Γερμανία, η χειρότερη των υποκριτών: Αλαζονεία, λιτότητα – και μηδενική αίσθηση της ιστορίας
”Βάζουν ένα όπλο στο κεφάλι της Ελλάδας, και ξεχνούν το Σχέδιο Μάρσαλ και τη συγχώρεση του Γερμανικού χρέους από τους άλλους.”
Άρθρο του Marcel Ophüls, Ουάσινγκτον
Η Ελβετία είναι μια μεγάλη χώρα, αν θέλετε βουνά, λίμνες, μυστικούς τραπεζικούς λογαριασμούς, ιδίως σε υψόμετρο 2.100 μέτρων, με θέα στο Monte Rosa και το Matterhorn, το οποίο κάποτε ανέβηκα ως κολεγιόπαιδο- πριν το 1948. Την ώρα που γράφω, είναι η 150ή επέτειος στο Zermatt, της ημέρας που ο Edward Whymper φέρεται να έκοψε το σχοινί στο Ελβετικό Sherpa του.
Σήμερα, οι Ελβετοί είναι τόσο καλά οργανωμένοι, τόσο εργατικοί, τόσο φιλικοί, τόσο ουδέτεροι, τόσο μπροστά, και τόσο καταραμένα τακτοποιημένοι!
Για παράδειγμα: μόλις χθες, έβγαζα τον Λεόν, τον όμορφο λευκό ποιμενικό μου, ο οποίος είναι σχεδόν τόσο γέρος όσο εγώ, για την καθημερινή έξοδό του. Η Ελβετική Συνομοσπονδία παρέχει στους επισκέπτες της ειδικές σακούλες που μπορείς να βρεις κάθε 50 περίπου μέτρα σε δρόμους και πάρκα. Ο Leon είναι ένας ποιμενικός Πυρηναίων , έτσι αισθάνεται τέλεια σε μεγάλα υψόμετρα, και συμβάλλει πολύ στο περιβάλλον όσον αφορά τα κακάκια του. Όπως καθόταν κάτω για τρίτη φορά σε πολύ ψηλό γρασίδι, μια νεαρή ξανθιά Γερμανίδα έτυχε να περνά, και μου μίλησε πολύ απότομα και αντιδραστικά “Ja, was machen Sie denn da? Vhy don’t you bick it op? Unverschamt! Schamlos!” (σ.σ.‘’Μα, τι κάνετε λοιπόν εκεί; Γιατί δεν τα μαζεύετε; Ξεδιάντροπος! Ξετσίπωτος!’’). Φυσικά, εγώ έκανα πως δεν καταλάβαινα τη γλώσσα της, έτσι τελικά με προσπέρασε, κουνώντας το κεφάλι της, προφανώς πολύ θυμωμένη.
Μου έδωσε τροφή για σκέψη. Γιατί οι Γερμανοί, αναρωτήθηκα, αισθάνονται συχνά τόσο αυτάρεσκοι, τόσο ενάρετοι; Γιατί αγαπούν τόσο πολύ να παίζουν τον αστυνομικό στον υπόλοιπο κόσμο, και να λένε στους άλλους τι να κάνουν; Από την άλλη πλευρά, γιατί οι ξανθιές και γαλανομάτες “Άριες” είναι τόσο ελκυστικές σε ημι-πνευματώδεις, ημι-εβραίους σαν εμένα; Καλά, ας το ξεχάσουμε αυτό …
Γιατί τόσοι πολλοί Γερμανοί αισθάνονται ότι δουλεύουν πολύ σκληρότερα από τους Έλληνες, ότι αξίζουν κάθε δεκάρα που κερδίζουν με τον ιδρώτα τους, και ότι οι Έλληνες και οι άλλοι μεσογειακοί λαοί είναι απλά αρκετά καλοί να τους σερβίρουν ή να φτιάχνουν τα κρεβάτια τους όταν είναι σε διακοπές; Δεν έμαθαν τίποτα στο σχολείο; Δεν τους έχουν διδάξει ότι η περίφημη Wirtschaftswunder τους χτίστηκε σχεδόν εξ ολοκλήρου από το Σχέδιο Μάρσαλ και την Αμερικανική μεταπολεμική γενναιοδωρία προς έναν ηττημένο λαό, ο οποίος επέλεξε να ξεχάσει το μεγαλύτερο μέρος του Γερμανικού χρέους; Ο Θεός ξέρει ότι αυτοί οι εργατικοί άνθρωποι δεν ξανάχτισαν τα ερείπια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου από μόνοι τους.
Υπάρχει ένα ακόμη κεφάλαιο στην σύγχρονη ιστορία που οι καλοπροαίρετοι νεαροί Γερμανοί καλά θα κάνουν να θυμούνται, το καθεστώς των Ελλήνων συνταγματαρχών, μία από τις πιο άγριες και ρατσιστικές δικτατορίες στη μεταπολεμική Ευρώπη, κατά πολύ προωθημένο στην εξουσία από τις Ηνωμένες Πολιτείες, δηλαδή, τη CIA , με ένα μεγάλο μέρος βοήθειας από τη Γερμανία. Στην υπέροχη ταινία Ζ, του φίλου μου Κώστα Γαβρά, κοντά στο τέλος, καθώς ένας από τους συνταγματάρχες οδηγείται στη φυλακή, ένας δημοσιογράφος τον ρωτά: «Αισθάνεστε σαν τον Dreyfus, κύριε;» Και ο συνταγματάρχης του φωνάζει: “Μα ο Dreyfus ήταν ένοχος! ”
Όμως, ύστερα, υπάρχει μια επίμονη φήμη ότι ένας πολύ πιο διάσημος στρατιωτικός του περασμένου αιώνα πίστευε κι αυτός ότι ο μυωπικός μικρός Εβραίος καπετάνιος ήταν ένοχος. Ο Charles de Gaulle στο Λονδίνο, το 1940, όταν ο ίδιος περίμενε τους Γάλλους να συσπειρωθούν υπέρ του σκοπού του, παραπονέθηκε: «Είμαι εδώ και περιμένω στρατηγούς και ναυάρχους να διασχίσουν το κανάλι, και το μόνο που έχω είναι Εβραίοι!”
Μεγάλη αίσθηση του χιούμορ, αν θέλετε τη γνώμη μου, αλλά ποιος ρωτά;
Ας επιστρέψουμε στη παρούσα κρίση. Αν ωθήσεις τους ανθρώπους στην εξαθλίωση, αν βλάψεις την υπερηφάνεια και την αξιοπρέπειά τους, αν πάρεις τον ζωτικό τους χώρο, σίγουρα θα στραφούν σε κάποιο είδος σωτήρα, κάποιον Φύρερ να τους τραβήξει έξω από το πρόβλημα. Ας μην ξεχνάμε ότι ο Χίτλερ είχε εκλεγεί δημοκρατικά όχι και τόσο πολύ καιρό πριν.
Σιγά την λιτότητα! Εβδομάδες πριν, όταν ακόμα πίστευαν ότι ήλεγχαν το πεπρωμένο τους, ο Αλέξης Τσίπρας και ο λαός του, ήταν απολύτως δίκαιοι να ψηφίσουν Nein! Απέναντι στην Frau Merkel, την Τεύτονα Μάργκαρετ Θάτσερ! Δεν υπάρχει μεγάλη διαφορά ανάμεσα σε αυτήν και την κυρία ‘’αντι-κακάκια’’ που γνώρισα στους λόφους. Με δεδομένο ότι ο Ωνάσης ήταν πολύ πολύ πλούσιος, ενώ ο Παπανδρέου φαίνεται πολύ περισσότερο διεφθαρμένος, για να μην μιλήσουμε για τον Καραμανλή- και πιθανόν να έχουν μυστικούς τραπεζικούς λογαριασμούς με τα ξωτικά στη Ζυρίχη-, αλλά μεταξύ των αλαζονικών δεξιών Γερμανών ψηφοφόρων, ο αυτο-σεβασμός, ο συλλογικός εγωισμός, ο ακραίος εθνικισμός, και μια μεγάλη δόση ρατσισμού φαίνονται να προελαύνουν ξανά. Achtung! Achtung! Niemand verlasst das Lokal. (Προσοχή! Προσοχή! Κανείς δεν θα εγκαταλείψει το καπηλειό!)
Ο νέος Έλληνας υπουργός Οικονομικών, φαίνεται πως είναι απόφοιτος της Οξφόρδης, και μαθητής του John Maynard Keynes. Τέλεια! Ίσως να μπορεί να διδάξει στην Άνγκελα Μέρκελ κάτι για την πραγματική οικονομία. Κανείς, φοβάμαι, δεν μπορεί να διδάξει στον υπουργό των Οικονομικών της, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, απολύτως τίποτα.
Μετάφραση και επιμέλεια για το Νόστιμον ἦμαρ: Παπαποστόλου Θανάσης