Από την Εύη Νικολοπούλου
Το 85% της παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης έχει ως δράστες συγγενείς, ή οικεία άτομα που δεν έχουν συγγένεια με το παιδί. Ωστόσο, οι γονείς για κάποιο λόγο, θεωρούν ακόμα και σήμερα πιο επικίνδυνους τους αγνώστους. Συγκεκριμένα πάνω από το 1/3 των γονιών δεν αναφέρουν καν στο παιδί τον κίνδυνο που μπορεί να διατρέχει από ενήλικες που γνωρίζει, ενώ πάνω από το 55% δεν αναφέρουν συγγενείς ως πιθανούς δράστες.
Η εκμετάλλευση και η κακοποίηση των παιδιών από αυτά τα πρόσωπα, έχει τις ρίζες της στην οικογένεια: Γονείς που πιέζουν τα παιδιά τους να γίνουν αθέλητοι και παθητικοί αποδέκτες των σωματικών εκδηλώσεων τρυφερότητας κάποιου συγγενή, ή που κατηγορούν τα απρόθυμα παιδιά ως αγενή και κακότροπα, επειδή εκφράζουν την επιθυμία τους να διαχειριστούν το σώμα τους όπως θέλουν ή δε θέλουν εκείνα. Ας αναρωτηθούμε όμως: τι αξίες διδάσκουμε στα παιδιά μας, όταν τα πιέζουμε να συμμορφωθούν στις επιθυμίες των άλλων;
Σεβασμός
Δεν διδάσκουμε στα παιδιά μας το σεβασμό, αν δεν σεβόμαστε τη δική τους επιθυμία στο να μην αποδεχτούν τη σωματική εκδήλωση τρυφερότητας και αγάπης από κάποια συγγενή ή φιλικό πρόσωπο.
Όρια
Όταν πιέζουμε το παιδί να αγκαλιάζει αθέλητα και να φιλάει τους συγγενείς και γνωστούς, δημιουργούμε σχέσεις υποταγής και εξουσίας, σαμποτάροντας την σχέση μας μαζί του. Από την άλλη, του προκαλούμε σύγχυση : Είναι τα όρια του σώματος του προσωπικά και αδιαπραγμάτευτα ;Σε ποιους έχει δικαίωμα να λέει όχι;
Ευγένεια
Ευγένεια δεν σημαίνει υποχρεωτική συναίνεση, αλλά αμοιβαίος σεβασμός: Δεν είναι αγένεια το παιδί να αρνηθεί το φιλί της γιαγιάς, αντίθετα είναι αγένεια κάποιος να προσπαθεί να του επιβάλει το δικό του τρόπο έκφρασης και να το πειθαναγκάσει να δεχτεί τη διαχυτικότητά του.
Όταν διδάσκουμε σε ένα παιδί ότι είναι αγένεια να μη αγκαλιάζει αυτούς που το αγαπάνε, και άρα η άρνηση ισοδυναμεί με άρνηση αγάπης, του δημιουργούμε ενοχές και προλειαίνουμε το έδαφος της αναγκαστικής συναίνεσης. Τα μηνύματα που περνάμε είναι ότι στην ουσία ότι το σώμα δεν είναι δικό του να το διαχειρίζεται όπως επιθυμεί εκείνο, το μαθαίνουμε να υποκύπτει σε συναισθηματικούς εκβιασμούς και προετοιμάζουμε υποψήφια θύματα για σεξουαλική κακοποίηση. Αναρίθμητοι βιασμοί δεν αναγνωρίζονται ως τέτοιοι (π.χ μέσα στο γάμο) γιατί το θύμα θεωρεί ότι είναι “υποχρέωση ” του να έχει το σώμα του διαθέσιμο.
Τι κάνουμε; Συζητάμε με το παιδί μας με κατάλληλα για το αναπτυξιακό του επίπεδο και την ηλικία του λόγια, ή και με κατάλληλες εικόνες, για το δικαίωμα του στο να λέει όχι σε ανεπιθύμητα αγγίγματα,φιλιά και αγκαλιές. Αναγνωρίζουμε το δικαίωμα του να μην είναι αποδέκτης δυσάρεστων, άβολων και προσωπικών αγγιγμάτων στο σχολείο, στο παιχνίδι, στην παιδική χαρά κτλ.
Το παιδί πρέπει να γνωρίζει ότι έχει δικαίωμα να επιλέξει που και πότε θα εκδηλώσει την τρυφερότητα και την οικειότητα του. Η αναγνώριση των δικαιωμάτων του αυτών, θα το φέρει ένα βήμα πιο κοντά στο να κάνει συνειδητές επιλογές, να γίνονται σεβαστές οι επιθυμίες του και να μην εκβιάζεται συναισθηματικά. Μάθημα που θα το συνοδεύσει στην ενήλικη ζωή, ώστε να μην ταυτίζει την καταπίεση με την ευγένεια και να μην κάνει σεξουαλικές ή άλλου είδους χάρες, με την λανθασμένη πεποίθηση είτε ότι είναι υποχρεωμένο να ενδίδει, διότι έτσι μόνο έτσι θα γίνει αποδεκτό ή αρεστό.