Από την Oleander
Ο Κάρολος Ροβέρτος Δαρβίνος (Charles Robert Darwin) (12 Φεβρουαρίου, 1809 – 19 Απριλίου, 1882) ήταν Άγγλος φυσιοδίφης και γεωλόγος, ο οποίος έμεινε στην ιστορία ως ο θεμελιωτής της θεωρίας της εξέλιξης.
Ήταν ο εισηγητής του μηχανισμού της φυσικής επιλογής, μέσω του οποίου πρότεινε ότι συντελείται η εξέλιξη όπου όλα τα είδη ζωής προέρχονται από κοινούς προγόνους και έχουν διαμορφωθεί με την πάροδο του χρόνου. Σε κοινή δημοσίευση με τον Άλφρεντ Ράσελ Γουάλας εισήγαγε τη θεωρία της φυσικής επιλογής, στην οποία η πάλη για επιβίωση δημιουργεί τη διακλάδωση των ειδών και έχει παρόμοια αποτελέσματα με την πρακτική της τεχνητής επιλογής.
Στο βιβλίο του, Το Εγωιστικό Γονίδιο, ο Ρίτσαρντ Ντόκινς, Βρετανός ηθολόγος, εξελικτικός βιολόγος και συγγραφέας βιβλίων εκλαϊκευμένης επιστήμης, κάνει πολλές αναφορές στον πατέρα της Εξελικτικής Βιολογίας, Κάρολο Δαρβίνο.
Ακολουθούν αποσπάσματα του βιβλίου, το οποίο προκάλεσε ένα κύμα ενθουσιασμού μεταξύ των βιολόγων και του ευρέος κοινού όταν πρωτοεκδόθηκε το 1976.
«Η ευφυής ζωή σ’ έναν πλανήτη ωριμάζει από την στιγμή που αποκαλύπτει την προέλευσή της. Αν επισκέπτονταν τη Γη ανώτερα πλάσματα από το Διάστημα, το πρώτο που θα ρωτούσαν για να εκτιμήσουν το επίπεδο του πολιτισμού μας, είναι αν ανακαλύψαμε ακόμη την εξέλιξη. Ζωντανοί οργανισμοί υπήρχαν στη Γη εδώ και 3.000.000.000 χρόνια, χωρίς κανείς να ξέρει από που προέκυψαν, ως τη στιγμή που κάποιος ανακάλυψε την αλήθεια. Το όνομά του είναι Κάρολος Δαρβίνος. Για να είμαστε δίκαιοι, υπήρξαν και άλλοι που είχαν υποψιαστεί την αλήθεια. Πρώτος όμως ο Δαρβίνος έδωσε μια λογική και συνεπή εξήγηση του λόγου της ύπαρξής μας. Ο Δαρβίνος μας έδωσε τη δυνατότητα να ικανοποιούμε την περιέργεια ενός παιδιού δίνοντάς του λογική απάντηση όταν μας θέτει ως ερώτημα γιατί υπάρχουν άνθρωποι.
…Σήμερα η θεωρία της εξέλιξης είναι τόσο βέβαιη όσο βέβαιο είναι ότι η Γη κινείται γύρω από τον Ήλιο. Εντούτοις, οι συνέπειες της δαρβινικής επανάστασης δεν έχουν αναγνωριστεί ακόμη σε όλη τους την έκταση. Στα πανεπιστήμια, η Ζωολογία παραμένει θέμα δευτερευούσης σημασίας. Όσοι διαλέγουν αυτόν τον τομέα σπουδών, συχνά το κάνουν δίχως να κατανοούν τη βαθιά φιλοσοφική σημασία του. Η Φιλοσοφία και οι ονομαζόμενες «ανθρωπιστικές» επιστήμες διδάσκονται ακόμη σαν να μην υπήρξε ποτέ ο Δαρβίνος.
…Η εξέλιξη λειτουργεί διαμέσου της φυσικής επιλογής, και φυσική επιλογή σημαίνει επιλεκτική επιβίωση του «ικανότερου». Αλλά για ποιο ικανότερο μιλάμε; Το ικανότερο άτομο, την ικανότερη ράτσα, το ικανότερο είδος ή τι άλλο; Σε ορισμένες περιπτώσεις αυτό δεν έχει μεγάλη σημασία, είναι όμως καθοριστικό όταν μιλάμε για αλτρουισμό. Αν πρόκειται για ανταγωνισμό ειδών στον αγώνα που ο Δαρβίνος ονόμασε αγώνα για την επιβίωση, τότε το άτομο πρέπει να θεωρηθεί πιόνι του παιχνιδιού που πρέπει να θυσιαστεί όταν το απαιτεί το γενικότερο συμφέρον του είδους ως συνόλου. Με κάπως σοβαρότερη διατύπωση, μια ομάδα (ένα είδος ή ένας πληθυσμός μέσα σ’ ένα είδος) που τα μεμονωμένα μέλη είναι πρόθυμα να θυσιαστούν για το καλό της, έχει λιγότερες πιθανότητες να εξαφανιστεί από μια ανταγωνιστική ομάδα που τα άτομά της δίνουν προτεραιότητα στα εγωιστικά τους συμφέροντα. Κατά συνέπεια, ο κόσμος θα περιλαμβάνει κυρίως ομάδες αποτελούμενες από άτομα έτοιμα να θυσιαστούν. Αυτή είναι η θεωρία της «επιλογής ομάδων» που δέχονταν για καιρό όσοιβιολόγοι δεν ήταν εξοικειωμένοι με τις λεπτομέρειες της εξελικτικής θεωρίας.
…Στη γενικότερη μορφή της, φυσική επιλογή σημαίνει επιλεκτική επιβίωση όντων. Μερικά όντα ζουν και άλλα πεθαίνουν. Για να έχει όμως αυτός ο επιλεκτικός θάνατος κάποιον αντίκτυπο στον κόσμο, πρέπει να υφίσταται και κάποια άλλη συνθήκη. Πρέπει κάθε ον να υπάρχει σε μεγάλο αριθμό αντιγράφων και τουλάχιστον μερικά απ’ αυτά να έχουν τη δυνατότητα να επιβιώσουν (με τη μορφή αντιγράφων) για σημαντικό μέρος του χρόνου της εξέλιξης. Αυτές τις ιδιότητες τις έχουν μικρές γενετικές μονάδες, όχι όμως άτομα, ομάδες ή είδη. Ήταν μεγάλο το επίτευγμα του Μέντελ (“πατέρας της Γενετικής”) να δείξει ότι στην πράξη οι μονάδες της κληρονομικότητας πρέπει να είναι αδιαίρετα και ανεξάρτητα σωματίδια. Σήμερα ξέρουμε ότι αυτό είναι κάπως απλοϊκό. Το γονίδιο δεν είναι αδιαίρετο, όμως σπάνια διαιρείται. Βρίσκεται ολόκληρο στο σώμα ενός συγκεκριμένου ατόμου ή απουσιάζει ολοκληρωτικά απ’ αυτό. Το γονίδιο ταξιδεύει ανέπαφο από παππού σε εγγόνι, περνώντας κατευθείαν από την ενδιάμεση γενεά χωρίς να αναμειχθεί με άλλα γονίδια. Αν τα γονίδια ανακατεύονταν συνεχώς μεταξύ τους, θα ήταν αδύνατη η φυσική επιλογή, όπως την εννοούμε σήμερα. Συμπτωματικά, αυτό αποδείχτηκε τον καιρό που ζούσε ο Δαρβίνος, πράγμα που τον στενοχώρησε πολύ, γιατί εκείνη την εποχή πίστευαν ότι η κληρονομικότητα είναι μιαν αναμεικτική διαδικασία. Αν η ανακάλυψη του Μέντελ είχε δημοσιευτεί θα βοηθούσε τον Δαρβίνο, που δυστυχώς δεν ήξερε τίποτε γι αυτήν. Φαίνεται ότι κανείς δεν είχε διαβάσει την εργασία του Μέντελ παρά μόνο αρκετά χρόνια αργότερα, όταν οι Δαρβίνος και Μέντελ είχαν πεθάνει. Ίσως ο Μέντελ να μην είχε αντιληφθεί τη σημασία των ευρημάτων του, γιατί αλλιώς θα έγραφε κάτι σχετικό στο Δαρβίνο».
O Μέντελ είχε μια καλή γνώση της βιολογίας. Ο Δαρβίνος μια εξαιρετική.Τι θα είχε συμβεί αν όντως ο Μέντελ είχε συναντήσει τον Δαρβίνο; Μία ίσως επιστημονική έκρηξη…