποιες νησίδες ανυπότακτων επιμένουν να διεκδικούν τα δικαιώματά τους. « Η κυβέρνηση τους εκτοπίζει με το πρόσχημα ότι ικανοποιεί τα αιτήματά τους », λέει με ένα μορφασμό η Πέρλα Άλβαρες από το Συντονιστικό Γυναικών, Αγροτών και Ιθαγενών (Conamuri). « Τους παρκάρουν στην καρδιά ενός δάσους που θα πρέπει να ξεχερσώσουν, καμιά ογδονταριά χιλιόμετρα από τον πλησιέστερο δρόμο, χωρίς κέντρο υγείας, χωρίς τίποτα… ». Όταν ορισμένοι, παρόλα αυτά, στυλώνουν τα πόδια ή επανακαταλαμβάνουν τα γόνιμα εδάφη που τους έχουν κατασχέσει, η αγρομπίζνες αμολάει τα σκυλιά της. « Από την αρχή της δημοκρατικής περιόδου, το 1989, μέχρι σήμερα », καταγγέλλει ο δικηγόρος Ούγο Βαλιέντε, από το Συντονιστικό Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Παραγουάης (Codehupy), « έχουν καταγραφεί 116 περιπτώσεις δολοφονιών ή εξαφανίσεων ηγετών ή αγωνιστών αγροτικών οργανώσεων ». Εκτός από τους πράκτορες του κράτους, οι ιδιωτικοί φύλακες των μεγαλογαιοκτημόνων, οι matones (φονιάδες) δρουν σε καθεστώς πλήρους ατιμωρησίας. Οι πολυεθνικές, από την πλευρά τους, επωφελούνται από την κατάσταση. Μαζί με τις αμερικανικές Cargill (20 αποθήκες/σιλό, ένα εργοστάσιο, τρία ιδιωτικά λιμάνια), ADM Paraguay Saeca (30 αποθήκες, έξι ιδιωτικά λιμάνια) και Bunge (πέντε αποθήκες συνολικής χωρητικότητας 230.000 τόνων), η γαλλική Louis Dreyfus και η κινεζική Noble (Χονγκ Κονγκ) αποκομίζουν τα μεγαλύτερα κέρδη τους χάρη στη σόγια κι ελέγχουν σχεδόν το 40% όλων των εξαγωγών της χώρας. Οι BASF και Bayer (Γερμανία), η Dow (επίσης αμερικανική), η Nestlé (Ελβετία), η Parmalat (Ιταλία) και η Unilever (Ολλανδία, Βρετανία), για να αναφέρουμε μόνο μερικές, συμπληρώνουν αυτή την προκαθορισμένη μοιρασιά της πίτας. Αξίζει πάντως να αναφέρουμε μια λεπτομέρεια : μεγαλογαιοκτήμονες και πολυεθνικές, μολονότι η οικονομική τους δραστηριότητα αντιστοιχεί στο 28%, συνεισφέρουν μόλις το 2% στο σύνολο της φορολογίας.» ( monde-diplomatique: Η σόγια καταβροχθίζει τους ανθρώπους 14 Ιανουαρίου 2014 https://archives.monde-diplomatique.gr/spip.php?article508 )
Στην Παραγουάη η μάστιγα της τροποποιημένης σόγιας απλώνει ουρές από συρματοπλέγματα, πλημμυρίζει πεδιάδες και σαβάνες, καταστρέφει κοπάδια ζωών, όσες καλλιέργειες φρούτων και λαχανικών απομένουν και προκαλεί επιδημία δηλητηριάσεων από φυτοφάρμακα, τα οποία, φθείρουν την υγεία, προκαλούν αρρώστιες και σκοτώνουν.
Η αδυσώπητη επέλαση του σπόρου -χίμαιρα της Monsanto, ως μονοκαλλιέργεια, εκτός από το ότι έπληξε την χώρα σαν μια αδυσώπητη παλίρροια γιατί απαιτούσε την καταστροφή του υπάρχοντος συστήματος ιδιοκτησίας μικρών αγροκτημάτων με τις μυριάδες καλλιέργειες, προσανατολισμένες στην τοπική γεωργία και στην αυτάρκεια, έχει σπρώξει στην έξοδο από την γη τους 1.200.000 αγρότες, περίπου το ένα πέμπτο του συνολικού πληθυσμού.
Το μέγεθος της καταστροφής το περιγράφει με υπερηφάνεια ο χαρακτηρισμένος ως «βασιλιάς της σόγιας» στην Παραγουάη Τρανκίλο Φαβέρο: «Η παραγωγή σόγιας ανά κάτοικο μας φέρνει στην πρώτη σειρά παγκοσμίως με μέσο όρο τα 727 κιλά κατά κεφαλήν» (Marie Robin Φάκελος Monsanto Εκδόσεις ΠΑΠΥΡΟΣ). Όλα αυτά, τη στιγμή που τα καλλιεργήσιμα εδάφη καλύπτουν μόλις το 5,6% της επιφάνειας της χώρας και το 70% αυτής ανήκει, με την βοήθεια των παραστρατιωτικών ομάδων που καίνε αδιάκοπα τις καλύβες των ακτημόνων χωρικών, τους κυνηγούν και τους δολοφονούν, στο 1% των μεγάλων κτηματιών και των πολυεθνικών εταιρειών! Ενώ σχεδόν 6 εκατομμύρια κατοίκων ζουν μέσα στην εξαθλίωση και πασχίζουν να επιβιώσουν.
Ο «επίσκοπος των φτωχών», και πρώην πρόεδρος της χώρας Φερνάντο Λούγο επισημαίνει:«στην Παραγουάη υπάρχουν πάρα πολλές διαφορές ανάμεσα στη μικρή ομάδα των πεντακοσίων οικογενειών που απολαμβάνουν ένα βιοτικό επίπεδο αντάξιο του πρώτου κόσμου και τη μεγάλη πλειοψηφία που ζει σε μια φτώχεια η οποία αγγίζει τα όρια της εξαθλίωσης ». (Open Democracy Andrew Nickson: «Paraguay : Fernando Lugo vs the Colorado machine» https://www.opendemocracy.net/article/democracy_power/politics_protest/paraguay_fernando_lugo)
Παρενθετικά πρέπει να αναφερθεί πως η εκλογή του Λούγο έβαλε τέλος σε ένα από τα χειρότερα μεν, φιλελεύθερα δε, καθεστώτα της Λατινικής Αμερικής: αυτό του διαφημιστή Πασκουάλ Ρουμπιάνι, προέδρου της «Ένωσης Χριστιανών Επιχειρηματιών της Παραγουάης». Μα την Παναγία σας λέω…
Για την ιστορία ο Φερνάντο Λούγο που ανέβηκε στην εξουσία με μια φρασεολογία ιδεολογικού οικουμενισμού και ταξικής συμφιλίωσης, δεν προχώρησε σε καμία επαναστατική πράξη απέναντι στην «ελευθερία της αγοράς». Κράτησε όμως μια «κριτική» στάση, στην πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων, και την «προστασία» των επενδύσεων, η οποία ήταν αρκετή για να προκαλέσει φόβο στους «επενδυτές».
Ο Φερνάντο Λούγο καθαιρέθηκε με πραξικόπημα, τον Ιούνιο του 2012, με καλυμμένη υποστήριξη φυσικά του Λευκού Οίκου, τα συμφέροντα του οποίου στην περιοχή είναι τεράστια, μετά από τις αιματηρές συγκρούσεις μεταξύ εκατοντάδων ακτημόνων αγροτών που είχαν καταλάβει μια έκταση 2.000 στρεμμάτων, τσιφλίκι ενός γερουσιαστή της αντιπολίτευσης, και της αστυνομίας, που εισέβαλε σε αυτήν συνοδευόμενη από μισθοφόρους δολοφόνους των κτηματιών για να διώξει τους καταληψίες. Έχασαν την ζωή τους τουλάχιστον έντεκα ακτήμονες ενώ οι τραυματίες ξεπέρασαν τους 80.
Μα γιατί τα αγρο-διατροφικά τραστ αποφάσισαν να δημιουργήσουν σε αυτήν την μικρή χώρα ένα τεράστιο αγρόκτημα με ένα προϊόν που προορίζεται να εξαχθεί στις πλούσιες χώρες;
Γιατί στην Παραγουάη οι ιθαγενείς, αγράμματοι και πεινασμένοι, ζουν σε τέτοια αθλιότητα, που η μόνη σκέψη που κάνουν είναι να έρθει ο θάνατος να τους λυτρώσει. Άρα, εκτός του ότι αποτελούν ένα φτηνό και υπάκουο εργατικό δυναμικό, είναι σίγουρο πως δεν θα έχουν την ικανότητα να σκεφτούν μη αποδοτικά, όσον αφορά στα συμφέροντα των επενδυτών!
Η Monsanto και δευτερευόντως η πολυεθνική Syngenta ελέγχουν την πολιτική τροφίμων και εμπορίου της Παραγουάης, της Αργεντινής, της Βολιβίας και της Βραζιλίας. Η Monsanto «[…] αποφασίζει ποιοι σπόροι και ποια χημικά προϊόντα θα χρησιμοποιηθούν στις χώρες αυτές , ποιες καλλιέργειες θα καταργηθούν και, τελικά, με τι θα τρέφονται οι άνθρωποι και σε ποια τιμή». (Marie Robin Φάκελος Monsanto Εκδόσεις ΠΑΠΥΡΟΣ)
Επισκοπώντας γενικά την περιοχή της Λατινικής Αμερικής, ο Εδουάρδο Γκαλεάνο αναφέρει πως: «[…] τα παιδιά και οι έφηβοι συνιστούν περίπου το μισό του συνολικού πληθυσμού. Το μισό αυτού του μισού ζει μες στη μιζέρια. Στη Λατινική Αμερική πεθαίνουν εκατό παιδιά την ώρα, από πείνα ή από ιάσιμες ασθένειες και, παρ’ όλα αυτά, ο αριθμός των φτωχών παιδιών, τόσο στις πόλεις όσο και στην ύπαιθρο, συνεχώς αυξάνεται σ’ αυτή τη γωνιά του κόσμου που παράγει φτωχούς αλλά απαγορεύει τη φτώχεια. Η πλειοψηφία των φτωχών είναι παιδιά· και η πλειοψηφία των παιδιών είναι φτωχά. Από όλους τους ομήρους του συστήματος, τα φτωχά παιδιά είναι εκείνα που περνούν χειρότερα.[…] Μόλις μάθουν να περπατούν, μαθαίνουν ποια είναι η ανταμοιβή των φρόνιμων φτωχών: αγόρια και κορίτσια γίνονται τα δωρεάν εργατικά χέρια των βιοτεχνιών, των καταστημάτων και των οικογενειακών επιχειρήσεων ή τα πάμφθηνα εργατικά χέρια των εξαγωγικών βιομηχανιών που κατασκευάζουν αθλητικά ρούχα για λογαριασμό των μεγάλων πολυεθνικών εταιριών. Κάνουν αγροτικές δουλειές, δουλειές του ποδαριού στην πόλη ή δουλεύουν στο σπίτι, στην υπηρεσία όποιου προστάζει. Σκλαβάκια της οικογενειακής οικονομίας, ή του άτυπου τομέα της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, καταλαμβάνουν το χαμηλότερο σκαλοπάτι στην κλίμακα του ενεργού πληθυσμού που υπηρετεί την παγκόσμια αγορά[…]» (Eντουάρντο Γκαλεάνο Ένας κόσμος ανάποδα Εκδόσεις Πιρόγα).
Το γυμνό συμπέρασμα;
Είναι η απλή αλήθεια πως…
Οι δολοφονικές πρακτικές του οργανωμένου εγκλήματος φαντάζουν παιδικό παιχνίδι μπροστά σε αυτές που έχουν αναπτύξει οι πολυεθνικές εταιρείες και ο περίγυρός τους σε κάθε γωνιά του Κόσμου. Η «Καμόρα» της διεθνούς χρηματαγοράς, καθώς η φύση του καπιταλισμού αλλάζει, προσφέρει το τέλειο έδαφος για να αναπτυχθούν σχέσεις αίματος μεταξύ οικονομίας, εγκλήματος, κέρδους και πολιτικής. Τα συμφέροντα συνδέονται και είναι τεράστια.