Από την Παρασκευή το βράδυ έως και σήμερα, την ημέρα που ο κόσμος θα μπει για πρώτη φορά μετά το 1974 τόσο ενεργά στο παιχνίδι της πολιτικής, έχουν ακουστεί διάφορες εκτιμήσεις για την κίνηση του Πρωθυπουργού να διεξάγει δημοψήφισμα. Αυτές αφορούν κυρίως το ερώτημα που επελέγη και τα συνεπαγόμενα διλήμματα.
Πολιτικοί και αναλυτές από όλη την Ευρώπη επιμένουν να παρουσιάζουν το δίλημμα ως ένα αμιγώς οικονομοτεχνικό ζήτημα, και τελικά ως μια αντιπαράθεση για το νόμισμα.
Όμως, η έκφραση του διλήμματος κατ’ αυτόν τον τρόπο αποπροσανατολίζει και απαξιώνει την ιστορικότητα της ψήφου.
Το ερώτημα που καλούνται να απαντήσουν οι Έλληνες δεν έχει να κάνει τόσο με τα επιμέρους μέτρα της πρότασης των δανειστών· οι πολίτες δεν θα προσέλθουν στην κάλπη για να επικυρώσουν ή να απορρίψουν την αύξηση του ΦΠΑ στα ξενοδοχεία ή τον φόρο στον τζόγο.
Στις σημερινές κάλπες, στα μυαλά των ψηφοφόρων θα πρέπει να στριφογυρίζουν οι δεκάδες Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου και η υποβάθμιση του θεσμικού ρόλου της Βουλής.
Μέσα στο παραβάν, την ώρα που θα σταυρώνουν το ψηφοδέλτιο θα πρέπει να χουν στο μυαλό τους τις προσπάθειες των Ευρωπαίων ηγετών να ρίξουν μια δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση με ωμές παρεμβάσεις και απειλές, και τους εκβιασμούς που δέχτηκαν τα τελευταία πέντε χρόνια από την άθλια προπαγάνδα των ΜΜΕ.
Θα πρέπει να αναλογιστούν πόσο τσαλακώθηκε η δημοκρατία από τα τελεσίγραφα των ευρωπαίων εταίρων, και από τις επισκέψεις της τρόικας και των τεχνοκρατών στα υπουργεία.
Θα πρέπει να κρίνουν αν επιθυμούν η Ελλάδα να γίνει η «πίσω αυλή» της Ευρώπης, στα πρότυπα της σχέσης των κρατών της Λατινικής Αμερικής με τις ΗΠΑ τον 20ο αιώνα.
Ο Νόαμ Τσόμσκι, στο πρόσφατο βιβλίο του Hopes and Prospects περιγράφει αυτήν ακριβώς την σχέση και πόσο «επικίνδυνη» μπορεί να γίνει η κατάσταση όταν κράτη-προτεκτοράτα αποφασίσουν να κινηθούν προς την δημοκρατία, να ξεφύγουν από την σφαίρα επιρροής των ηγεμονικών χωρών και να υιοθετήσουν μέτρα προς όφελος της πλειοψηφίας. Και ως τέτοια κίνηση πρέπει να εκλαμβάνεται η προσφυγή στον λαό.
Ας κάνουμε λοιπόν σήμερα το χρέος μας στην Δημοκρατία, χωρίς φόβο και έχοντας στο μυαλό μας τους στίχους του Pablo Neruda:
Σκληρή η αλήθεια σαν αλέτρι.
Έσκισε τη γη, θεμέλιωσε τον πόθο,
έπνιξε τις φύτρες της προπαγάνδας τους
και λευτερώθηκε μέσα στη μυστική άνοιξη.
America Insurecta, Canto General (1950)