Τα αμερικανικά Εθνικά Αρχεία («National Archives»), που βρίσκονται στο Μέριλαντ των ΗΠΑ, έδωσαν πρόσφατα στη δημοσιότητα ένα φιλμ του αμερικανικού στρατού, από το 1944, διάρκειας 9.54», με ημερομηνία 29/11/1944 και περιγραφή «Athens Greece / Surrender of 50,000 German Soldiers, Beaugency, France (Nov. 29, 1944)», τμήμα της συλλογής «WWII Archive», και με κωδικό «National Archives Identifier: 17222«.
Στο ίδιο φιλμ, υπάρχουν στην αρχή και σκηνές διάρκειας περίπου 4.30», των οποίων η λήψη είχε γίνει στην Ελλάδα, κατά την απελευθέρωση από τους Γερμανούς. Πρόκειται, σε μεγάλο βαθμό, για σκηνές άγνωστες μέχρι τώρα.
Το φιλμ:
https://youtu.be/UiW8qdKC2TA
Και με μια πρόχειρη ταυτοποίηση (κάθε προσθήκη και κάθε διόρθωση ευπρόσδεκτες) μπορούμε να κάνουμε μια σύντομη περιγραφή του τι ακριβώς βλέπουμε.
Η χρονική σήμανση είναι κατά προσέγγιση, ασφαλώς (δεν είμαστε επαγγελματίες, ούτε έχουμε ειδικά μηχανήματα, για να δώσουμε τους ακριβείς χρόνους):
0.01 – Αρχή, τίτλοι, σήμανση του φιλμ.
0.17 – Συμμαχικό πλοίο (κατά πάσα πιθανότητα εγγλέζικο) πλέει προς κάποιο ελληνικό λιμάνι, αποβιβάζει άνδρες του βρετανικού στρατού, και ξεφορτώνει προμήθειες, νερό κά
1.20 – Παρέλαση συμμαχικών στρατευμάτων στο Σύνταγμα και σε άλλα κοντινά σημεία της Αθήνας.
1.40 – Χειροποίητη αφίσα που γράφει «WELCOME GREAT ALLIES» και υπογραφή «ΚΚΕ».
1.45 – Χειροποίητη αφίσα που γράφει «THE GREEK PEOPLE WELCOME YOU» και υπογραφή «ΕΑΜ».
1.48 – Συμμαχικά τεθωρακισμένα στους δρόμους της Αθήνας (λ.χ. στην οδό Πανεπιστημίου) και ο αθηναϊκός λαός να τους χαιρετά και να ζητωκραυγάζει.
2.17 – Πανοραμικές λήψεις της Αθήνας, του Λυκαβηττού, των Στηλών του Ολυμπίου Διός.
2.33 – Σύμμαχοι αξιωματικοί στην Ακρόπολη.
2.48 – Σκηνές σε υπαίθρια αγορά, σε περίπτερο και ξανά σε υπαίθρια αγορά. Οι πληθωριστικές τιμές είναι στα ύψη, τα χαρτονίσματα που αλλάζουν χέρια μετριούνται σε δεσμίδες και σε δισεκατομμύρια.
3.23 – Ο πρωθυπουργός Γεώργιος Παπανδρέου αποβιβάζεται, και με τη συνοδεία του στρατηγού Ρόναλντ Σκόμπι επιθεωρούν τμήμα του ΕΛΑΣ, ο οποίος λογιζόταν, ασφαλώς, σαν συμμαχικός στρατός [Σ.Σ. Οι συγκεκριμένες σκηνές είναι, κατά πάσα πιθανότητα, οι μόνες γνωστές σκηνές, και προέρχονται από τα βρετανικά επίκαιρα· η ημερομηνία είναι 18 Οκτωβρίου 1944].
3.41 – Παπανδρέου και Σκόμπι σε αυτοκίνητο κινούνται στους αθηναϊκούς δρόμους, με τον κόσμο να ζητωκραυγάζει, μέχρι να φτάσουν στο Σύνταγμα, όπου ο Παπανδρέου καταθέτει στεφάνι στο μνημείο του Αγνωστου Στρατιώτη, ενώ η πλατεία Συντάγματος είναι γεμάτη από κόσμο, που ήδη έχει χωριστεί πολιτικά και κομματικά, και κάθε ομάδα έχει τα δικά της πλακάτ.