Αφιέρωμα στον Έττορε Σκόλα
Κυριακή 28 Φεβρουαρίου στις 7, στην κινηματογραφική λέσχη Μεσοποταμίας , Πλάτωνος 13 Μοσχάτο
Μια Ξεχωριστή Μέρα (Una Giornata Particolare)
Δραματική 1977 | Έγχρ. | Διάρκεια: 110′ Ιταλική ταινία, σκηνοθεσία Ετόρε Σκόλα με τους: Μαρτσέλο Μαστρογιάννι, Σοφία Λόρεν
Μια καταπιεσμένη νοικοκυρά κι ένας κατατρεγμένος ομοφυλόφιλος βρίσκουν ένα σημείο επαφής στην Ιταλία του Μουσολίνι. Συγκλονιστική ταινία γύρω από την κοινωνική και πολιτική καταπίεση του ατόμου σ’ ένα φασιστικό καθεστώς. Σε πράσινους καφέ τόνους (που θυμίζουν παλιές φωτογραφίες), ο Ετόρε Σκόλα σκηνοθετεί την ωραιότερη ίσως ταινία του, σκιαγραφώντας τις ορατές και αόρατες πτυχές μιας συγκινητικής, βαθιά ανθρώπινης ιστορίας για τους απόβλητους ενός αυταρχικού καθεστώτος.
Ο Μαρτσέλο Μαστρογιάνι και η Σοφία Λόρεν δίνουν σάρκα και οστά σε ένα αξέχαστο όσο και πρωτότυπο κινηματογραφικό ντουέτο. Δύο υποψηφιότητες για Όσκαρ (ξενόγλωσσης ταινίας και αντρικής ερμηνείας για τον Μαστρογιάνι) και Χρυσή Σφαίρα καλύτερης ξένης ταινίας.
Στις 6 Μαΐου 1938 ο Χίτλερ επισκέφτεται την φασιστική Ιταλία του Μουσολίνι και το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της Ρώμης ετοιμάζεται για να πάει στην εκδήλωση που έχει οργανωθεί προς τιμήν του. Η Αντονιέτα (Σοφία Λόρεν), μια όμορφη νοικοκυρά, σύζυγος του Εμανουέλε (Τζον Βέρνον) ενός άνδρα με φασιστικές πεποιθήσεις και μητέρα έξι κακομαθημένων παιδιών, ετοιμάζει σύζυγο και παιδιά για την παρέλαση και μένει στο σπίτι για να το τακτοποιήσει. Στην άδεια πλέον πολυκατοικία στην οποία μένει, βρίσκεται και άλλος ένας ένοικος, ο δημοσιογράφος Γκαμπριέλε (Μαρτσέλλο Μαστρογιάννι), που είναι ομοφυλόφιλος μάχεται ενάντια στον φασισμό.
Κάποια στιγμή ο παπαγάλος της Αντονιέτα το σκάει και πηγαίνει και κάθεται δίπλα από το πρεβάζι του παραθύρου του Γκαμπριέλε. Το περιστατικό αυτό αποτελεί την αιτία για την οποία ο Γκαμπριέλε και η Αντονιέτα γνωρίζονται και περνάνε ολόκληρη τη μέρα μαζί. Οι δυο αυτοί άγνωστοι μέχρι πρότινος άνθρωποι πρόκειται να ανοίξουν τις καρδιές τους ο ένας στον άλλον και να εξομολογηθούν πράγματα που δεν έχουν αποκαλύψει σε κανέναν. Όταν η μέρα τελειώσει όμως οι δυο θα πρέπει να αποχωριστούν, ο Γκαμπριέλε θα συλληφθεί για τη δράση του κατά του φασισμού κι η Αντονιέτα θα πρέπει να συνεχίσει να υπακούει τις διαταγές του συζύγου της.
Η ταινία κινείται στα τέλη του τριάντα και αναφέρεται χρονικά στη στιγμή που πρόκειται να γίνει η πρώτη συνάντηση του Μουσολίνι με τον Χίτλερ. Όταν ο φασίστας άντρας της την αφήνει μόνη στο διαμέρισμα τους για να παρακολουθήσει το ιστορικό γεγονός, η Σοφία Λόρεν γνωρίζεται με τον ομοφυλόφιλο γείτονα της (Μαρτσέλο Μαστρογιάνι). Όσο περνάει η ώρα, οι δυο τους αποκτούν μια ιδιαίτερη σχέση η οποία θα αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο έβλεπαν τη ζωή μέχρι τώρα.
Έτορε Σκόλα
Ιταλός σκηνοθέτης του κινηματογράφου με σημαντικό έργο τη δεκαετία του ’70. Ο Έτορε Σκόλα (Ettore Scola) γεννήθηκε στις 10 Μαίου 1931 στο Τρέβικο της Καμπανίας. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο της Ρώμης και ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του ως δημοσιογράφος. Συνέχισε ως σεναριογράφος κωμωδιών («Φαντάσματα στην Ρώμη», «Φανφαρόνος» κ.ά.) για να μεταπηδήσει στη σκηνοθεσία το 1964 με τη σπονδυλωτή κωμωδία «Se permette parliamo di donne» («Αν μας επιτρέπετε μιλάμε για γυναίκες»). Γνωστός έγινε το 1970 με την κομεντί «Δράμα ζηλοτυπίας» («Dramma della gelosia») με τους Μαρτσέλο Μαστροϊιάνι, Μόνικα Βίτι και Τζιανκάρλο Τζιανίνι και καθιερώθηκε το 1974 με την κωμωδία «C’ eravamo tanto amati» («Είχαμε αγαπηθεί τόσο») με πρωταγωνιστές τη Στεφάνια Σαντρέλι, τον Νίνο Μανφρέντι και τον Βιτόριο Γκάσμαν.
Ακολουθεί το δράμα «Βίαιοι, βρώμικοι και κακοί» («Brutti, sporchi e cattivi»), με την οποία θα κερδίσει βραβείο σκηνοθεσίας στις Κάννες το 1976. Η ταινία παρουσιάζει την ανθρώπινη και υλική μιζέρια σε μία παραγκούπολη της Ρώμης, στις αρχές της δεκαετίας του ’70. Tο 1977 γυρίζει το δράμα «Μια ξεχωριστή μέρα» («Una giornata particolare»), με τους Μαρτσέλο Μαστρογιάνι και Σοφία Λόρεν, που διακρίνεται για την εξαιρετική της λεπτότητα και κερδίζει «Χρυσή Σφαίρα» καλύτερης ξένης ταινίας και υποψηφιότητα για Όσκαρ καλύτερης ξένης ταινίας, μία από τις πέντε της καριέρας του. Στη συνέχεια καταπιάνεται με διάφορα θέματα: την κοινωνική σάτιρα στην «Ταράτσα» (« La terrazza, 1979), το μελόδραμα στο «Passione d’ amore» (Ερωτικό Πάθος, 1981)» και την ιστορική αλληγορία στη «Νύχτα της Βαρέν» (La nuit de Varennes, 1982). Tο 1983 γυρίζει το μιούζικαλ «Ο χορός» («Le bal»), το 1985 την κωμωδία «Μακαρόνι» («Maccheroni«) με τον Τζακ Λέμον και τον Μαρτσέλο Μαστρογιάνι και το 1987 το δράμα «Η οικογένεια» («La famiglia»), με πρωταγωνιστή τον Βιτόριο Γκάσμαν. Το 2013 γύρισε το ντοκιμαντέρ «Che strano chiamarsi Federico» («Τι παράξενο όνομα ήταν το Φεντερίκο»), αφιερωμένο στο φίλο του και μέγα σκηνοθέτη Φεντερίκο Φελίνι.
Ο Έτορε Σκόλα δεν είχε κρύψει τις αριστερές του ιδέες και είχε συμμετάσχει στην «σκιώδη κυβέρνηση» του Ιταλικού Κομμουνιστικού Κόμματος το 1989, με τομέα αρμοδιότητας την πολιτιστική κληρονομιά. Πέθανε σε νοσοκομείο της Ρώμης στις 19 Ιανουαρίου 2016, σε ηλικία 84 ετών. Από τον γάμο του με τη σεναριογράφο και σκηνοθέτιδα Τζιλιόλα Σκόλα είχε αποκτήσει δύο κόρες, τη σκηνοθέτιδα και συγγραφέα Πάολα Σκόλα και τη συγγραφέα Σίλβια Σκόλα.