Ο κλεμμένος πλούτος των εθνών και ο Φιντέλ Κάστρο

Του Δημήτρη Κούλαλη

Οι συνεχείς μεγαλαυχίες των νεοφιλελεύθερων είναι λίγο πολύ γνωστές: Η Αριστερά πέθανε. Ο «υπαρκτός» κατέρρευσε. Τα καθεστώτα του «σοσιαλισμού του 21^ου αιώνα» κλυδωνίζονται. Η Κούβα θα πέσει. Δεν υπάρχει πια το σοσιαλιστικό όραμα.

Ωραία. Ας δεχτούμε ότι, όντως, η Αριστερά, η πραγματική Αριστερά (όχι η εξωραϊσμένη πρόσοψη του νεοφιλελευθερισμού), ηττήθηκε και η πάλη των τάξεων πάει στις καλένδες.

Δεν μας είπαν, όμως: Είναι ο νεοφιλελευθερισμός ο νικητής;

Όχι, δα!

Πριν λίγο καιρό, ο πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας, Jim Yong Kim, τόνιζε, αναφορικά με την αυξανόμενη φτώχεια στον πλανήτη, πως «από το 2020, το ήμισυ του πληθυσμού που ζει σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, θα βρίσκεται σε ευάλωτες(…) περιοχές και οι προοπτικές για την ανάπτυξη στις αναπτυσσόμενες χώρες είναι οι χαμηλότερες που έχουν γίνει σε μια δεκαετία. Ταυτόχρονα- όμως-, υπάρχει αρκετός πλούτος για να βγάλει- αυτούς τους ανθρώπους- από τη φτώχεια. Αν εμείς απλά αναδιανέμαμε -τον πλούτο- θα μπορούσαμε να το κάνουμε σήμερα. Αλλά, συνειδητοποιήσαμε ότι αυτές οι προσεγγίσεις, που μπορούν να φέρουν αποτελέσματα, δεν έχουν λειτουργήσει σωστά».

Τι μας λέει, λοιπόν, ο κύριος Jim Yong Kim; Μας λέει ότι οι «μεγάλοι» του ελεύθερου κόσμου δεν ευδόκησαν να μοιράσουν τον διαθέσιμο πλούτο, προφανώς αφηρημένοι(!), κρατώντας τη μερίδα του λέοντος για τους ίδιους.

Σύμφωνα με τα στοιχεία:

• 836 εκ. άνθρωποι, αυτή τη στιγμή, ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας (ΟΗΕ).
• Ένα στα πέντε παιδιά κάτω των πέντε ετών είναι υποανάπτυκτα (ΟΗΕ).
• 767 εκ. πολίτες, το 2013, ζούσαν με λιγότερο από 1,90$/μέρα (ΠΤ).
• Το 11% του παγκόσμιου πληθυσμού, 783 εκ. άνθρωποι, δεν έχει πρόσβαση σε πόσιμο νερό (Αlternet).
• 162 εκ. παιδιά, κάτω των πέντε ετών, όπως σημειώνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, πάσχουν από νανισμό, ασθένεια άρρηκτα συνδεδεμένη με την οικονομία, αφού, όπως αναφέρουν οι οικονομολόγοι, αρκεί μόνο μια αύξηση του 3% του ΑΕΠ για την αντιμετώπιση του φαινομένου.
• Πάνω από τα 2/3 των μαθητών με χαμηλό εισόδημα δεν θα μάθουν τις βασικές δεξιότητες α/βάθμιας εκπαίδευσης έως το 2030 (UNICEF, Νέα Υόρκη 18/9/2016).
• Περίπου 20 εκ. παιδιά έχουν εγκαταλείψει τις πατρογονικές εστίες τους για διάφορους λόγους, συμπεριλαμβανομένης της ακραίας φτώχειας (Έκθεση UNICEF 7/9/2016).
• 167 εκ. παιδιά θα ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, 69 εκ. παιδιά κάτω των πέντε ετών θα πεθάνουν, 60 εκ. παιδιά δημοτικού θα μείνουν αναλφάβητα, 750 εκ. γυναίκες θα ‘χουν παντρευτεί πριν την ενηλικίωσή τους, μεταξύ 2016 και 2030, αν δεν αντιμετωπιστεί σήμερα η φτώχεια και η ανισότητα, όπως αναφέρεται στην ετήσια έκθεση κορυφής της UNICEF.

Όλα αυτά, την ώρα που, μεταξύ 2008- 2013, τα εισοδήματα του πλουσιότερου 60% αυξήθηκαν ταχύτερα απ’ το φτωχότερο 40%, ενώ, όπως αποκάλυψε ο Γάλλος οικονομολόγος Gabriel Zucman, 7,6τρις$ είναι κρυμμένα σε φορολογικούς παραδείσους· με την απώλεια για το παγκόσμιο εισόδημα να φτάνει τα 200δις$/ετησίως.

Αυτός, λοιπόν, είναι ο κόσμος των «αξίων» και των αστικών αξιών τους: με τα ψιχία αλληλεγγύης για τους πολλούς και τα γεμάτα πορτοφόλια για τους λίγους.

Η νεοφιλελεύθερη ροπή προς τη συσσώρευση μέσω της υφαρπαγής.

Πιο συγκεκριμένα, στην Αφρική, όταν:

• Πάνω από 20 εκατομμύρια άνθρωποι είναι αντιμέτωποι με την πείνα, με τα 10εκ. εξ αυτών που βρίσκονται στην Αιθιοπία να έχουν άμεση επισιτιστική βοήθεια.
• Το 50% του συνόλου των ανθρώπων που ζουν σε ακραία φτώχεια, βρίσκεται στην Υποσαχάρια Αφρική.
• Δύο στα τρία παιδιά αντιμετωπίζουν πολυδιάστατη φτώχεια, στερούμενα αυτά που χρειάζονται για να επιβιώσουν και να αναπτυχθούν.
• Σύμφωνα με τις τρέχουσες συνθήκες, τα μισά από τα 69εκ. παιδιά κάτω των πέντε ετών που θα πεθάνουν έως το 2030, θα προέρχονται από την Υποσαχάρια Αφρική, ενώ το 90% των υπολοίπων θα συνεχίσει να διαβιεί σε συνθήκες ακραιφνούς φτώχειας.

Ταυτόχρονα:

• Μελέτη του 2015 που διενεργήθηκε για λογαριασμό της Αφρικανικής Ένωσης και της οικονομικής επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για την Αφρική, αναφέρει ότι περισσότερα από 50δις$ το χρόνο υφαρπάζονται από χώρες σε όλη την ήπειρο μέσω της απάτης και τη φοροδιαφυγής.
• Ακόμη, σύμφωνα με τα ευρήματα έκθεσης του 2014, οι φορολογικοί παράδεισοι διευκόλυναν τις… επενδύσεις στον αναπτυσσόμενο κόσμο, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα, όπως αποκάλυψε ο Guardian, τις 1400 εταιρείες εξόρυξης που δραστηριοποιούνται σε 44/54 χώρες της Αφρικής, οι οποίες εμφανίζονται στα αρχεία της Mossack Fonseca .

Στη Λατινική Αμερική, στην ήπειρο που πρώτη επωφελήθηκε των «συνταγών εξυγίανσης» της σχολής του Σικάγο:

• 130εκ. άνθρωποι ζουν βυθισμένοι στη φτώχεια για πάνω από μια δεκαετία.
• Το 12% διαβιεί με εισόδημα κάτω των 2,50$/μέρα.
• Σε χώρες όπως η Κολομβία και η Γουατεμάλα, τα ποσοστά ακραίας φτώχειας ανέρχονται σε 30% και 50% αντίστοιχα.
• Στη Χιλή, σύμφωνα με το Economist, η πείνα συνέχιζε να θερίζει τη χώρα και το 2012, ενώ, ταυτόχρονα, καταλάμβανε την 116^η  θέση ανάμεσα σε 123 χώρες στο δείκτη ανισότητας Gini.
• Στο Ελ Σαβαδόρ, μετά το πέρασμα της χώρας στο δρόμο της «ευημερίας και της ανάπτυξης» υπό την καθοδήγηση του ΔΝΤ και των αμερικανικών πολυεθνικών, ο υποσιτισμός και η ακραία φτώχεια αποτελούν κανονικότητα.
• Στην Αργεντινή του Μαουρίτσιο Μάκρι, του θείου βρέφους της Wall Street, τη στιγμή που το όνομά του βρισκόταν σε περίοπτη θέση στην λίστα των Panama Papers, η Κρατική Στατιστική Υπηρεσία (ΙΝDEC) σε έρευνά της σε 27,2 εκ. Αργεντινούς ανακάλυπτε ότι το 32,2% αυτών βρισκόταν κάτω από το όριο της φτώχειας.

Στην Ασία:

• Την ώρα που η Κίνα, αποτελεί μέλος των G20, 80 εκατομμύρια πολίτες της χώρας ζουν σήμερα με ένα πιάτο ρύζι την ημέρα.
• Τη στιγμή που ο πρόεδρος της Samsung ανακηρύσσεται για όγδοη συνεχή χρονιά ως ο πλουσιότερος άνθρωπος στη Ν. Κορέα, σύμφωνα με το Forbes Korea Rich List και η Panasonic, ως η 245η (ανάμεσα σε 2000) πιο επικερδής επιχείρηση (Forbes)· οι εργαζόμενοι των δύο εταιρειών καταγγέλλουν ότι δουλεύουν 14 ώρες την ημέρα, χωρίς επαρκή ανάπαυση και διάλειμμα για τουαλέτα. Επίσης, ότι εξαπατήθηκαν σχετικά με το μισθό τους και ότι, αφού τους κατασχέθηκαν τα διαβατήρια από τις εταιρείες, αναγκάζονται να πληρώσουν από την τσέπη τους την επιστροφή τους στη χώρα τους, πριν τη λήξη της σύμβασής τους.
• Στο Αζερμπαϊτζάν, ενώ το κατά κεφαλήν εισόδημα έχει εκτοξευθεί σε πάνω από 10χιλ.$/Αζέρο, ο τυπικός μισθός, για όσους μπορούν να τον λαμβάνουν, είναι 1000$/χρόνο. Κι όλα αυτά, ενώ η σύζυγος του προέδρου της χώρας βρίσκεται στα Panama Papers.

Αυτά είναι σε αδρές γραμμές τα… παράγωγα του συστήματος της «ελευθερίας» και της «δημοκρατίας» που βρίσκεται κοντύτερα από κάθε άλλο στην ιδιοσυγκρασία και τις ανάγκες του ανθρώπου.

Ένα σύστημα όπου, οι κοινοί-δημόσιοι πόροι, μετατρέπονται σε ατομικά δικαιώματα εξουσίας. Η φοροδιαφυγή και η διαφθορά των «από πάνω» βαφτίζεται οικονομική βελτιστοποίηση. Η φτώχεια ανάπτυξη και η υποδούλωση ελευθερία.

Άραγε, όπως θα ‘λεγε και ο Κομαντάντε, όσοι «μιλάνε για την αποτυχία του σοσιαλισμού, μπορούν να μας πουν, πού είναι η επιτυχία του καπιταλισμού στην Αφρική, στη Λατινική Αμερική και στην Ασία»;

Ακόμη, χωρίς να νομιμοποιούμε τους μύδρους κατά του Κάστρο, αλλά, επειδή πολλά ειπώθηκαν τις τελευταίες μέρες από τους ασπάλακες της «δημοκρατίας» και του «διαφωτισμού»· τη φράση του Χάγιεκ: «(…) η δικτατορία είναι ένα απαραίτητο σύστημα σε μια μεταβατική περίοδο», την έχουν ακουστά;

Ας είναι πιο προσεκτικοί την επόμενη φορά οι «εξτρεμιστές της συναίνεσης και της νομιμότητας», πριν επιδαψιλεύσουν δάφνες στους διάφορους ελευθερωτές του κόσμου.

Η Κούβα και ο Κάστρο θα είναι πάντα εκεί για να υπενθυμίζουν σε όλους της καταφρονεμένους της γης ότι πρόοδος είναι η υλοποίηση της μιας ουτοπίας μετά την άλλη.

Το κείμενο δημοσιεύθηκε στο ένθετο του Νόστιμον Ήμαρ στον Δρόμο της Αριστεράς, το Σάββατο 3.12.2016

Κάθε Σάββατο κυκλοφορεί στα περίπτερα το έντυπο Νόστιμον Ήμαρ ένθετο στον Δρόμο της Αριστεράς.