Η αντίφαση διαπνέει την πολιτική ασύλου και μετανάστευσης στη Γερμανία. Παράδειγμα η περίπτωση των “Αφγανών του Ζεεχόφερ”. Ορισμένοι εξ αυτών επέστρεψαν και εργάζονται με επιτυχία.
Στην γλώσσα της χημείας ο αριθμός 69 αντιστοιχεί στο θούλιο. Πρόκειται για χημικό στοιχείο που χρησιμοποιείται μεταξύ άλλων ως πηγή ακτινοβολίας σε φορητές συσκευές αχτίνων Χ. Όμως, όταν στις 3 Ιουλίου του 2018 ο Γερμανός υπουργός Εσωτερικών Χορστ Ζέχοφερ αναφέρθηκε σε αυτόν τον αριθμό, εννοούσε τις απελάσεις 69 Αφγανών, που επιβιβάστηκαν σε αεροπλάνο για πτήση στην Καμπούλ χωρίς επιστροφή.
Η ειρωνεία της τύχης το ήθελε, όταν λίγες ημέρες αργότερα προσπαθούσε να δώσει εξηγήσεις γι’ αυτήν την απέλαση, συνέδεσε τον αριθμό 69 με τα 69α γενέθλιά του, που συμπτωματικά συμπλήρωνε την ημέρα των απελάσεων. Ο παραλληλισμός δεν έκρυβε ασφαλώς κάποια πρόθεση, όμως το κακό είχε γίνει. Τα καυστικά σχόλια και οι επικρίσεις δεν είχαν τελειωμό.
Η Γερμανία χρειάζεται επειγόντως χέρια εργασίας
Το “κακό” όμως έχει και συνέχεια. Σύμφωνα με έρευνες της εκπομπής Panorama, που μεταδίδεται από το πρώτο κανάλι της δημόσιας γερμανικής τηλεόρασης ARD, τουλάχιστον 5 εκ των 69 απελαθέντων Αφγανών εκείνη την ιστορική ημέρα για ένα ταξίδι χωρίς επιστροφή, έχουν επιστρέψει στη Γερμανία. Έχει σημασία να ανασυρθεί στη μνήμη ότι το επιχείρημα κυβερνητικών κύκλων για τις 69 απελάσεις βασίστηκε στο ότι επρόκειτο για εγκληματικά στοιχεία. Έρευνες όμως των συντελεστών του Panorama έδειξαν ότι τουλάχιστον 50 εξ αυτών δεν αντιμετώπιζαν κάποια κατηγορία. Εκ των υστέρων αποδείχθηκε μάλιστα ότι πολλοί είχαν ενταχθεί στον γερμανικό τρόπο ζωής και είχαν ξεπεράσει το μεγαλύτερο εμπόδιο για ένα “διαβατήριο” στη γερμανική αγορά εργασίας: Μιλούσαν γερμανικά, διέθεταν συμβόλαιο μαθητείας και δεν είχαν ανάγκη κρατικής βοήθειας.
Σήμερα εργάζονται ως ηλεκτρονικοί, ελαιοχρωματιστές και ειδικοί σε τουριστικά επαγγέλματα. Το περιστατικό και οι αποκαλύψεις αναδεικνύουν με τον πιο ανάγλυφο τρόπο τις αντιφάσεις στη γερμανική πολιτική μετανάστευσης και ασύλου. Από την μια πλευρά προβλέπει σαφή διαχωρισμό ανάμεσα στη μετανάστευση που γίνεται με κίνητρο την απόκτηση ασύλου από την απόκτηση εργασίας. Από την άλλη πλευρά όμως η Γερμανία χρειάζεται επειγόντως εργατικά χέρια από το εξωτερικό και τα μεγάλα εμπόδια που βάζει σε εκείνους που αναζητούν εργασία στη χώρα, λειτουργεί αποτρεπτικά. Το αποτέλεσμα; Να μην καλύπτονται οι πολλές κενές θέσεις εργασίας.
Σε αυτήν την περίπτωση η χορήγηση ασύλου θα ήταν ασφαλώς μια λύση ανάγκης. Τι κάνουν όμως σήμερα οι Αφγανοί που επέστρεψαν; Δημοσιογράφοι της εκπομπής συνάντησαν 4 εξ αυτών στη Βαυαρία. Είπαν ότι είναι πολύ ευχαριστημένοι που βρίσκονται πάλι πίσω, αλλά δεν παρέλειψαν να περιγράψουν πόσο ταπεινωτική ήταν εμπειρία της απέλασης. Πριν μάλιστα επιστρέψουν έπρεπε να πληρώσουν το κόστος απέλασης ύψους μέχρι 5.000 ευρώ ο καθένας και να περιμένουν μέχρι και δύο χρόνια για να τελειώσει η διαδικασία χορήγησης βίζας. Χωρίς την βοήθεια εθελοντών και ιδιωτικών χορηγιών από τη Γερμανία, δεν θα μπορούσαν να τα καταφέρουν.
“Επίδειξη σκληρότητας”
Μια εκ των εθελοντριών είναι η Ζοζεφίνε Στάιγκερ. Επί χρόνια είχε ανώτατη θέση στο Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο στην πόλη Άουγκσμπουργκ. Στο μεταξύ βοηθά εθελοντικά στην ένταξη απελαθέντων στη γερμανική αγορά εργασίας. “Γι αυτές τις μεμονωμένες περιπτώσεις, όπου η επιστροφή επιτυγχάνει, είναι θετικό, αλλά κοστίζει σε απίστευτη δουλειά, θα πρέπει να βρεθεί ένας άλλος δρόμος” λέει. Πίσω από αυτό κρύβεται το κεντρικό ερώτημα συγκρούσεων στη γερμανική πολιτική μετανάστευσης και ασύλου.
Το 2018, τη χρονιά που ο Χορστ Ζεεχόφερ έγινε 69 χρονών ανήμερα των 69 απελάσεων ισάριθμων Αφγανών, το ερώτημα που απασχολούσε κυβέρνηση και κρατίδια ήταν εάν καλά ενταγμένοι και εργαζόμενοι αιτούντες άσυλο, παρά την απόρριψη της αίτησής τους, θα μπορούσαν να παραμείνουν στη χώρα υπό συγκεκριμένους όρους. Ο Κόνσταντιν Κίλε, εκπρόσωπος για θέματα εσωτερικής πολιτικής των Φιλελευθέρων, επέκρινε ότι σε περιπτώσεις τέτοιων απελάσεων το ζητούμενο είναι η επίδειξη σκληρότητας. “Το περιστατικό σε σύγκριση με τις προσπάθειες ένταξης αυτών των ανθρώπων είναι αντιφατικό και απογοητευτικό, επιπλέον κλονίζει την εμπιστοσύνη των επιχειρηματιών στην πολιτική. Δεν έχει νόημα, να απελαύνεις από τη μια μαθητευόμενους και εργαζόμενους και από την άλλη να ζητάς ειδικευμένα χέρια από το εξωτερικό”.
Οι απελάσεις στο Αφγανιστάν, παρά την έναρξη ειρηνευτικών συνομιλιών με τους Ταλιμπάν, είναι αμφιλεγόμενες. Εκκλήσεις να σταματήσουν γίνονται όχι μόνο από πολιτικούς αλλά και από την εκκλησία. Σύμφωνα με το γερμανικό ειδησεογραφικό πρακτορείο, χθες 10.02, άλλο ένα αεροσκάφος με 26 Αφγανούς απογειώθηκε για την Καμπούλ. Επρόκειτο για την 36η μαζική απέλαση από τον Δεκέμβριο του 2016 συνολικά 989 Αφγανών από τη Γερμανία με μισθωμένα αεροσκάφη. Ενώσεις αρωγής προσφύγων και εθελοντές κατέκριναν τη νέα απέλαση και ζήτησαν να σταματήσουν. Να σημειωθεί ότι από τον περασμένο Απρίλιο λόγω πανδημίας έχουν σταματήσει οι απελάσεις. Μόνο στη θεωρία.
- Ειρήνη Αναστασοπούλου, DW