Από την Εύη Νικολοπούλου
Όταν ένας πολιτισμός δεν έχει καταφέρει να ξεπεράσει την κατάσταση κατά την οποία η ικανοποίηση ενός ορισμένου αριθμού μελών του, έχει ως προϋπόθεση την καταπίεση ενός άλλου – τότε γίνεται κατανοητό πως αυτοί οι καταπιεσμένοι θα αναπτύξουν μια έντονη εχθρότητα προς τον πολιτισμό, τον οποίον στηρίζουν με την εργασία τους μεν, στα δε αγαθά του έχουν την μικρότερη μερίδα.
Σίγκμουντ Φρόυντ,Το μέλλον μιας Αυταπάτης
Ένας πολιτισμός που αφήνει ανικανοποίητο τόσο μεγάλο αριθμό των μελών του, ο Φρόυντ πίστευε ότι όχι μόνο οδεύει προς την κατάρρευση, αλλά και ότι την αξίζει. Ένας θεσμός που όχι μόνο απεργάζεται συστηματικά αυτή τη συνειδητοποίηση, αλλά και έπαιζε ανέκαθεν το ρόλο του χαλιναριού της εξεγερσιακής διάθεσης των μαζών, είναι η επίσημη θρησκεία.
Με ποιόν τρόπο αποτέλεσε τον καλύτερο σύμμαχο των κυβερνήσεων η επίσημη θρησκεία του κράτους; Ρίχνοντας το ηθικό βάρος στην ατομική ευθύνη και την αμαρτωλή φύση του ανθρώπου, και αποσιωπώντας τα εγκλήματα των εξουσιαστών. Καθαγιάζοντας διαχρονικά την υπομονή, την καρτερικότητα και την συγχώρεση. Προτείνοντας ως αντίδραση στη βία,να προτάξουμε και το άλλο μάγουλο, για να εισπράξουμε περισσότερη βία, ανάγοντας την ανοχή στη βία και την εκμετάλλευση, σε αρετή. Υποσχόμενη αποκατάσταση της χαμένης δικαιοσύνης σε μια άλλη διάσταση- την αιώνια ζωή, εκεί όπου οι “Οι τελευταίοι έσονται πρώτοι”. Τους δε επίγειους εκπρόσωπους του θεού και κήρυκες του λόγου της χριστιανικής αγάπης, τους έχουμε δει να συνεργάζονται άψογα με αυταρχικούς άρχοντες, με χουντικούς δικτάτορες, να εξυφαίνουν εγκώμια για ολιγάρχες, και να εγκαινιάζουν πρόθυμα τα γραφεία των Ελλήνων νεοναζί.
Στον 21ο αιώνα των αιματηρών πολέμων με θύματα εκατομμύρια αμάχους, την εποχή του ξεριζωμού, της μαζικής μετανάστευσης και της προσφυγιάς, την εποχή που οι 62 πλουσιότεροι άνθρωποι του πλανήτη έχουν όσα χρήματα έχουν 3.5 δισεκατομμύρια άνθρωποι, δηλαδή περιουσία όση ο μισός πληθυσμός της Γης*, ο κίβδηλος πατριωτισμός της άρχουσας τάξης με τα μαύρα χρήματα σε φορολογικούς παραδείσους και η ανεπάρκεια των απαντήσεων της θρησκείας για κοσμικά και υπαρξιακά ζητήματα, είναι ηχηρότεροι από ποτέ.
Πώς έχει αποφευχθεί μια πιθανή ταξική εξέγερση άραγε, προερχόμενη από μια ενδεχόμενη απόρριψη ή αμφισβήτηση της θρησκείας από τα κάτω; Διότι αν κάποτε οι θρησκευόμενες μάζες αντιλαμβάνονταν ότι η αιώνια/άλλη ζωή δεν υπάρχει, Θεός δεν υφίσταται, οι αδικίες δεν αποκαθίστανται πουθενά, δεν υπάρχει άλλη ζωή και ευκαιρία για ευτυχία, και κυρίως ότι δεν υπάρχει θεία δίκη, Κόλαση και Παράδεισος, πιθανότατα θα ήταν δύσκολο να αποτρέψει κανείς τα εξαθλιωμένα και απελπισμένα πλήθη από το να εξεγερθούν, με στόχο την ικανοποίηση των χρόνια καταπιεσμένων αναγκών και επιθυμιών τους, και την απαλλοτροίωση των υλικών αγαθών που στερούνται, μεταχειριζόμενοι την αυτοδικία,την εκδίκηση και τον κανιβαλισμό.
Οι βασιλιάδες, οι άρχοντες, τα κράτη και οι κυβερνήτες τους, ποντάρουν διαχρονικά σε ένα σίγουρο άλογο: την πατρίδα. Κάθε νουνεχής ηγεσία οφείλει να έχει ένα plan b άλλωστε. Η κοινή γλώσσα, η κοινή ιστορία, τα κοινά ήθη και έθιμα, αποτελούν το πλαίσιο μέσα στο οποίο εξυφαίνεται το αφήγημα της διαφορετικότητας ως προνομιακής ανωτερότητας του ενός έθνους, έναντι των άλλων. Η τυχαιότητα της κοινής καταγωγής, η σύμπτωση της γεωγραφικής γειτνίασης, δηλαδή η κοινή πατρίδα, προσεγγίζεται από τους όψιμους πατριδολάγνους, σχεδόν ως ιερό θρησκευτικό δόγμα, στο οποίο οι λαοί οφείλουν a priori πίστη και αφοσίωση. Από κοντά και το αφήγημα της πάση θυσία αλληλεγγύης με τους ομοεθνείς: Πλούσιοι και φτωχοί, λαός και Κολωνάκι, γαλαζοαίματοι και εργάτες,οφείλουμε να είμαστε μια γροθιά.
“Το συμφέρον επιχειρηματιών και εργαζόμενων είναι κατά βάθος κοινό” Κυριάκος Μητσοτάκης,21/6/2016,(ομιλία στο Σ.Ε.Β)*
Μη μιλάς,μη γελάς,κινδυνεύει η Ελλάς. Το πατριωτικό συναίσθημα χρησιμοποιείται ως ένα ακόμη όπλο ηθικής και ψυχολογικής υποταγής και συμμόρφωσης στην κεντρική εξουσία. Είναι το πιο πολύτιμο επιχείρημα νομιμοποίησης των πολέμων, και της ηθικοποίηση της βίας κατά των φτωχών, ως “αναγκαίες θυσίες για την πατρίδα”. Κάθε αμφισβήτηση ή διαφοροποίηση θεωρείται αιρετική, και ο αμφισβητίας προδότης. Το εθνικό ιδεώδες εργαλειοποιείται από την άρχουσα τάξη για την επινόηση ενωτικών προταγμάτων με τις μάζες, και βρίσκει την έκφραση του σε μεγάλο βαθμό μέσα από τον αθλητισμό, τα πολιτισμικά επιτεύγματα, και την καλλιτεχνική έκφραση.
Πανηγυρισμοί για την κατάκτηση απ την Ελλάδα του κυπέλου EURO το 2004
Πως λειτουργεί το εθνικό ιδεώδες ως ντόπα των λαών; Μέσα από την ταύτιση με κατορθώματα άλλων, ο άνθρωπος νιώθει να υπεραναπληρώνει τα δικά του ελλείμματα, να πραγματοποιεί συμβολικά τα χαμένα του όνειρα, τους ανεκπλήρωτους πόθους. Λαμβάνει ικανοποιήσεις, οι οποίες είναι υπερπολλαπλάσιας έντασης στο πλαίσιο της ομάδας. Η ομάδα λειτουργεί ως ενισχυτής συναισθημάτων.Τα κοινά ιδεώδη, τα ιστορικά και θρυλικά στοιχεία, τα επιτεύγματα και οι επιτυχίες, λειτουργούν ως συγκολλητική ουσία. Μέσα από την ταύτιση με την ευρύτερη εθνική ομάδα στην οποία ανήκει, το άτομο συμμετέχει συμβολικά σε όλα τα επιτεύγματα που κατορθώνει αυτή η ομάδα. Στην Πορτογαλία το 2004,10 εκατομμύρια Έλληνες είχαν σημειώσει το νικητήριο γκολ, και όχι μόνο ο Χαριστέας.
Μια μεγάλη μερίδα ανθρώπων που είναι καταδικασμένη, λόγω φτώχειας, στη χειρωνακτική εργασία και τα απάνθρωπα ωράρια, στους εξοντωτικούς φόρους και τη στερημένη ζωή, μπορεί να εξισορροπήσει την κατάφωρα άδικη δυσαναλογία* ανάμεσα στους κόπους που καταβάλλει και στους ολίγιστους καρπούς που δρέπει, με την εθνική υπερηφάνεια που νιώθει για τους προγόνους της και την ψυχική ικανοποίηση για τις εθνικές επιτυχίες. Πανηγυρίζει και επαίρεται, είτε πρόκειται για χρυσά μετάλλια στους Ολυμπιακούς Αγώνες είτε για την πρώτη θέση στη Eurovision, χωρίς να έχει καμία άμεση εμπλοκή ή συμμετοχή.
Γνωρίζουμε καλά ότι οι κυβερνήσεις δεν φείδονται χρημάτων, όταν πρόκειται για εκδηλώσεις και διοργανώσεις που τονώνουν την εθνική υπερηφάνεια. Κάθε τονωτική ένεση στο ναρκισσισμό των πολιτών της, ισχυροποιεί την κυβέρνηση ως πατριωτική, νομιμοποιεί τις βίαιες και κατασταλτικές μεθόδους της, εξαγοράζει λαϊκή συναίνεση και παρατείνει το χρόνο επιβίωσης της πολιτικής εξουσίας.
Κάθε φορά που ανεβαίνει στο υψηλότερο βάθρο ένας Πύρρος, μια διμοιρία ΜΑΤ ξαποσταίνει ανέμελη, και κάθε φορά που ο ΣΚΑΙ κάνει αφιέρωμα στους Μεγάλους Έλληνες, ένας φοροφυγάς εφοπλιστής παίρνει βαθιά ανάσα, ακούγοντας το αγαπημένο του τραγούδι:
We can be heroes, just for one day.
*Οι εφοπλιστές πληρώνουν ετήσιο φόρο 0.48% επί των εισοδημάτων τους, ενώ ο μέσος πολίτης/εργαζόμενος/συνταξιούχος από 30-50%. πηγή
**Οι 62 πλουσιότεροι άνθρωποι του πλανήτη έχουν όσα χρήματα έχει ο μισός πληθυσμός της Γηςπηγή