Από τον Abraham Gefuropoulos
Ο Άνθρωπος και ο Θάνατος είναι άρρητα συνδεδεμένες έννοιες, ένα κουβάρι συναισθημάτων και άρνησης, στο μεγαλύτερο παιχνίδι που γνώρισε ο κόσμος από τις καταβολές της Ιστορίας, αυτό της Ζωής. Ο φόβος κατακλύζει το θνητό είδος μας και μετουσιώνεται σε μια γκριζόμαυρη ενέργεια που κατακλύζει την ύπαρξη μας σε όλες τις εκφάνσεις της.
Η Ζωή του Ντέιβιντ Γκέιλ είναι μία ταινία του 2003, που καταπιάνεται με το παντός καιρού φλέγον ζήτημα της θανατικής ποινής, ενός φαινομένου που έχει στιγματίσει τις κοινωνίες μας ανά τους αιώνες και δεν είναι τίποτα άλλο από τον παρασιτικό παραλογισμό που επικρατεί στο μυαλό ορισμένων ‘’πεφωτισμένων’’ Αρχών. Κατ ουσία ο ίδιος ο άνθρωπος άνοιξε τις κερκόπορτες της ψυχής του, επιτρέποντας στον μεγαλύτερο εχθρό να εισβάλει μέσα του άνετα και ωραία, προκαλώντας ένα φαύλο κύκλο μισαλλοδοξίας-σαδισμού και ψευδοελέγχου.
Ο σκηνοθέτης Άλαν Πάρκερ δεν πρωτοτυπεί με την υπόθεση του, το θέμα που επιχειρεί να θίξει είναι δύσκολο και μέχρι ενός σημείου ικανό να μας κάνει να ‘’συγχωρέσουμε’’ μερικές σεναριακές ατέλειες, με την προϋπόθεση βέβαια το μήνυμα του να είναι ανθρώπινο και με διαύγεια.
Ο Ντέιβιντ Γκέιλ (Κέβιν Σπέισι) ένας λαμπρός καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Τέξας και πολέμιος της θανατικής ποινής ,συμμετέχει στην ακτιβιστική οργάνωση DeathWatch ενάντια στον υπερσυντηρητικό Κυβερνήτη της Πολιτείας.
Κατηγορείται για τον βιασμό (για δεύτερη φορά) και την δολοφονία της φίλης και συναδέλφου του Κόνστανς Χάραγουει (Λάουρα Λίνει). Θέλοντας να αποδείξει την αθωότητα του και το στυγνό σύστημα απόδοσης δικαιοσύνης καλεί την δυναμική δημοσιογράφο Μπίτσι Μπλουμ (Κέιτ Γουίνσελτ) προς υπεράσπιση του σε μια απέλπιδα προσπάθεια να αποδείξει ότι έπεσε θύμα σατανικής πλεκτάνης.
Η Μπίτσι έχει τη φήμη της κοινωνικά ευαίσθητης ρεπόρτερ, ικανής να πάει μέχρι το τέλος του δρόμου για να υπερασπιστεί τα πιστεύω της. Κατά την διάρκεια των λιγοστών μερών που απομένουν μέχρι την εκτέλεση και ακούγοντας τη συγκλονιστική περιπετειώδη ζωή του καθηγητή πείθεται για την αθωότητα του και αρχίζει ένα παιχνίδι με το χρόνο. Μέσα από την έρευνα και την επιμονή της φτάνει στην λύση του ερεβώδους μυστηρίου, αλλά είναι πλέον αργά. Δεν προλαβαίνει να σώσει τον Γκέιλ από το σκοτάδι της λήθης.
Ο Πάρκερ πραγματεύεται τις ανησυχίες του χωρίς τελικά να μπορέσει να αφήσει το στίγμα του, μιας και η θέση στην οποία καταλήγει είναι ουδέτερη, χάνοντας τον δρόμο με τις ψυχολογικές διακυμάνσεις των ηρώων του, οι οποίοι εμφανίζονται ως ψυχωτικά άτομα, εμπλουτισμένα από την υπερβολική ερμηνεία της Μπλάνσετ και την ένδεια εκφράσεων από τον ‘’ιδιοφυή καθηγητή’’ κατά τα άλλα Κέβιν Σπέισι.
Ωστόσο κάποιοι συμβολισμοί είναι πρόδηλοι. Τα σκοτεινά πλάνα, με την καταρρακτώδη βροχή, την αγωνία και το κυνηγητό, ο φόβος παρακολούθησης από τον άγνωστο καουμπόι και φίλο του θύματος , προκαλούν στον θεατή το αίσθημα της καταδίωξης. Την εσωτερική καταδίωξη του ανθρώπου με τον εαυτό του και τα σκοτεινά πάθη που απορρέουν από την σύμφυτη αδυναμία του.
Ο άνθρωπος σε αντίθεση με τα άλλα έμβια όντα, είναι το μοναδικό πλάσμα που είναι τόσο αυτοκαταστροφικό , σε συνεχή κόντρα με τη σκοτεινή πλευρά της σελήνης στον πολυδαίδαλο λαβύρινθο του εσωτερικού του πνευματικού κόσμου. Αντί να εναποθέσει την δεδομένα αστείρευτη ενεργητικότητα του στη Ζωή , στη Φαντασία και την Δημιουργικότητα για χάρη της προόδου και της συνοχής του κοινωνικού συνόλου, αναλώνει την διάνοια του σε ποταπούς σκοπούς με αρνητικό αντίκτυπο και καταστροφικά αποτελέσματα.
Τέτοια φαινόμενα δεν είναι μονάχα οι πόλεμοι, οι τεχνητοί λιμοί και η πηγαία ταξική εκμετάλλευση, αλλά και η Δικαιοσύνη και τα τραγελαφικά απότοκα της, στα οποία ανήκει η Θανατική Ποινή. Ένας θεσμός που εξακολουθεί να εφαρμόζεται σε 37 χώρες, μεταξύ των οποίων και οι ‘’πανίσχυρες’’ σε όλα τα επίπεδα, ΗΠΑ και Κίνα.
Ένα εκδικητικό μη αναστρέψιμο σύστημα θανάτωσης, που κρύβει σαδιστικά χαρακτηριστικά αυταρχικότητας, μανίας και μιας ψευδεπίγραφης αίσθησης ελέγχου και τιθάσευσης της Φύσης, όπως αυτή εκδηλώνεται με τον Θάνατο. Με τη συγκεκριμένη ποινή ο Άνθρωπος φωνάζει απεγνωσμένα ότι έχει αυτός τον πρώτο λόγο και την ισχύ να θέσει υπό τις διαταγές του των μαυροντυμένο Χάρο για να επιλύσει τα εγγενή προβλήματα του.
Συχνά θέλοντας να επιδείξει την ανωτερότητα του χρησιμοποιεί φρικτά μέσα θανάτωσης, όπως ήταν η ανασκολόπηση, ο διαμελισμός και η σταύρωση κάνοντας ακόμη και τον άρχοντα του ερέβους να κλείσει τα αυτιά του, εξαιτίας των σπαρακτικών, φρικιαστικών κραυγών όσων ‘’δικάστηκαν’’ και κρίθηκαν ένοχοι. Στις μέρες μας οι εκτελέσεις έχουν ‘’εξευγενιστεί’ με την χρήση αερίων, της ηλεκτρικής καρέκλας και της χορήγησης ενδοφλέβιων δραστικών δηλητηρίων, μα το τελικό αποτέλεσμα είναι το ίδιο μαύρο.
Η ηδονή της συγκαλυμμένης διαστροφής ενδύεται με ένα πέπλο εκδίκησης και απόδοσης δικαιοσύνης, ως άλλο παυσίπονο στο θυμικό της οικογενείας των θυμάτων. Οφθαλμός αντί οφθαλμού η εκτέλεση τεράτων, όπως είναι οι δολοφόνοι κατά συρροή ή οι παιδεραστές, χρησιμοποιούνται από την άρχουσα τάξη ως κατάλληλο παράδειγμα επίδειξης της ισχύς της, απειλώντας τα υπόλοιπα μέλη της κοινωνίας να συμμορφωθούν σύμφωνα με τις επιταγές της.
Ο Πάρκερ δεν κατορθώνει να καταδείξει στο έπακρο την αδήριτη αυτή ανάγκη του ανθρώπου να πάψει να φέρεται ως Θεός με δικαιώματα ζωής και θανάτου απέναντι στους συνανθρώπους του (ακόμα και αν αναφερόμαστε σε παρανοϊκούς) και να σπάσει την αλυσίδα της βίας που γεννάει μονάχα βία και αίμα. Είναι πολύ καλύτερος από αυτό, αρκεί να αφεθεί και να ακούσει τα κελεύσματα της Αρμονίας που κρύβει ο καθένας μέσα μας.
Η Ζωή του Ντέιβιντ Γκέιλ είναι μια χλιαρή και μάλλον αποτυχημένη απόπειρα εξήγησης της ανθρώπινης αυτοκαταστροφικής παράνοιας, ενώ το ‘’σκηνοθετημένο’’ φινάλε της ταινίας, στο οποίο ο Γκέιλ αποκαλύπτεται ότι συνεργάστηκε με το θύμα του, σε μια απονενοημένη προσπάθεια να ρίξουν το σύστημα εκ των έσω, κρύβει μια μελαγχολική απογοήτευση, μη αλλαγής των κατεστημένων κοινωνικών μηχανισμών.
Ο φαταλισμός και η πεποίθηση ότι η ροπή προς το κακό είναι βιολογικές, έμφυτες και αδιαπραγμάτευτες ιδιότητες του Ανθρώπου, δεν μας βρίσκουν σύμφωνους. Αντίθετα είμαστε ερωτευμένοι με την φωτεινή του αντανάκλαση, η ακτινοβολία της οποίας κρατάει σε απόσταση τα μιασματικά κακάδια των ηλεκτρικών καρεκλών..