Του Κώστα Βλαχόπουλου
Το editorial του Νόστιμον Ήμαρ
Πως γίνεται μια κοινωνία με τόσο εμπεδωμένη κουλτούρα ανεκτικότητας στο διαφορετικό να στρέφεται ακροδεξιά; Γιατί μια χώρα με τόσο προοδευτικά και καινοτόμα χαρακτηριστικά στην αντιμετώπιση θεμάτων ταμπού, όπως τα ναρκωτικά, συντηριτικοποιείται σε τέτοιο βαθμό ώστε να φτάνει στο σημείο να κινείται στους ρυθμούς ενός ακροδεξιού, υπερσυντηρητικού λαϊκιστή;
Αυτά τα ερωτήματα απασχολούσαν έντονα την κοινή γνώμη, αλλά και τις πολιτικές ελίτ σε πολλά ευρωπαϊκά κράτη πριν τις εκλογές την Ολλανδία την περασμένη Τετάρτη. Τα αποτελέσματα σκόρπισαν ανακούφιση και ανάσες αισιοδοξίας ότι ο ακροδεξιός λαϊκισμός δέχτηκε σοβαρό χτύπημα στην πρώτη από τις τρεις σημαντικές εκλογικές αναμετρήσεις του 2017 (ακολουθούν Γαλλία και Γερμανία).
Είναι όμως έτσι τα πράγματα;
Δεν πρέπει να μας ξεγελάει το γεγονός, ότι οι Ολλανδοί δεν επέτρεψαν στον Βίλντερς να κόψει πρώτος την κορδέλα του τερματισμού. Για δύο λόγους. Πρώτον, ο ακροδεξιός υποψήφιος κέρδισε το 13,6% των ψήφων και μπαίνει την Βουλή με 20 έδρες, αυξάνοντας τες κατά 5 από τις προηγούμενες εκλογές. Αν συγκρίνουμε το ποσοστό αυτό με τις δημοσκοπήσεις που προεκλογικά τον έδειχναν μέχρι και πρώτο κόμμα, πιθανόν να σχηματιστεί η παραμορφωτική εικόνα της συντριβής του ηγέτη της ακροδεξιάς. Στην πραγματικότητα όμως, κανείς δεν μπορεί να αγνοήσει, ότι ένας πούρος ακροδεξιός σχηματισμός κατατάσσεται δεύτερος με ενισχυμένα ποσοστά σε μια σημαντική χώρα της ΕΕ.
Δεύτερον, όσοι πανηγύρισαν για την νίκη του φιλελεύθερου Μαρκ Ρούτε, δεν έλαβαν μάλλον υπόψιν τους την ραγδαία αλλαγή στην πολιτκή του ατζέντα. Θέλοντας να ανακόψει την ανοδική πορεία του Βίλντερς, ο Ρούτε ανέδειξε το μεταναστευτικό ως κυρίαρχο θέμα στην προεκλογική του ατζέντα και πλειοδότησε σε σκληρές θέσεις έναντι του συνυποψηφίου του.
Τις τελευταίες μέρες πριν τις εκλογές μάλιστα, έδειξε μια ασυνήθιστη αδιαλλαξία στο ζήτημα που προέκυψε με τις προεκλογικές συγκεντρώσεις που οργάνωνε στην Ολλανδία το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης του Ερντογάν, στο δρόμο για το κρίσιμο δημοψήφισμα. Μέσα από την στάση του αυτή, ο Ρούτε επεδίωξε να ενισχύσει το δεξιό του προφίλ, εμφανιζόμενος ως πολέμιος όχι μόνο του Ερντογάν, αλλά συνολικά του Ισλάμ.
Η τακτική αυτή προσεταιρισμού συντηρητικών ψηφοφόρων μέσω της υιοθέτησης μιας ακροδεξιάς ατζέντας, που υιοθετείται από πολλά mainstream πολιτικά κόμματα στην Ευρώπη, μπορεί μεν να έχει βραχύβια αποτελέσματα, έχει γίνει όμως σαφές σε πολλές περιπτώσεις στο παρελθόν, ότι ο κόσμος στο τέλος γυρνάει την πλάτη του στους ιμιτασιόν δεξιούς και προσεγγίζει τους αυθεντικούς εκφραστές.
Καμία ακροδεξιά λοιπόν δεν ηττήθηκε στην Ολλανδία. Μπορεί ο κεντρικός εκφραστής της να μην πήρε τα πρωτεία, η ατζέντα του όμως υιοθετήθηκε σχεδόν αυτούσια από τον νικητή, και ο Ολλανδικός λαός υποστήριξε σε μεγάλο βαθμό αυτές τις επιλογές.
Το κείμενο δημοσιεύθηκε στο ένθετο του Νόστιμον Ήμαρ στον Δρόμο της Αριστεράς, τo Σάββατο 19.3.2017
Κάθε Σάββατο κυκλοφορεί στα περίπτερα το έντυπο Νόστιμον Ήμαρ ένθετο στον Δρόμο της Αριστεράς.
