Σαν σήμερα το 1936, γεννιέται ο Νίκος Πουλαντζάς, ένας από τους επιφανέστερους Μαρξιστές μελετητές του 20ου αιώνα.
Στο πόνημά του ‘Το Κράτος, η Εξουσία, ο Σοσιαλισμός’, ο Πουλαντζάς αναζητεί τον δημοκρατικό δρόμο προς τον Σοσιαλισμό. Στο κεφάλαιο 3 καταπιάνεται με την έννοια του νόμου και της νόμιμης βίας.
Διαβάζουμε:
“Η μονοπώληση από το Κράτος της νόμιμης βίας παραμένει το καθοριστικό στοιχείο της εξουσίας, ακόμα και όταν αυτή η βία δεν ασκείται απευθείας και ανοιχτά. Αυτή η μονοπώληση βρίσκεται στην βάση των νέων μορφών αγώνα στον καπιταλισμό, και σ’αυτές αντιστοιχεί ο ρόλος των μηχανισμών που οργανώνουν την συναίνεση. Έτσι, εξουσία και αγώνες αλληλοπροκαλούνται και αλληλοκαθορίζονται. Η συγκέντρωση της ένοπλης δύναμης από το Κράτος, ο αφοπλισμός και η αποστρατιωτικοποίηση των ιδιωτικών τομέων, προϋπόθεση για την εδραίωση της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης, συντείνουν στην μετατόπιση της πάλης των τάξεων από έναν μόνιμο εμφύλιο πόλεμο – με την μορφή περιοδικών και τακτικών συγκρούσεων – προς νέες μορφές, όπως είναι η πολιτική και συνδικαλιστική οργάνωση των λαϊκών μαζών, ενάντια στις οποίες η ανοιχτή φυσική βία έχει όπως ξέρουμε εντελώς σχετική αποτελεσματικότητα.
Ένας λαός που αποστερείται την “δημόσια δύναμη” είναι ήδη ένας λαός που δεν ζει πια την πολιτική κυριαρχία με τη μορφή μιας φυσικής και ιερής μοίρας, ένας λαός για τον οποίο η μονοπώληση της εξουσίας από το Κράτος δεν είναι νόμιμη, παρά μόνο εφόσον η νομική ρύθμιση και η νομιμότητα του αφήνουν να ελπίζει, και μάλιστα του επιτρέπουν ρητά και καταρχήν την πρόσβαση στην εξουσία.
Κοντολογίς το Κράτος συγκεντρώνει στα ειδικευμένα σώματά του την βία, ενώ αυτή αρκεί λιγότερο παρά ποτέ για την αναπαραγωγή της κυριαρχίας. Τους ιδιωτικούς πολέμους και τις ένοπλες συγκρούσεις με την μορφή επαναληπτικών θεοδικιών κάθαρσης από την ειμαρμένη της εξουσίας, τους πολέμους που σταματούν χάρη στη συγκέντρωση της ένοπλης δύναμης στο Κράτος, διαδέχεται η μόνιμη πολιτική αμφισβήτηση της εξουσίας, αποτέλεσμα επίσης της μονοπώλησης της φυσικής δύναμης από το Κράτος. Οι μηχανισμοί που οργανώνουν την συναίνεση στήνονται στα προχωρημένα φυλάκια της εξουσίας: η επικράτηση του καπιταλιστικού νόμου ορίζει αυτή την θέση στους μηχανισμούς της συναίνεσης -ακόμα και με την μορφή του ιδεολογικού γανώματος των κεφαλών- στο βαθμό ακριβώς που αντανακλά τη μονοπώληση της φυσικής δύναμης από το Κράτος”