“Μέσα σε μια μέρα μπορεί να ζήσει κανείς τον τρόμο της Κόλασης. Υπάρχει άφθονος χρόνος γι’ αυτό”. Βιτγκενστάιν
“Έχετε προσέξει ότι αυτόν τον αιώνα όλα γίνονται πιο πραγματικά, ότι αποκαλύπτουν τον πραγματικό τους εαυτό;
Ο στρατιώτης γίνεται επαγγελματίας δολοφόνος, η πολιτική έγκλημα, το κεφάλαιο επιχείρηση εξόντωσης ανθρώπων εξοπλισμένη με κρεματόρια, ο νόμος κανόνας βρώμικων παιχνιδιών, η παγκόσμια ελευθερία φυλακή των λαών, ο αντισημιτισμός Άουσβιτς, το εθνικό αίσθημα γενοκτονία.
Ο αιώνας μας είναι ο αιώνας της αλήθειας, δίχως την παραμικρή αμφιβολία.”
Ίμρε Κέρτες
~~{}~~
Ο -προβοκατόρικος σίγουρα- τίτλος αυτού του κειμένου προέρχεται από το πρωτόλειο έργο του Ιάπωνα λογοτέχνη Κενζαμπούρο Όε.
Ο Όε περιγράφει πως γνώρισε για πρώτη φορά το ακατανόητο, το παράλογο της ανθρώπινης βίας και δη του πολέμου:
Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ένας σφαγέας σκυλιών είχε πάει στο χωριό του Όε, με εντολή από το στρατηγείο να σφάξει όλα τα σκυλιά και να πάρει τα δέρματα τους, για στρατιωτική χρήση.
Με εξαιρετική ευπείθεια οι χωρικοί παρέδωσαν τα σκυλιά τους. Ο σφαγέας πράγματι τα έσφαξε και πήρε τις δορές τους.
Όμως την επόμενη μέρα τα παιδιά βρήκαν τα τομάρια των σκύλων παρατημένα έξω από το χωριό.
Ο Όε δεν προσπάθησε να εξηγήσει ή να κατανοήσει το λόγο αυτής της άσκοπης σφαγής. Αντιλήφθηκε, από τόσο μικρός, ότι ο πόλεμος είναι παράλογος. Κάτι που ενέτεινε ο θάνατος του πατέρα του στο μέτωπο και παγίωσε η ρίψη του “Μικρού Αγοριού”.
~
Στις 6 Αυγούστου του 1945 οι Αμερικάνοι έριξαν την πρώτη πυρηνική βόμβα (ουρανίου) στη Χιροσίμα. 70.000 άνθρωποι πέθαναν ακαριαία. Άλλοι 60.000 αργότερα, από την έκθεση στη ραδιενέργεια. Το 75% των κτιρίων καταστράφηκε ολοσχερώς.
Αλλά αυτό δεν ήταν αρκετά παράλογο. Έπρεπε να ρίξουν και τη δεύτερη βόμβα (πλουτωνίου αυτή τη φορά) τρεις μέρες αργότερα, στο Ναγκασάκι.
~~{}~~
Να με συγχωρήσουν οι συγγραφείς (ο Καμπανέλλης, ο Κέρτες, ο Έλι Βιζέλ, ο Πρίμο Λέβι), αλλά αισθάνομαι ότι η πιο τρομακτική στιγμή του 20ου αιώνα, ίσως η πιο τρομακτική στιγμή στην ιστορία της ανθρωπότητας, εις διπλούν, δεν ήταν τα κρεματόρια, αλλά οι ατομικές βόμβες στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι.
Αυτή ήταν η Κόλαση του Βίτγκεστάιν, γιατί διήρκεσε μόλις λίγα δευτερόλεπτα.
Τη μια στιγμή υπήρχαν δυο πόλεις, οι οποίες δεν είχαν βομβαρδιστεί, και οι κάτοικοι της πίστευαν ότι θα τελειώσει ο πόλεμος χωρίς παράπλευρες απώλειες ανάμεσα τους, και μετά, σε μια στιγμή,
όσο διαρκεί μια λάμψη, δεκάδες χιλιάδες ανθρώπων εξαερώθηκαν, οι πόλεις ισοπεδώθηκαν.
Ο άνθρωπος μεγαλούργησε, όμοιος με τον Θεό του, που εξαφάνισε σε μια στιγμή τις πόλεις των αμαρτωλών, τα Σόδομα και τα Γόμορα.
Ο άνθρωπος έγινε ίσος με τον Γιαχβέ τότε. Καταστροφικά ίσος.
~~{}~~
Το παράδοξο είναι ότι ενώ όλοι αναγνωρίζουν τη φρίκη των κρεματορίων (πέρα από τους μισάνθρωπους και τους ανιστόρητους), η φρίκη της ατομικής βόμβας είναι ένα θέμα που επιδέχεται συζητήσεις και αντιρρήσεις.
Αν ρωτήσετε τον εκάστοτε Πρόεδρο των ΗΠΑ (δεν έχει καμία σημασία ποιος είναι), για τις ατομικές βόμβες θα σας πει ότι ήταν κάτι δυσάρεστο, αλλά κάτι που έπρεπε να γίνει, προκειμένου να επικρατήσει η ειρήνη.
Το ίδιο θα έλεγαν και οι επίγονοι του Χίτλερ για τα κρεματόρια, αν ο ναζισμός είχε επικρατήσει (διαβάστε το “Ο άνθρωπος στο ψηλό κάστρο”, του Phillip Dick, όπου περιγράφεται αυτή ακριβώς η περίπτωση).
~~{}~~
Με τον ίδιο τρόπο και οι Ισραηλινοί δικαιολογούν τη σφαγή της Παλαιστίνης. Σκοτώνουμε για να επικρατήσει η ειρήνη.
Αλλά δεν πρέπει να μπερδευόμαστε. Δεν είναι κάτι που κάνουν οι Εβραίοι ούτε κάτι που κάνουν οι Σιωνιστές ούτε κάτι που κάνει το κράτος του Ισραήλ.
Είναι το τρομακτικό αυτό ζώο που αυτοπροσδιορίζεται ως homo sapiens sapiens (το sapiens, το
“σοφός”, εις διπλούν, για να μας ξεχωρίζει από τους προγόνους μας που σφάζονταν εκ του συστάδην.)
Καμία σημασία δεν έχει η εθνικότητα του, η θρησκεία του, η φυλή του sapiens.
Ο άνθρωπος, όταν έχει τη δύναμη, σκοτώνει, επιβάλλεται, καταστρέφει.
Και όταν ο άνθρωπος χάνεται μέσα στο κράτος ή μέσα στη φυλή του ή μέσα στη θρησκεία του, όταν το άτομο γίνεται μάζα, τότε δεν υπάρχει καμιά ελπίδα.
Αν οι Παλαιστίνιοι ήταν πιο ισχυροί από τους Ισραηλίτες θα προσπαθούσαν να αφανίσουν το Ισραήλ. Όποιος αρνείται να στοχαστεί πάνω σε αυτή τη σκέψη είναι εγκλωβισμένος στο δίπολο “καλός-κακός”, που με τόση ευκολία οι δογματικοί (κάθε δόγματος) αναπαράγουν.
~~{}~~
Τα βιβλία του Κενζαμπούρο Όε συντάραξαν την Ιαπωνία. Το ίδιο συνέβη με τα βιβλία του Κέρτες, ο οποίος έχει γράψει ένα απ’ τα καλύτερα, κατά τη γνώμη μου, βιβλία για το Άουσβιτς, το “Μυθιστόρημα
ενός ανθρώπου χωρίς πεπρωμένο”. Και οι δύο τιμήθηκαν με το Νόμπελ.
Το πρόβλημα, όμως, της ανθρωπότητας, είναι ότι οι συγγραφείς, όσα βραβεία και να πάρουν, είναι παράπλευρες σκέψεις χαμένες σε έναν ωκεανό μισαλλοδοξίας.
Ναι, η βία, αυτή είναι η ταφόπλακα της ανθρωπότητας.
Και πείτε ‘την όπως θέλετε: Κράτος, θρησκεία, πόλεμο, φανατισμό, δογματισμό, απληστία.
Ο χαμένος είναι πάντα ο άνθρωπος και μάρτυρες του φανατισμού είναι πάντα τα παιδιά, γιατί αυτά πρέπει να τα τσακίσουμε πριν μεγαλώσουν και γίνουν εχθροί μας.
Εάν αυτό είναι ο άνθρωπος, τότε δεν τολμώ να φανταστώ πώς είναι ο Θεός.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Η φωτογραφία είναι του Elliott Erwitt. Τα σκίτσα του R.Cobb