Από την Χριστίνα Πάντζου
Η Τζιλ Στάιν έχει κάνει τη Χίλαρι Κλίντον να χάνει τον ύπνο της. Η υποψήφια του Πράσινου Κόμματος για τις προεδρικές του Νοεμβρίου κατάφερε ότι δεν μπόρεσε ο εσωκομματικός αντίπαλος της Κλίντον, Μπέρνι Σάντερς: να δώσει μια εναλλακτική επιλογή ψήφου στην αριστερή βάση των Δημοκρατικών.
Τα ποσοστά της μπορεί να είναι μικρά. Αλλά είναι κρίσιμα για την έκβαση της μάχης.
Και κυρίως για να μη χαθεί ένα κίνημα που οικοδομείται εδώ και χρόνια στους δρόμους και πλέον διεκδικεί αυτόνομη πολιτική εκπροσώπηση.
Την επόμενη μέρα της επίσημης στήριξης που πρόσφερε ο Μπέρνι Σάντερς στη Χίλαρι Κλίντον για το χρίσμα των Δημοκρατικών, η Τζιλ Στάιν είδε τις δωρεές προς το Πράσινο Κόμμα της να αυξάνονται κατά 100%, τον λογαριασμό της στο Facebook να έχει 300.000 περισσότερους επισκέπτες μέσα σε μία ημέρα και να την ακολουθούν στο Twitter δεκάδες χιλιάδες νέοι χρήστες μέσα σε μια εβδομάδα.
Απογοητευμένοι από τη διακήρυξη πίστης στη Χίλαρι, οι οπαδοί του Σάντερς από την πρώτη στιγμή στράφηκαν στη Στάιν, στη στάση και τη ρητορική της οποίας αναγνωρίζουν όλα εκείνα με τα οποία εκείνος κατάφερε να ενθουσιάσει εκατομμύρια προοδευτικούς ψηφοφόρους.
«Αυτό το νέο πολιτικό κίνημα θα προχωρήσει, δεν θα θαφτεί στο νεκροταφείο πλάι στη Χίλαρι», τους υπόσχεται μαζί με τον αντιπρόεδρό της, τον Αφροαμερικανό Ατζάμου Μπαράκα, ακτιβιστή, ερευνητή και ιδρυτή του Αμερικανικού Δικτύου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Στη διάρκεια του Συνεδρίου των Δημοκρατικών στη Φιλαδέλφια, εκλέκτορες του Σάντερς οργισμένοι μετά και από τις αποκαλύψεις στο Wikileaks για συστηματική υπονόμευσή του από το κατεστημένο των Δημοκρατικών εμφανίστηκαν με κονκάρδες του Πράσινου Κόμματος.
Στους δρόμους εκατοντάδες οπαδοί του επέλεξαν να μετέχουν κομματικής συγκέντρωσης της Στάιν φωνάζοντας «Τζιλ, όχι Χιλ» (Χίλαρι).
«Είναι ξεκάθαρο πως το Δημοκρατικό Κόμμα δεν ενδιαφέρεται για τον Μπέρνι, τους οπαδούς του και τις απόψεις μας. Για να κάνω τη φωνή μου να ακουστεί θα ψηφίσω Τζιλ Στάιν. Γιατί, ναι, φοβάμαι μην εκλεγεί ο Τραμπ. Αλλά επίσης φοβάμαι τη Χίλαρι στην προεδρία», έλεγε σε δημοσιογράφους η Βανέσα Περέζ, που ήρθε στη Φιλαδέλφια από τη Φλόριντα.
Μια κρίσιμη Πολιτεία όπου ο Ραλφ Νέιντερ ως υποψήφιος των Πράσινων για την προεδρία το 2000 κέρδισε το 2,5% των ψήφων.
Στην κούρσα τελικά επικράτησε ο Τζορτζ Μπους με μια αμφισβητούμενη έως και σήμερα διαφορά από τον Αλ Γκορ και πολλοί θεωρούν ότι η υποψηφιότητα του Νέιντερ στοίχισε τις εκλογές στον Γκορ.
Αυτός είναι ο εφιάλτης της Κλίντον, που τροφοδοτείται και από δημοσκόπηση του CNN που έδειξε πως ένας στους πέντε οπαδούς του Σάντερς σκοπεύει να ψηφίσει τη Στάιν.
Ριζοσπαστικό πρόγραμμα
Ρωσο-εβραϊκής καταγωγής, αγνωστικίστρια, γιατρός και ακτιβίστρια, η 66χρονη Στάιν σπούδασε στο Χάρβαρντ.
Το 1998 πρωτοστάτησε σε μάχη κατά των «πέντε ρυπαρών», δηλαδή των ανθρακωρυχείων της Μασαχουσέτης που μόλυναν τους υδάτινους πόρους της Πολιτείας.
Την ίδια χρονιά εγκατέλειψε το Δημοκρατικό Κόμμα όταν η Δημοκρατική πλειοψηφία του Κογκρέσου κατάργησε νομοθεσία για διαφάνεια στη χρηματοδότηση των προεκλογικών εκστρατειών.
Εκτοτε βρέθηκε στους δρόμους μετέχοντας ενεργά σε κάθε μάχη: από τις κινητοποιήσεις κατά των μεγάλων πετρελαιαγωγών έως την αντίσταση στους πλειστηριασμούς σπιτιών.
Η Στάιν μιλά για μια επανάσταση, με επίκεντρο του προγράμματός της ένα «Πράσινο Νιου Ντιλ»: ένα πακέτο προοδευτικών μέτρων ικανών να αντιστρέψουν την κλιματική αλλαγή και να ενισχύσουν την απασχόληση και την ανάπτυξη με τη στροφή στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Και μάλιστα με τη δημιουργία 20 εκ. θέσεις εργασίας με αξιοπρεπή μισθό.
Υπόσχεται κατώτατο ωρομίσθιο 15 δολαρίων και ενίσχυση των δικαιωμάτων των εργατών και των συνδικάτων.
Καθιέρωση ενιαίου δημόσιου συστήματος υγείας για όλους.
Δωρεάν δημόσια παιδεία σε όλες τις βαθμίδες της και διαγραφή των χρεών των φοιτητών.
Αύξηση της φορολογίας των μεγάλων επιχειρήσεων, της Γουολ Στριτ και των πλούσιων και έλεγχο ώστε το επιχειρηματικό χρήμα να μείνει εκτός πολιτικής.
Τέλος στις αστυνομικές ωμότητες και αποστρατιωτικοποίηση της αστυνομίας.
Τέλος στους πολέμους και στις επιθέσεις με drones.
Μείωση των στρατιωτικών δαπανών κατά 50% και απαγόρευση πώλησης όπλων σε καθεστώτα που καταπατούν ανθρώπινα δικαιώματα.
Κλείσιμο των περισσότερων από 700 αμερικανικών βάσεων στο εξωτερικό.
Πραγματική αντιπροσωπευτική δημοκρατία και αναλογικό σύστημα εκπροσώπησης.
Η κούρσα δεν είναι εύκολη για την Τζιλ Στάιν, άγνωστη στους περισσότερους Αμερικανούς, αδιάφορη για τα κυρίαρχα ΜΜΕ έως πρόσφατα και τώρα τόσο ενοχλητική ώστε να έχουν αναλάβει εκστρατεία σπίλωσής της.
Η Κλίντον επικαλείται τη «χρήσιμη ψήφο», αυτή που θα αποτρέψει την εκλογή ενός ακροδεξιού σαν τον Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ.
Ευκαιρία
Αντίθετα, η Στάιν πιστεύει ότι η σημερινή συγκυρία είναι μια ευκαιρία για πολιτικό μετασχηματισμό που γεννιέται από την απογοήτευση με τα δύο μεγάλα κόμματα που εναλλάσσονται στην εξουσία και με τις πολιτικές τους γεννούν φαινόμενα σαν του Τραμπ.
«Οι πολίτες ζητούν περισσότερες επιλογές. Είναι καιρός να απορρίψουμε το μικρότερο κακό και να ταχθούμε υπέρ του μεγαλύτερου καλού», λέει η καμπάνια της.
Η Στάιν ξέρει πως δεν θα φτάσει στον Λευκό Οίκο. Στόχος της είναι να μπορέσει να μετάσχει των προεκλογικών τηλεμαχιών ανάμεσα στους υποψήφιους για την προεδρία για να ακούσουν οι Αμερικανοί επιχειρήματα και προτάσεις μιας προοδευτικής ατζέντας με απτές λύσεις για τα προβλήματά τους.
Για να το πετύχει πρέπει να κατακτήσει ποσοστό 15% σε εθνικό επίπεδο σε πέντε δημοσκοπήσεις.
Εχει κάποια πιθανότητα; Η Στάιν ήταν υποψήφια των Πράσινων για την προεδρία το 2012 και απέσπασε μόλις το 0,36% των ψήφων.
Διεκδίκησε δύο φορές ανεπιτυχώς τη θέση τού κυβερνήτη της Μασαχουσέτης. Και σήμερα παρά την εντυπωσιακή της άνοδο μετά την εκλογή της Χίλαρι ως υποψήφιας των Δημοκρατικών, τα ποσοστά της κυμαίνονται στο 4%-6%.
Αλλά ποτέ δεν έχασε την αισιοδοξία της: «Δεν το αποκλείω. Ο κόσμος μας γνωρίζει πολύ περισσότερο από ό,τι πριν από τέσσερα χρόνια. Ζούμε στην εποχή του απρόβλεπτου κι ένα από αυτά είναι οι φετινές προεδρικές εκλογές».