Κείμενο: Μουντούρης Παναγιώτης
KLAUS MANN
Μεφίστο
εκδ. ΑΓΡΑ
Το “Μεφίστο” του Κλάους Μαν αποτελεί το σκιαγραφικό στην αξονική τομογραφία μιας χώρας ή μιας περιόδου, από τον μεσοπόλεμο και την ανάπηρη Δημοκρατία της Βαϊμάρης μέχρι την άνοδο και την κυριαρχία του Εθνικοσοσιαλισμού στη Γερμανία.
Το Μεφίστο, το αριστούργημα του Κλάους Μαν, που κυκλοφόρησε σε έξοχη έκδοση από τις εκδόσεις Άγρα, αποτελεί μια ελεγεία του ανορθολογισμού. Είναι ένα μεγαλειώδες έργο στο οποίο ο συγγραφέας μας παρουσιάζει τις αγωνιώδεις και μεθοδευμένες προσπάθειες ενός ηθοποιού που ξεκινά από το περιθώριο και το Θέατρο του Αμβούργου και εκτοξεύεται στα μεγάλα σαλόνια των Εθνικοσοσιαλιστών.
Ο ηθοποιός Χέντρικ Χέφγκεν από σοσιαλιστής, επαναστάτης, ηθικολόγος, περιθωριακός ιδεαλιστής και ανελέητος σατιριστής της αστικής κουλτούρας που, εύκολα κερδίζει την συμπάθεια και την ταύτιση του αναγνώστη, ακολουθεί τυφλά τη ναρκισσιστική του δίψα για καταξίωση και θαυμασμό. Θα εκμεταλλευτεί όποιον βρει στο διάβα του και με μεθοδευμένες κινήσεις που, θυμίζουν επαγγελματία σκακιστή, θα αποσύρει τον πραγματικό του εαυτό και θα καταφέρει να εισχωρήσει στα μεγάλα στραφταλιστά σαλόνια των εθνικοσοσιαλιστών, να ακούει όπερα και να διασκεδάζει τους ναζί.
Αν ο συγγραφέας αποδομεί, αποσυνθέτει, μετασχηματίζει και μας παρουσιάζει τη ζοφερή ψυχική μετάλλαξη του ήρωα του, στην πραγματικότητα κάνει μια προβολή της εξάχνωσης ενός ολόκληρου έθνους. Ο ηθοποιός Χέντρικ Χέφγκεν συμβολίζει το ομαδικό πορτρέτο ενός λαού ο οποίος επηρμένα πούλησε τις ιδέες του, το δίκαιο, την ηθική και τη δημοκρατία συνάπτοντας συμβόλαιο με τον διάολο.
Το βιβλίο Μεφίστο του Κλάους Μαν αποτελεί για τον αναγνώστη ένα εσωτερικό ερώτημα για το πόσο σταθερό, ανεπηρέαστο και αναλλοίωτο είναι το ηθικό σύστημα αξιών του και για αυτόν το λόγο μόνο αξίζει να διαβαστεί.