Αύριο, ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών θα πραγματοποιήσει Ειδική Σύνοδο στη Νέα Υόρκη για να επαναξιολογήσει την κατάσταση της διεθνούς νομοθεσίας και των παγκόσμιων πολιτικών για τα ναρκωτικά. Η Ειδική Σύνοδος της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ για τα ναρκωτικά (UNGASS), θα διεξαχθεί 19-21 Απριλίου στη Νέα Υόρκη και έχει προσελκύσει ήδη την παγκόσμια προσοχή μεταρρυθμιστών, επιστημόνων και ακτιβιστών που κάνουν έκκληση για μεταρρύθμιση στις παγκόσμιες πολιτικές για τα ναρκωτικά. Αυτή η Σύνοδος είναι η πρώτη μετά το 1998, όταν και το επίσημο σύνθημα του ΟΗΕ ήταν «Ένας κόσμος χωρίς ναρκωτικά – μπορούμε να το κάνουμε!» Το 1998 πάρθηκε η απόφαση όλες οι χώρες να συνεργαστουν για έναν “κόσμο χωρίς ναρκωτικά” και έθεσαν ως καταληκτική ημερομηνία το 2008. Ο στόχος αυτός προφανώς δεν επιτεύχθει και ούτε πρόκειται να επιτευχθεί ποτέ καθώς ναρκωτικά πάντα υπήρχαν, πάντα θα υπάρχουν και πάντα θα υπάρχει ένα σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού που τα καταναλώνει είτε για ιατρική είτε για ψυχαγωγική χρήση. Πέρυσι, υπολογίζεται ότι 245 εκτομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως χρησιμοποίησαν ναρκωτικά.
Η κύρια ίδεα της απαγόρευσης προέρχεται απο την ενιαία σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών του 1961 για τα ναρκωτικά, η οποία απαγορεύει την παραγωγή και την προμήθεια ενός αριθμού ουσιών. Πάνω σε αυτή τη Σύμβαση στηρίχθηκε ο ο Αμερικάνος Πρόεδρος Νίξον το 1971 για να κηρύξει τον “πόλεμο κατά των ναρκωτικών” που τελικά αποδείχθηκε ότι μετατράπηκε σε “πόλεμο κατά των χρηστών ναρκωτικών”. Ως αποτέλεσμα αυτής της Σύμβασης του 1961, οι εγκληματικές οργανώσεις έχουν αποκτήσει τον έλεγχο μιας παγκόσμιας αγοράς με κύκλο εργασιών άνω των 320 δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως. Με κάθε κριτήριο, η σύμβαση του 1961 υπήρξε μια θεαματική αποτυχία, η οποία είχε καταστροφικές συνέπειες για εκείνους που μπαίνουν στο στόχαστρο του “πολέμου κατά των ναρκωτικών”.
Το 2012, το Μεξικό, η Κολομβία και η Γουατεμάλα ζήτησαν την σύγκλιση της Ειδικής Συνόδου, επικαλούμενες επείγουσα και πιεστική ανάγκη για μεταρρύθμιση στα ναρκωτικά. Το 2011, ο πρόεδρος της Κολομβίας, Χουάν Μανουέλ Σάντος, κάλεσε για μια συνολική αναμόρφωση της νομοθεσίας για τα ναρκωτικά. Το Μεξικό είχε ένα παραπάνω λόγο να συμμετέχει στη συζήτηση της διεθνούς πολιτικής για τα ναρκωτικά,καθώς 100.000 θάνατοι αποδίδονται στον “πόλεμο κατά των ναρκωτικών”, και στην καταστολή του οργανωμένου εγκλήματος που ξεκίνησε το Μεξικό σχεδόν πριν από μια δεκαετία. Το UNGASS, αναμένεται να ξεκινήσει στις 19 Απριλίου, σε μια στιγμή που το Μεξικό είναι στη μέση μιας εθνικής συζήτησης σχετικά με την πολιτική των ναρκωτικών που προκλήθηκε από μια απόφαση ορόσημο του Ανωτάτου Δικαστηρίου σχετικά με τη κάνναβη το περασμένο έτος. Από τότε το υπουργείο Εσωτερικών έχει διοργανώσει δημόσια fora σε πέντε πόλεις σε όλη τη χώρα με τίτλο “εθνικός διάλογος σχετικά με τη χρήση κάνναβης”. Τα επίσημα συμπεράσματα που θα ανακοινωθουν την ημέρα που τελειωνει το UNGASS και σύμφωνα με τον Υπουργό Εσωτερικών Miguel Angel Osorio Chong, θα περιστρέφονται γύρω από μια πρόταση να αυξηθεί το όριο της κάνναβης που ένα άτομο μπορεί νόμιμα να κατέχει καθώς και μέτρα για να καταστεί δυνατή η κατανάλωση κάνναβης για ιατρικούς σκοπούς.
Εν τω μεταξύ, εκατομμύρια άνθρωποι έχουν διωχθεί, συλληφθεί και καταδικαστεί για μη βίαια αδικήματα περί ναρκωτικών. Στις Η.Π.Α περισσότερες από 1,4 εκατομμύρια συλλήψεις σχετικές με ναρκωτικά πραγματοποίηθηκαν το 2014. Σε χώρες όπως το Ιράν και η Σαουδική Αραβία, οι εκτελέσεις για διακίνηση ναρκωτικών έχουν εκτοξευθεί στα ύψη. Στην Αγγλία οι συλληψεις για ναρκωτικά απο 35.000 το 2010 έπεσαν στις 20.000 το 2015, ενώ στην Ελλάδα οι συλλήψεις για ναρκωτικά ετησίως είναι κοντά στις 15.000. Επίπλέον, το 20% των κρατουμένων στις φυλακές της Ιρλανδίας εκτίει ποινή για αδικήματα σχετικά με τα ναρκωτικά, ποσοστό ίδιο με της Ρωσίας, διπλάσιο από αυτό της Νέας Ζηλανδίας, μισό από εκείνο της Ιταλίας , κοντά όμως στον παγκόσμιο μέσο όρο του 21%.
Απο τη άλλη, η Πορτογαλία αποποινικοποίησε όλα τα ναρκωτικά το 2001, ενώ η Ελβετία είναι πρωτοπόρος στην πολιτική της συνταγογράφησης ηρωίνης. Οι πολιτείες της Ουάσιγκτον, του Κολοράντο, του Όρεγκον και της Αλάσκα νομιμοποίησαν την πώληση κάνναβης για ψυχαγωγικούς σκοπούς. Ακόμα άλλες 23 πολιτείες των Η.Π.Α έχουν νομιμοποίησει κάποιες μορφές ιατρικής κάνναβης. Τον Μάιο του 2014, η Ουρουγουάη άρχισε μεταρρυθμίσεις για νομιμοποίηση και ρύθμιση της ψυχαγωγικής κάνναβης. Ένα χρόνο αργότερα ο πρωθυπουργός του Καναδά, Τζάστιν Τρουντό, ανακοίνωσε ότι η ψυχαγωγική κάνναβη θα πρέπει να ρυθμιστεί και να νομιμοποιηθεί. Την ίδια στιγμή εργαστήρια δοκιμών ναρκωτικών που επιτρέπουν στους χρήστες να ελέγξουν τα ναρκωτικά τους χωρίς τον φόβο της δίωξης – έχουν πολλαπλασιαστεί στον Καναδά, την Ισπανία, τη Γερμανία, την Ολλανδία και την Ελβετία.
Ακόμη και το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τα Ναρκωτικά και το Έγκλημα (UNODC) αναγνωρίζει την αποτυχία της Ενιαίας Σύμβασης για τα Ναρκωτικά του 1961 καθως και την αποτυχία της Συνόδου του 1998 και σημειώνει: «Οι παγκόσμιες προσπάθειες ελέγχου των ναρκωτικών είχαν μια δραματική συνέπεια: μια ποινική μαύρη αγορά αναπτυχθηκε. Το οργανωμένο έγκλημα αποτελεί απειλή για την ασφάλεια καθώς οι εγκληματικές οργανώσεις έχουν τη δύναμη να αποσταθεροποιήσουν την κοινωνία και τις κυβερνήσεις.”
Τον περασμένο μήνα, μια επιτροπή 22 ιατρών εμπειρογνωμόνων που έχει συσταθεί από το ιατρικό περιοδικό Lancet και το Πανεπιστήμιο Johns Hopkins δήλωσε ότι στηρίζει την αποποινικοποίηση χρήσης και κατοχής όλων των ναρκωτικών. Η έκθεση που δημοσιεύτηκε στο Lancet τάσσεται υπέρ της αποποινικοποίησης των ήσσονος σημασίας αδικημάτων που σχετίζονται με τα ναρκωτικά και δεν εμπεριέχουν τη χρήση βίας, όπως η χρήση, η κατοχή και πώληση μικροποσοτήτων. Παραθέτοντας μια επιστημονική γνώμη σχετικά με τις αποτυχίες του παγκόσμιου “πολέμου κατά των ναρκωτικών”, οι ειδικοί ενθαρρύνουν και άλλες χώρες και πολιτείες των ΗΠΑ να «κινηθούν σταδιακά προς τις ρυθμιζόμενες αγορές ναρκωτικών και να εφαρμόσουν την επιστημονική μέθοδο για την αξιολόγησή τους.” Οι εμπειρογνώμονες καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι οι απαγορευτικές πολιτικές των τελευταίων 50 ετών “άμεσα και έμμεσα συμβάλλουν στη θανατηφόρα βία, τις διακρίσεις, τις εκτοπίσεις, την αδικία και την υπονόμευση του δικαιώματος των πολιτών στην υγεία. Οι νόμοι για τα ναρκωτικά δεν έχουν μόνο αποτύχει να περιορίσουν τη χρήση ναρκωτικών αλλα έχουν τροφοδοτήσει το βίαιο έγκλημα, έχουν επίσης συμβάλει αρνητικά στη διάδοση του HIV και της ηπατίτιδας C.” Επίσης προσθέτουν ότι “ο στόχος της απαγόρευσης χρήσης, κατοχής, παραγωγής και διακίνησης παράνομων ναρκωτικών και οι πολιτικές αυτές βασίζονται σε ιδέες σχετικά με τη χρήση ναρκωτικών και την εξάρτηση από τα ναρκωτικά που δεν είναι επιστημονικά τεκμηριωμένές,» Τέλος καταλήγει ότι η ζημία που προκαλείται από την απαγόρευση υπερβαίνει κατά πολύ τα οφέλη αυτής.
Επίσης, την Παρασκευή 15 Απριλίου, παραμονές της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών (UNGASS), ηγετικές προσωπικότητες από όλο τον κόσμο υπέγραψαν και απέστειλαν μια επιστολή προς τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών καλώντας τον να ρυθμίσει το στάδιο “για την πραγματική μεταρρύθμιση της παγκόσμιας πολιτικής για τον έλεγχο των ναρκωτικών.” Η επιστολή αναφέρει ότι “οι πολιτικές για τα ναρκωτικά που είχαν υιοθετηθεί τον περασμένο αιώνα έχουν αποδειχθεί καταστροφικές για την παγκόσμια υγεία, την ασφάλεια και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Επικεντρώθηκαν κατά κύριο λόγο στην ποινικοποίηση και την τιμωρία, δημιούργησαν μια τεράστια παράνομη αγορά που έχει δημιουργήσει εγκληματικές οργανώσεις, κατεστραμμένες κυβερνήσεις, έχει πυροδοτήσει βία, έχει παραμορφώσει οικονομικές αγορές και έχει υπονομεύσει βασικές ηθικές αξίες.” Την επιστολή υπογράφουν μεταξύ άλλων ο Bernie Sanders, πρώην Πρόεδροι και Πρωθυπουργοί κρατών μεταξύ των οποίων και ο Γιώργος Παπανδρέου, πρώην Υπουργοί κρατών, δικαστικοί, επιστήμονες, επιχειρηματίες, κληρικοί και διασημότητες απο τον χώρο του θεάματος όπως ο Sting, η Jane Fonda, ο Michael Douglas κ.α.
Οι μεταρρυθμιστές και οι ακτιβιστές ελπίζουν ότι η επερχόμενη Ειδικής Συνόδου της Γενικής Συνέλευσης για τα ναρκωτικά θα σηματοδοτήσει ένα σημείο καμπής στον “πόλεμο κατά των ναρκωτικών”. Αλλά το να πειστούν σχεδόν 200 χώρες να συμφωνήσουν για αλλαγή κατεύθυνσης είναι σίγουρα μια πρόκληση. Οι γραμμές που θα έπρεπε να συμφωνήσουν όλοι είναι ότι οι διεθνείς πολιτικές για τα ναρκωτικά πρέπει να εδραιώνονται στα ανθρώπινα δικαιώματα, την δημόσια υγεία και τη μείωση της βλάβης.
Η χρήση και κατοχή ναρκωτικών για προσωπική χρήση πρέπει να αποποινικοποιηθεί εντελώς ενώ η ρύθμιση και νομιμοποίηση ναρκωτικών θα πρέπει να προχωρήσει ώστε να προστευθεί η δημόσια υγεία. Η φιλελεύθερη προοδευτική προσέγγιση που σέβεται τα ατομικά δικαιώματα στηρίζεται στο γεγονός ότι η πλειοψηφία των ανθρώπων που χρησιμοποιεί παράνομα ναρκωτικά δεν έχουν προβλήματα με τα ναρκωτικά, είτε τα χρησιμοποιούν για ιατρική είτε για ψυχαγωγική χρήση. Σε μια δημοκρατία οι χρήστες ναρκωτικών έχουν το δικαίωμα να μην τιμωρηθούν και να μην διωχθούν για αυτή τους την πράξη.
Όσοι ενδιαφέρομαστε για τα δικαιώματα και τις αξίες της δημόσιας υγείας και της μείωσης της βλάβης ελπίζουμε ότι η Ειδική Σύνοδος της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ θα κινηθεί προς την σωστή κατεύθυνση με το να παροτρύνει την παγκόσμια αλλαγή πολιτικών για τα ναρκωτικά.
Υ.Γ.Φέτος το παγκόσμιο κίνημα για την απελευθέρωση της Κάνναβης και την μείωση της βλάβης από τις εξαρτήσεις διεκδικεί και γιορτάζει στις 20 Απριλίου (με αφορμή και την Σύνοδο του ΟΗΕ για τα ναρκωτικά) και στις 7-14 Μαΐου στα πλαίσια της ετήσιας παγκόσμιας κινητοποίησης Global Marijuana March που πραγματοποιείται ταυτόχρονα σε 300 πόλεις σε όλο τον κόσμο.
Στην Αθήνα, στις 20 Απριλίου, στα πλαίσια της “Συμμαχίας Αλλάξτε Πολιτική για τα Ναρκωτικά” και με τη συμμετοχή και υποστήριξη δεκάδων οργανώσεων, θα πραγματοποιηθεί:
-Στις 12.00 κατάθεση ψηφίσματος στο Υπουργείο Υγείας (Αριστοτέλους 17, Αθήνα) από αντιπροσωπεία ασθενών για τη νομιμοποίηση της Κάνναβης για ιατρικούς/ θεραπευτικούς σκοπούς και για ιατρική έρευνα.
-Στις 16.00 μικροφωνική εγκατάσταση στο Θησείο, πεζόδρομος Ερμού. Μουσικές και ενημέρωση.
Επίσης στις 7 Μαίου στα ίδια πλαίσια θα πραγματοποιηθεί:
-Στις 11.00 ενημερωτική εκδήλωση για την βιομηχανική κάνναβη στη Νομική Σχολή Αθήνας, Αμφιθέατρο Παπαρρηγοπούλου (1ος όροφος, είσοδος από Σόλωνος 57).
-Στις 15.00 ενημερωτική εκδήλωση για την ιατρική κάνναβη και την μείωση της βλάβης στη Νομική Σχολή Αθήνας, Αμφιθέατρο Παπαρρηγοπούλου (1ος όροφος, είσοδος από Σόλωνος 57).
-Στις 19.00 κανναβική μουσική πορεία διαμαρτυρίας και διεκδίκησης. Συγκέντρωση- έναρξη και κατάληξη στην Πλατεία Κλαυθμώνος.