Tου Κώστα Βλαχόπουλου
Το Editorial του Νόστιμον Ήμαρ
Έχουμε μια κακή συνήθεια στην Ελλάδα. Η δημόσια συζήτηση αναλώνεται συνήθως σε ζητήματα στενά εσωτερικά, αφήνοντας πολλές φορές εκτός ενδιαφέροντος ευρύτερες εξελίξεις που πιθανόν να έχουν την ίδια ή και μεγαλύτερη σημασία για την πορεία της χώρας. Ειδικά από το ξέσπασμα της κρίσης το 2009, ασχολούμαστε σχεδόν αποκλειστικά με τα του μνημονίου. Η θεματολογία των ΜΜΕ κινείται αυστηρά στον άξονα Αθήνας-Βρυξελλών-Ουάσινγκτον καλύπτοντας εξαντλητικά δήλωσεις, υποσημειώσεις και διαρροές του κάθε ανθυποαξιωματούχου στα κέντρα των αποφάσεων. Μοιραία λοιπόν, μέσα σ’αυτόν τον χαρτοπόλεμο δηλώσεων και διαρροών χάνουμε τα μεγάλα θέματα που συμβαίνουν στην γειτονιά μας και μας αφορούν.
Μια τέτοια εξέλιξη, η οποία πέρασε στα ψιλά στα ελληνικά ΜΜΕ ήταν και η κρίση στις σχέσεις μεταξύ Λιβάνου και Σαουδικής Αραβίας -δύο χώρες εξαιρετικά σημαντικές για την σταθερότητα στην περιοχή. Το Ριάντ ανησυχεί εδώ και καιρό για την ενίσχυση της Χεζμπολά στον Λίβανο και άρα την αυξανόμενη επιρροή του Ιράν στην χώρα των Κέδρων. Οι μέχρι τότε πολύ καλές σχέσεις της ηγεσίας του Βασιλείου με τον Πρωθυπουργό του Λιβάνου Σαάντ Χαρίρι διαταρράχτηκαν όταν ο διάδοχος του θρόνου και υπουργός Άμυνας της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ μπιν Σάλμαν θεώρησε υπεύθυνο τον Χαρίρι γι’ αυτή την εξέλιξη. Ακολούθησε ένα διπλωματικό και πολιτικό θρίλερ, όταν τον Νοέμβριο ο Χαρίρι επισκέφτηκε το Ριάντ και δήλωσε ξαφνικά ότι παραιτείται απο Πρωθυπουργός του Λιβάνου. Η παραίτηση Χαρίρι που αναγγέλθηκε από τον ίδιο βρισκόμενος ακόμα στο Ριαντ και μεταδόθηκε ζωντανά από το κρατικό τηλεοπτικό δίκτυο της Σαουδικής Αραβίας -μια ομολογουμένως πρωτοφανής κίνηση- πυροδότησε σενάρια για τον ρόλο και τις επιδιώξεις της Σαουδικής Αραβίας.
Ιραν και Σαουδική Αραβία αποτελούν τους δύο πόλους στην περιοχή, γύρω από τους οποίους συνασπίζονται κυβερνήσεις, πολιτικες δυνάμεις, και οργανώσεις. Οι πιέσεις και οι εκβιασμοί για παραίτηση που δέχτηκε ο ηγέτης του Λιβάνου βρήκαν αμέσως υποστηρικτές στο Ισραήλ, που θεώρησε ότι ειναι μια πρωτης ταξης ευκαιρία να τελειώσει μια για πάντα η επιρροή του Ιραν στην περιοχή. Ο Πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμιν Νετανιάχου βλέπει με καλό μάτι την συμμαχία του με το καθεστώς της Σαουδικής Αραβίας καθώς θεωρεί ότι μπορεί να έχει την δύναμη πυρρός που χρειάζεται για να αντιμετωπίσει την «απειλή» του Ιράν.
Από την πλευρά της, η Σαουδική Αραβία -σταθερή σύμμαχος των ΗΠΑ και πολλών Δυτικών κρατών και σφοδρός πολέμιος της Τεχεράνης- μαθαίνοντας από τα λάθη του Ισραήλ, που εμπιστεύτηκε χωρίς αποτέλεσμα τους δυτικούς συμμάχους του στην προσπάθεια του να επιτεθεί στο Ιράν, θέλει τώρα να αντικαταστήσει τις παλιές «φιλίες» με μια νέα που θα της δώσει την πλήρη κάλυψη σε πιθανή σύγκρουση με την Τεχεράνη.
Θα ρωτήσει κάποιος: τι σχέση μπορεί να έχουν όλα αυτά με την Ελλάδα; Πέρα από την γεωγραφική γειτνιάση με τα κράτη αυτά, η Ελλάδα έχει οικοδομήσει και πολύ στενές διμερείς σχέσεις με το Ισραήλ τα τελευταία 8 χρόνια, που περιλαμβάνουν από εμπορικές συμφωνίες μέχρι κοινές αεροναυτικές ασκήσεις στην νοτιονατολική Μεσόγειο. Επίσης, οι σχέσεις με το Ριάντ είναι ενδυναμωμένες με αρκετές επισκέψεις αξιωματούχων, εμπορικές συμφωνίες αλλά και πωλήσεις όπλων, όπως πρόσφατα έγινε γνωστό με την υπόθεση του μεσάζοντα. Από την άλλη, η Αθήνα εχει αναβαθμισμένες σχέσεις και με την Βηρυτό καθώς το 2016 εγκαινιάστηκε τριμερής συνεργασία Ελλάδας Κύπρου Λιβάνου για θέματα κοινού ενδιαφέροντος. Εύλογα δημιουργείται λοιπόν το ερώτημα ποιος θα είναι ο ρόλος της Ελλάδας σε αυτό το σκληρό πολιτικό παιχνίδι που παίζεται στην γειτονιά της. Θα εμπλακεί σε μία πιθανή επέμβαση του Ισραήλ στον Λίβανο ή θα στηρίξει την σταθερότητα στην περιοχή που προϋποθέτει την σταθερότητα του πολιτικού συστήματος στην χώρα των Κέδρων;
Το κείμενο δημοσιεύθηκε στο ένθετο του Νόστιμον Ήμαρ στον “Δρόμο”, τo Σάββατο 16.12.2017
