Μετά από δύο χρόνια παραμονής μου στο Μόναχο, μάζεψα κουράγιο και υπομονή για να μπορέσω να επισκεφτώ το Στρατόπεδο Συγκέντρωσης Νταχάου. Στα μέσα Δεκέμβρη ο καιρός στο Μόναχο είναι καταχείμωνο και οι θερμοκρασίες παίζουν πολύ χαμηλά. Το κρύο δεν βοηθά καθόλου τον οργανισμό του ανθρώπου σε συνθήκες σοκ. Τον επιβαρύνει περισσότερο.
- By Fidelio
Σε μία τεράστια έκταση περιτριγυρισμένη από ψηλά, γκρίζα, γυμνά δέντρα, ξεπροβάλλει η πύλη του στρατοπέδου και ο κόσμος έρχεται σε κατάσταση σιωπής. Περάσαμε την πύλη με κατεύθυνση στο κτηριακό συγκρότημα του Διοικητηρίου σε σχήμα Π, όπου στεγάζεται και το μουσείο. Εκεί μέσα σε χρονολογική ακολουθία, παρουσιάζεται μπροστά στα μάτια σου, με εικόνες, βίντεο και ονόματα, η μικρή ζωή του στρατοπέδου (σχεδόν 12 χρόνια).
Η λειτουργία του ξεκίνησε με την ανάληψη της εξουσίας από τον Αδόλφο ως πρότυπο κέντρο κράτησης και τελείωσε με την πτώση αυτής. Camp αναγκαστικής εργασίας για την ανάπτυξη του Ράιχ…
Βλέπω αναλυτικά την καθημερινότητα των κρατουμένων, τις αναγκαστικές εργασίες που υπέμεναν, τις προσωπικές τους ασχολίες, το ημερήσιο πρόγραμμά τους.
Αναλύεται ο διαχωρισμός τους, ανάλογα με την ιδιότητά τους: πολιτικοί κρατούμενοι, αντιφρονούντες, ανάπηροι, ομοφυλόφιλοι, μετανάστες, αθίγγανοι, άτομα μη κοινωνικοποιημένα.
Περιγράφεται λεπτομερώς η ταυτότητα και η δράση τους, ο ονομαστικός κατάλογος κρατουμένων, οι φωτογραφίες τους, ο τρόπος βασανιστηρίων του καθενός, η κατάληξή τους.
Βγαίνοντας από το μουσείο, έχω πάρει αρκετές πληροφορίες. Κάπου εδώ νομίζεις ότι η επίσκεψη τελείωσε ανώδυνα. Είμαι όμως στην αρχή του στρατοπέδου…
Έφτασε η ώρα να μπω στον κοιτώνα Νο 1. Ο πρώτος σπαραγμός είναι κοντά στο λαιμό, βλέποντας τις κουκέτες όπου κοιμόνταν οι έγκλειστοι. Εκεί που τα σανίδια έχουν ποτίσει από δάκρυα και αναστεναγμούς, από ανέχεια και πόνο. Ο μοναδικός διασωθείς κοιτώνας δεν έχει θέρμανση όπως το μουσείο. Σου επιτρέπει να νιώσεις το κρύο του χώρου, της διαμονής τους μετά από μια πραγματικά σκληρή ημέρα, ίσως την τελευταία.
Περπατώντας μίαν απόσταση σχεδόν ενός χιλιομέτρου, ανάμεσα από μια συστοιχία από λεύκες , ανάμεσα στον χώρο όπου υπήρχαν και οι υπόλοιποι εκατοντάδες κοιτώνες, πλησιάζω στο κρεματόριο. Εκεί ερχόταν το βιολογικό τέλος και το πέρασμα στην ιστορία.
Δε θα μείνω στη γνωστή σε όλους διαδικασία. Τούνελ, γδύσιμο, θάλαμος αερίου, φούρνος.
Τα γόνατα κόβονται στο πέρασμα αυτών των χώρων. Τα συναισθήματα και το σοκ, οι εικόνες που είδα πριν στο μουσείο, ζωντανεύουν. Ακούς την σιωπή τους. Ακούς τον πόνο και τον ηρωισμό. Την θυσία τους.
Βγαίνοντας από το κρεματόριο, ξέσπασα. Είδα όσα μπορούσα να δω, ένιωσα όσα μπορούσα να νιώσω, κομμάτια μέσα μου και δίχως παρηγοριά.
Πως επιτρέψαμε ως κοινωνίες, ως ανθρωπότητα, μετά από όλο αυτό, να υπάρχουν συνεχιστές τις ιδέας του Νταχάου, να ζουν ανάμεσά μας οπαδοί του…
Ούτε αιώνας δεν πέρασε από τότε, μερικοί από τους απελευθερωμένους ζουν ακόμη, οι μνήμες παραμένουν ζωντανές, το σκηνικό στάζει ακόμα αίμα. Είναι μια επίσκεψη που, όντας συνειδητοποιημένος άνθρωπος, σε στιγματίζει. Για πάντα. Ο κόμπος στο λαιμό, που θα παραμείνει μέσα μου για όλη μου τη ζωή. Αυτό που θα μου θυμίζει πάντα το πρόσωπο του φασισμού και το έργο του. Αυτό που συνεχίζεται στις μέρες μας, με θύματα την κάθε ομάδα ανθρώπων που βασανίζεται, περιθωριοποιείται, ανέχεται. Οι συνειρμοί με το σήμερα εύκολοι, ορατοί, δίπλα μας.
Θα κλείσω με ένα απόσπασμα από την απολογία της Σόφι Σολ, μέλος της αντιναζιστικής οργάνωσης φοιτητών του Μονάχου ‘’Λευκό Ρόδο’’, μπροστά στο δικαστήριο του Ράιχ, σε μία από τις τελευταίες του συνεδριάσεις, πριν την πτώση:
‘’ …τι θα πείτε στα εγγόνια σας και στα παιδιά σας, όταν αποκαλυφθούν στον κόσμο όλα τα εγκλήματα που συμβαίνουν στο Νταχάου και στα άλλα στρατόπεδα συγκέντρωσης;
Πως θα σηκώσετε το βάρος της συνείδησής σας , αν επιζήσετε;
Πως θα σηκώσετε το κεφάλι στον ηλιόλουστο ουρανό;
Σε λίγο καιρό ολόκληρη η ανθρωπότητα θα εναποθέτει περιττώματα στους τάφους σας και δε θα μπορείτε να κάνετε πλέον το παραμικρό.
Είστε τελειωμένοι.
Δε θα κάνουμε ποτέ ειρήνη μαζί σας… ‘’