Κείμενο: Μουντούρης Παναγιώτης
Σε αντίθεση με το λογοτεχνικό ρεύμα που προτάσσει σκανδιναβικό μυθιστόρημα και αστυνομική λογοτεχνία σε απομακρυσμένες περιοχές της Ισλανδίας, φόνους πίσω από τοπία με ομίχλη και πάχνη, αιματοβαμμένο χιόνι, εγκαταλελειμμένα αγροτόσπιτα δίπλα σε ποτάμια και κοιλάδες, το νουάρ μυθιστόρημα εντάσσεται δικαιωματικά στο πάνθεον της αστυνομικής μυθιστοριογραφίας.
Η «ήπειρος» του νουάρ μυθιστορήματος είναι διακριτή και χαρτογραφημένη. Το έγκλημα, αλλά, και τα κίνητρα των πρωταγωνιστών, κατέχουν καίρια θέση καθώς το μέλημα του συγγραφέα δεν είναι η εξιχνίαση του εγκλήματος αλλά η κατανόηση της εγκληματικής πράξης, τα βαθύτερα ένστικτα που οδήγησαν στο φόνο. Ο αναγνώστης συντροφεύει τον επιθεωρητή στην απομυθοποίηση και στον εξανθρωπισμό του φόνου. Αυτό το χαρακτηριστικό κάνει το κλασικό νουάρ μυθιστόρημα σύγχρονο ακόμη και στην εποχή της παγκοσμιοποιημένης λογοτεχνικής σύγχυσης.
Η κόκκινη Μασσαλία – Maurice Attia – εκδ ΠΟΛΙΣ
Ο εμφύλιος στην Αλγερία έχει λήξει και όλοι μετράνε τις πληγές τους. Η Γαλλία έχει δεχτεί στους κόλπους της ένα μεγάλο μεταναστευτικό ρεύμα τους «pied- noirs», Γάλλοι της Αλγερίας που επέστρεψαν στη Γαλλία. Ανάμεσα τους ο αστυνόμος Πάκο Μαρτίνεθ και η “χτυπημένη”, από τον έρωτα και τον εμφύλιο Ιρέν, ζευγάρι που πρωτογνωρίσαμε στο Μαύρο Αλγέρι. Η Γαλλία μοιάζει περισσότερο με ένα τεράστιο τεκτονικό ρήγμα έτοιμο να ταρακουνήσει τόσο το πολιτικό όσο και το κοινωνικό γίγνεσθαι της χώρας. Τα αριστερά κινήματα (μαοϊκοί, αναρχικοί, τροτσκιστές, οπαδοί της Ρόζας Λούξεμπουργκ,) ασκούν έντονες πιέσεις στην κυβέρνηση του Ντε Γκωλ. Μέσα σε αυτό το πολιτικό μωσαϊκό ένας φόνος στις φοιτητικές εστίες στη Μασσαλία ανοίγει τον ασκό του Αιόλου για μια σειρά από φόνους που, ενώ σε πρώτο πλάνο φαίνονται να έχουν τον ίδιο παρανομαστή, όσο η πλοκή εξελίσσεται, ο αναγνώστης βρίσκεται μπροστά σε ένα συνονθύλευμα πολιτικών, κοινωνικών και ερωτικών αναταράξεων. Στο μυθιστορηματικό κόσμο του Maurice Attia κυριαρχεί ο χρόνος. Το παρόν μπερδεύεται με το παρελθόν και την ιδία στιγμή το παρελθόν επιστρέφει και επηρεάζει τις επιλογές, τις σκέψεις και τα συναίσθημα των ηρώων στο εδώ και τώρα.
Φόνος στην κεντρική επιτροπή – Manuel V. Montalban –εκδ Μέδουσα
Λίγο καιρό μετά το θάνατο του Φράνκο, σε μια συνεδρίαση της κεντρικής επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος Ισπανίας τα φώτα σβήνουν αναπάντεχα μέσα στην αίθουσα. Με την αποκατάσταση της βλάβης, αποκαλύπτεται το άψυχο σώμα του γενικού γραμματέα Φερνάντο Γκαρίδο. Πώς είναι δυνατόν να γίνει ένας φόνος μες στο απόλυτο σκοτάδι και στα λίγα λεπτά που κράτησε η διακοπή του ρεύματος; Το κόμμα αρνείται ότι πρόκειται για δουλειά “εκ των έσω” και αναθέτει την έρευνα σε ένα πρώην μέλος του, τον διάσημο ντετέκτιβ Πέπε Καρβάλιο. Εκείνος θα εγκαταλείψει την αγαπημένη του Βαρκελώνη και θα επιδοθεί στην αναζήτηση του ενόχου στη Μαδρίτη, ανάμεσα στις γαστρονομικές προκλήσεις της πρωτεύουσας και τους πειρασμούς του αντίθετου φύλου.
Οι διακοπές του Μαιγκρέ – George Simenon – εκδ ΑΓΡΑ
Ο διάσημος επιθεωρητής Μαιγκρέ απολαμβάνει τις διακοπές του, συντρόφια με τη γυναίκα του, στην παραθαλάσσια κωμόπολη Σάμπλ ντ’ Ολόν μακριά από υποθέσεις, δικαστικές έρευνες και εξιχνιάσεις εγκλημάτων. Έχει αφήσει για λίγο στην άκρη το πολύβουο Παρίσι, τις μητροπολιτικές πλατείες, τα πολυσύχναστα μπιστρό, τα μπουλβάρ και έχει αφεθεί στη ραστώνη της αστικής παραθαλάσσιας κωμόπολης. Τα πράγματα όμως από την πρώτη στιγμή των διακοπών παίρνουν μια απρόσμενη τροπή. Η γυναίκα του θα νοσηλευτεί στο τοπικό νοσοκομείο το οποίο στελεχώνεται από καλόγριες. Ο Μαιγκρέ περιφέρεται αργόσχολα στους ρυθμούς που επιβάλει η παραθαλάσσια κωμόπολη. Ανάμεσα στα επισκεπτήρια του νοσοκομείου για να δει τη γυναίκα του και στα μπιστρό για λευκό κρασί συνάπτει σχέσεις τόσο με την αστική τάξη της περιοχής όσο και με προλετάριους. Ο πρώτος φόνος θα έρθει στο προσκήνιο και ο Μαιγκρέ, αν και σε διακοπές, δε θα αργήσει να ασχοληθεί με το φόνο. Μπαίνει στην υπόθεση δειλά και διακριτικά, χωρίς να θέλει να σταθεί εμπόδιο στις έρευνες της τοπικής αστυνομίας, αλλά, όταν έρθει και ο δεύτερος φόνος ο επιθεωρητής θα αναλάβει εξολοκλήρου να λύσει το γόρδιο δεσμό. Με τη γνωστή μέθοδο της ερευνητικής, εκμαιεύοντας πληροφορίες και στοιχεία από κάθε πλευρά, ο Μαιγκρέ θα φέρει στην επιφάνεια τα δολοφονικά κίνητρα, τις ανασφάλειες και τους κρυφούς πόθους του δράστη όχι όμως για να τον καταδικάσει, αλλά, για να τον κατανοήσει.