Ανθρώπινα Analytics
Aναζητώντας τρόπους αύξησης της παραγωγικότητας, οι εταιρείες στρέφονται στην τεχνολογία, η οποία με τη σειρά της αναπτύσσει όλο και πιο εξελιγμένους τρόπους προκειμένου να εξυπηρετήσει τους πελάτες της. Τι ζητούν οι εταιρείες; Λύσεις για συνεχή παρακολούθηση των εργαζομένων τους.
Εάν έχετε την αίσθηση ότι κάποιος σας παρακολουθεί στη δουλειά, το πιθανότερο είναι ότι έχετε δίκιο. Αλλά τελικά, πόσο αποτελεσματική είναι η τακτική αυτή;
Ο τρόπος με τον οποίο οι εταιρείες παρακολουθούν τους εργαζομένους έχει πάει πολύ παραπέρα από τις κάμερες που καταγράφουν την είσοδο και έξοδο από το κτίριο όπου στεγάζεται ο χώρος εργασίας.
Η εξέλιξη της τεχνολογίας και η όλο και μεγαλύτερη ανάγκη για συγκέντρωση (προσωπικών) δεδομένων έχει τροφοδοτήσει την αγορά με συσκευές οι οποίες καταγράφουν τις κινήσεις των εργαζομένων, τη φυσική τους κατάσταση, ακόμη και τον ύπνο τους. Όλα αυτά βεβαίως, στο όνομα της παραγωγικότητας.
Όπως γράφει το BBC, η Humanyze, μία start-up, με έδρα τη Βοστόνη, προμηθεύει τις εταιρείες με εξελιγμένες ταυτότητες προσωπικού, οι οποίες διαθέτουν ενσωματωμένους μετρητές βιομετρικών δεδομένων.
Αυτό σημαίνει ότι καταγράφονται τα πάντα: Από τις κινήσεις και συζητήσεις μέσα στο γραφείο, μέχρι τη διάρκεια των συνομιλιών, ακόμη και τον τόνο της φωνής.
«Ανθρώπινα analytics»
Όπως είχε δηλώσει λίγους μήνες πριν ο διευθύνων σύμβουλος Ben Waber στο Techworld τα μικρόφωνα που βρίσκονται μέσα σε αυτές τις ταυτότητες, μπορούν να επεξεργαστούν φωνητικές πληροφορίες -τον τόνο και την ένταση της φωνής, την ταχύτητα του λόγου. Με αυτόν τον τρόπο οι εταιρείες παρακολουθούν ποιός κατορθώνει να κυριαρχήσει, να επιβληθεί -ή όχι- σε μία συνομιλία.
Η εταιρεία διατείνεται ότι με αυτούς τους «τρόπους» έχει τη δυνατότητα να αλλάξει τον παραδοσιακό ρόλο των συμβούλων διαχείρισης. Σύμφωνα με τον Humanyze, τα «ανθρώπινα analytics», βοηθούν στην καταμέτρηση όλων όσων απασχολούν μια εταιρεία, από το πόσο συχνά διαταράσσονται οι σχέσεις των εργαζόμενων μέχρι πόσο αποτελεσματικά είναι τα προγράμματα ποικιλομορφίας και ένταξης που υιοθετούν.
OccupEye στα γραφεία της Daily Telegraph
Πώς αισθάνονται οι άνθρωποι για τις συσκευές εντοπισμού;
Πριν από έναν χρόνο, οι δημοσιογράφοι της εφημερίδας Daily Telegraph αντέδρασαν έντονα όταν έμαθαν ότι, τα αφεντικά αποφάσισαν να βάλουν στα γραφεία τους συσκευές παρακολούθησης.
Το OccupEye είναι ένας σένσορας που διαθέτει αισθητήρα ο οποίος μετρά τη θερμότητα του σώματος και πληροφορεί την εταιρεία για το πότε οι εργαζόμενοι είναι στο γραφείο και πόσο συχνά σηκώνονται και (μετα)κινούνται!
Μετά από παρέμβαση της Εθνικής Ένωσης Δημοσιογράφων, οι αισθητήρες αφαιρέθηκαν. «Το δικαίωμα να ζητείται η γνώμη των εργαζομένων για τις νέες διαδικασίες που αφορούν τα δεδομένα αυτά, είναι νομικά κατοχυρωμένο» δήλωσε τότε ο βοηθός γραμματέας Seamus Dooley. «Το NUJ θα αντισταθεί στην επιτήρηση του Big Brother στις αίθουσες σύνταξης».
Σε αχαρτογράφητα νερά
Οι εταιρείες έχουν ήδη τη δυνατότητα να παρακολουθούν τα e-mails και τις τηλεφωνικές συνομιλίες των εργαζομένων τους. Και όσο η τεχνολογία εξελίσσεται, τόσο οι εταιρείες αποκτούν μεγαλύτερες δυνατότητες παρακολούθησης τους. Οι πρωτοφανείς πλέον τρόποι εγείρουν όλο και πιο πολλές ανησυχίες για την προστασία της ιδιωτικής ζωής.
Η χρήση κινητών τηλεφώνων και φορητών υπολογιστών για επαγγελματικούς λόγους έχει εκτοξευθεί (έρευνα της αμερικανικής ασφαλιστικής εταιρείας TrustLook διαπίστωσε ότι αυτό συμβαίνει σε ποσοστό το 70%).
Η πρακτική, γνωστή ως BYOD, «φέρνετε τη δική σας συσκευή», βοηθά τις εταιρείες να μειώσουν το κόστος. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις, οι πολιτικές ασφάλειας εταιρικών δεδομένων δίνουν τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις να βλέπουν πληροφορίες από τις προσωπικές συσκευές των συνεργατών τους.
Σε εργασίες κατά τις οποίες οι υπάλληλοι υποχρεώνονται εκ των πραγμάτων σε πολλές ώρες οδήγησης, το GPS και οι σένσορες στα κινητά τηλέφωνα, δίνουν τη δυνατότητα εντοπισμού της θέσης τους, ακόμη και της οδηγικής συμπεριφοράς τους.
Οι εταιρείες από την πλευρά τους λένε ότι τα στοιχεία αυτά βοηθούν στη βελτίωση των επιδόσεων: Σε μελέτη του 2012 που διενήργησε η εταιρεία τεχνολογίας Aberdeen Group, το 45% των εταιρειών δήλωσε ότι οι τεχνικές παρακολούθησης αποτελούν βασική στρατηγική για τη βελτίωση των υπηρεσιών.
Αλλά, δεν είναι μόνο τα κινητά και τα laptops που πηγαίνουμε στο γραφείο.
Το Fitbit, μια συσκευή σαν βραχιολάκι που καταγράφει τη φυσική κατάσταση των εργαζομένων εκτόξευσε την παρακολούθηση στον χώρο εργασίας.
Η ερευνητική – συμβουλευτική εταιρεία ABI Research προβλέπει ότι μέχρι το 2020, μόνο στις ΗΠΑ, οι εργοδότες θα ζητήσουν για τους υπαλλήλους τους 44 εκατ. τέτοιες συσκευές.
Γιατί οι εταιρείες κατασκοπεύουν τους εργαζόμενους
Παρά το γεγονός ότι η διαδικασία παρακολούθησης στον χώρο εργασίας καταγράφει τη δραστηριότητα των εργαζομένων λεπτό προς λεπτό και μπορεί να χρησιμοποιηθεί εναντίον τους, οι εταιρείες επιμένουν ότι η παρακολούθηση στοχεύει στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας, της προστασίας και της παραγωγικότητας.
Οι αισθητήρες OccupEye δεν μπορούν να προσδιορίσουν ποιος κάθεται σε ένα συγκεκριμένο γραφείο ή τι κάνει, λέει ο Neil Steele, διευθυντής πωλήσεων και μάρκετινγκ στη Cad-Capture, μητρική της OccupEye και εξηγεί ότι οι αισθητήρες είναι χρήσιμοι σε επιχειρήσεις που εφαρμόζουν το hot-desk programme, όταν δηλαδή οι υπάλληλοι δεν έχουν γραφείο στον χώρο εργασίας.
Επίσης, για τις μεγάλες επιχειρήσεις, η πρόσβαση στα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και στις τηλεφωνικές συνομιλίες των εργαζομένων λειτουργεί ως ασπίδα προστασίας, καθώς η παρακολούθηση μπορεί να αποτρέψει τυχόν συγκρούσεις συμφερόντων, διαρροή (μετά αμοιβής) εμπιστευτικών πληροφοριών, ή ο,τιδήποτε άλλο μπορεί να βλάψει τη φήμη μιας εταιρείας.
Η προστασία της φήμης μπορεί να θεωρηθεί ως ένας τρόπος προστασίας εσόδων. Η πολυεθνική εταιρεία παροχής επαγγελματικών υπηρεσιών Deloitte διαπίστωσε ότι το 41% των επιχειρήσεων αντιμετωπίζουν απώλειες εσόδων όταν καθ’ οιονδήποτε τρόπο βλάπτεται το brand name.
«Η παρακολούθηση των εργαζομένων όχι μόνο συμβάλλει στη διατήρηση της καλής φήμης μιας επιχείρησης, αλλά επιπλέον διασφαλίζει ότι οι εργαζόμενοι θα κάνουν ό, τι πρέπει για να είναι παραγωγικοί» λέει ο Kirsten Smith, σύμβουλος της βρετανικής εταιρείας face2faceHR.
Είναι αποτελεσματικό;
‘Eρευνα που διενεργήθηκε στις ΗΠΑ πριν από έναν χρόνο έδειξε ότι η πρακτική είναι αμφίβολη ως προς την αποτελεσματικότητα της.
Σύστημα παρακολούθησης που κατέγραφε νοσηλευτές εν ώρα εργασίας -με σημείο αιχμής τη συμμόρφωση προς τους κανόνες που αφορούν το συχνό πλύσιμο των χεριών- έδειξε ότι, όσο η βάρδια πλησίαζε προς το τέλος, τόσο οι νοσηλευτές καθυστερούσαν να πλύνουν τα χέρια τους.
Η παρακολούθηση διήρκεσε τρία χρόνια. Εφαρμόστηκε σε 42 νοσοκομεία και 5.200 νοσηλευτές. Τα δύο πρώτα χρόνια, ο ρυθμός με τον οποίον οι νοσηλευτές έπλεναν τα χέρια τους αυξήθηκε. Όταν η παρακολούθηση χαλάρωσε, ο ρυθμός έπεσε. Όταν απομακρύνθηκαν οι κάμερες τα επίπεδα έπεσαν στα προ της παρακολούθησης επίπεδα.
Η κατασκοπεία μπορεί να βελτιώσει τη ρουτίνα αλλά μόνο βραχυπρόθεσμα.
Με άλλα λόγια, δεν μπορεί να καθιερώσει, να θεμελιώσει κάτι ώστε να γίνει συνήθεια.
Επιπλέον, αντιστρέφει και τις καλές συνήθειες, καθώς, στην παραπάνω περίπτωση, αντικατέστησε τους κανόνες εσωτερικής λειτουργίας και τα κίνητρα για για το πλύσιμο των χεριών -όπως την πραγματική επιθυμία για προστασία των ασθενών από λοιμώξεις- σύμφωνα με τον Hengchen Dai, ερευνητή στο Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον στο Σεντ Λούις του Μιζούρι.
Ακόμη και όταν οι εργαζόμενοι είναι θετικοί στην παρακολούθηση, ακόμη και όταν την ερμηνεύουν ως χείρα βοηθείας στην προσπάθεια για βελτίωση της υγείας τους, η καινοτομία παλιώνει γρήγορα.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της αμερικανικής εταιρείας Buffer, που ασχολείται με το μάρκετινγ στα social media. Η επιχείρηση έδωσε στους εργαζομένους της συσκευές παρακολούθησης της φυσικής τους κατάστασης με στόχο να παρακολουθήσουν τα μοντέλα του ύπνου τους.
Η εταιρεία δεν είχε πρόσβαση στα δεδομένα και ενθάρρυνε τους υπάλληλους να μοιράζονται τα αποτελέσματα των μετρήσεων, παρέχοντας τους συμβουλές για τη βελτίωση του ύπνου τους. Ο κατ’ αρχήν στόχος ήταν να βελτιωθεί η παραγωγικότητα μέσω του καλύτερου ύπνου. Μετά από λίγο, η συμμετοχή των εργαζομένων μειώθηκε δραματικά.
Οι κανόνες για το τι μπορεί ή δεν μπορεί να παρακολουθεί ο εργοδότης ποικίλλουν από χώρα σε χώρα.
Στη Βρετανία οι εργοδότες είναι υποχρεωμένοι να ενημερώνουν το προσωπικό ότι παρακολουθείται, εξηγώντας τι και πώς παρακολουθείται, και για ποιόν λόγο συμβαίνει αυτό.
Νομιμότητα και καταστροφή εργασιακών σχέσεων
Εάν οι εργοδότες θέλουν να συλλέγουν, να χρησιμοποιούν και να αποκαλύπτουν πληροφορίες που αφορούν προσωπικά δεδομένα των εργαζομένων στις ΗΠΑ απαιτείται η συγκατάθεση τους.
Όμως, η νομοθεσία που αφορά την προστασία, εν προκειμένω την παρακολούθηση των εργαζομένων, είναι ελλειπής και εν γένει μεταθέτει το θέμα στα δικαστήρια, τα οποία και καλούνται να αποφασίσουν κατά περίπτωση (εάν οι ενέργειες ενός εργοδότη έχουν ή όχι, περάσει την «κόκκινη γραμμή»).
Σε εγχειρίδιο για την παρακολούθηση του χώρου εργασίας που συνέταξε η νομική αμερικανική εταιρεία Morrison & Foerster LLP, αναφέρεται ότι η «αποτυχία του εργοδότη να εκτιμήσει τις αρνητικές επιπτώσεις της παρακολούθησης δημιουργεί πρόβλημα και τελικά καταστρέφει τις εργασιακές σχέσεις. Επίσης, πιθανά παραβιάζει τον νόμο, ενώ μπορεί να θεωρηθεί και ποινικό αδίκημα».
Η εταιρεία παραπέμπει σε μια υπόθεση του 2005, κατά την οποία επιβλήθηκαν πρόστιμα και ποινή φυλάκισης δέκα μηνών, σε έξι Φινλανδούς, υψηλόβαθμα στελέχη επιχείρησης για την παράνομη καταγραφή και αρχειοθέτηση των e-mails και των τηλεφωνικών κλήσεων των υπαλλήλων τους. Οι παρακολουθήσεις έγιναν επειδή η εταιρεία ήθελε να βρει ποιος είχε διαρρεύσει πληροφορίες στα ΜΜΕ σχετικά με διαφορές που είχαν προκύψει στη διαχείριση της εταιρείας.
Ακόμη και όταν οι εργοδότες είναι σε θέση να δικαιολογήσουν την παρακολούθηση -σύμφωνα με το παραπάνω εγχειρίδιο-, πρέπει να βρουν μια ισορροπία μεταξύ της «νόμιμης ανάγκης να λειτουργούν τις επιχειρήσεις τους με τον τρόπο που εκείνοι κρίνουν καλύτερο και του σεβασμού των προσωπικών δεδομένων και δραστηριοτήτων των εργαζομένων τους».