Από τον Anaximandros Soicher
Ο λόγος στην χώρα μας είναι σκλαβωμένος. Παρόλο που πολύ σπουδαίοι ποιητές προσπάθησαν να τον ελευθερώσουν, η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων συνεχίζει να τον αντιμετωπίζει σαν σκλάβο, σαν υπηρέτη της ‘’συνεννόησης’’. Συνεννοούμαστε, καταλαβαινόμαστε, αλλά στερούμαστε επικοινωνίας.
Ο λόγος είναι ένας πήγασος που τον ζέψαμε στο αλέτρι. Για να οργώσουμε χωράφια και να φυτέψουμε τα θελήματα μας. Γρήγορα και αποτελεσματικά. Ο λόγος τσεκουρώθηκε για να εξοικονομηθεί χρόνος, έγινε για τους περισσότερους ένα τηλεγράφημα για να κανονίζονται τα οικονομικά αλισβερίσια. Με την ίδια μπακαλίστικη διάλεκτο εκφράζονται πλέον και ο έρωτας, το μίσος και το ενδιαφέρον. Τα πολλά λόγια είναι φτώχεια λένε, σχεδόν μουγκαθήκανε λοιπόν οι περισσότεροι μπας και πλουτίσουν.
Το να αφήσεις τον πήγασο να πετάξει, θεωρείται πράξη επιδεικτική. Εσύ ίσως να θες απλά να απολαύσεις το φτερούγισμα του, αλλά αστραπιαία θα χαρακτηριστείς ανούσιος και αντιπαραγωγικός. Θα σε πουν πολυλογά, βερμπαλιστή και αερολόγο.
‘’Στα λόγια είναι όλα εύκολα, στην πράξη όμως;’’ Μια ζωή μας καταδιώκουν οι ‘’πρακτικοί’’, με το αλέτρι τους, ‘’όλοι είμαστε καλοί στα λόγια’’. Πόσες τέτοιες φράσεις τρισκατάρατες θα γεννηθούν ακόμα; Η οποιαδήποτε εμβάθυνση στο λόγο, χλευάζεται. Εκτός αν γίνεται στα πλαίσια κάποιας πολιτικής συγκέντρωσης, εκεί δίνουμε χώρο στους μεσσίες και τους ταχυδακτυλουργούς να αναλωθούν σε ρητορείες.
Μα τι προσπαθούν άραγε; Να κάνουν τους λογοτέχνες και τους ποιητές μας ενοχικούς;
Και όλα αυτά, επειδή γεννάνε κάτι μη μετρήσιμο ή μάλλον για να το πω πιο σωστά, μη ζυγίσιμο. Ο λόγος θεωρείται κάτι αντιπαραγωγικό, επειδή στο S.I δεν υπάρχει κάποια μονάδα μέτρησης του, άρα δεν υπάρχει και κάποιος τρόπος να αξιολογηθεί με όρους οικονομικούς. Εφόσον δεν πληροί τις παραπάνω προϋποθέσεις και δεν μπορεί να τελέσει χρέη εμπορεύσιμου προϊόντος, ο λόγος παραγκωνίζεται.
Αποκτά δικαίωμα ύπαρξης μόνο μέσω του προσβλητικού όρου ‘’χόμπι’’, μιας και έτσι ονομάζεται κάτι που κοστίζει χρόνο χωρίς να δίνει χρήμα. Χόμπι… όπως το ψάρεμα, η κηπουρική ή ακόμα το γκολφ.
Ο Ναζίμ Χικμέτ, γράφοντας απ’ τη φυλακή το ‘’Ποιήματα 9-10 μ.μ’’, το έκανε ως χόμπι, ίσως αν του άρεσε το πλέξιμο, να ζητούσε τα συμπράγκαλα από κάποιο φρουρό της φυλακής για να αρχίσει την σταυροβελονιά.
Ο Λούντβιχ Βίττγκενστάιν, ως αγνός χομπίστας, θεώρησε ιδανική στιγμή για να ψάξει τα όρια της γλώσσας και να συγγράψει το Tractatus Logico Phlisophicus, τα δύσκολα χρόνια του πολέμου. Και ιδανικό μέρος για να ασκήσει το χόμπι του, τα χαρακώματα του 1ου παγκοσμίου πολέμου.
Ίσως το τελευταίο κομμάτι της κοινωνίας μας που προσπαθεί συντονισμένα να υπερασπιστεί το λόγο να είναι, η συνεπής στα λυρικά ιδεώδη πτέρυγα, του πολύπαθου ελληνικού χιπ χοπ. Ο λόγος εκεί κατάφερε να αποστασιοποιηθεί από τα πρότυπα των καιρών , κρύφτηκε εντέχνως μέσα σε λιτά στούντιο, στριμώχτηκε σε μικρές μουσικές σκηνές με κακή ηχητική και συνωμοτικά, όταν η πόλη κοιμάται, μαζεύεται σε πάρκα και πλατείες για να πάρει την εκδίκηση του. Ο λόγος δεν υποχωρεί, ανασυντάσσεται.
Μου έχει δημιουργηθεί η αίσθηση, συζητώντας με ανθρώπους που αγαπάνε την συγγραφή λογοτεχνημάτων ή ποιημάτων ότι ντρέπονται γι αυτό που κάνουν. Αν δεν υπερασπιστούμε αυτά που αγαπάμε, αγαπητοί φίλοι, οι ‘’τηλεγραφητές’’ και οι ‘’πρακτικοί’’ θα μας πάρουν φαλάγγι.
Υ.Γ Ανατρέξτε στο κομμάτι των Μεθυσμένων ξωτικών – Γίνε μπάτσος (λονγκ βέρσιον) και ακούστε προσεκτικά την υπόθεση του Στέλιου ή Στελάρα ή Στελάκη. Απ’ το 2:00 έως το 2:20 παίρνουμε ένα εύστοχο δείγμα της νεοελληνικής αντιμετώπισης του λόγου.
*Φωτογραφία: Wallis, Henry; The Death of Chatterton; Birmingham Museums Trust; https://www.artuk.org/artworks/the-death-of-chatterton-33681