Swans: The Glowing Man

Από τον Κωνσταντίνο Βιτσαρά

Οι Swans κλείνουν ένα ακόμη μουσικό κεφάλαιό με έναν πολύ δυνατό τρόπο

Προτού προλάβει καλά καλά να ολοκληρωθεί η μετασεισμική δραστηριότητα που ακολούθησε της κυκλοφορίας του αριστουργηματικού „To Be Kind“ το 2014, οι Swans ανακοίνωσαν καινούριο υλικό – το τελευταίο τους, όπως είπαν, album.

Η κυκλοφορία του „The Glowing Man“ είναι πλέον γεγονός και ευτυχώς για μας δεν πρόκειται ακριβώς για το κύκνειο άσμα τους, αλλά το οριστικό κλείσιμο ενός μεγάλου κεφαλαίου της πορείας του Michael Gira και της μπάντας του.

Ξεπηδώντας από τη no-wave σκηνή της Νέας Υόρκης στα τέλη των 70’s – για να αναφέρουμε μερικά βασικά για τους Swans – οι noise πειραματισμοί τους μετουσιώθηκαν σε ένα από τα πιο επιθετικά και σκοτεινά ντεμπούτα της post-punk σκηνής, το „Filth“ του 1982. Δίσκος που δεν έμοιαζε με τίποτα άλλο εκείνη την εποχή, με επιβλητικά αιχμηρά τύμπανα, βασανιστικό κιθαριστικό θόρυβο και βίαιους στίχους-διασκευές από Jean Genet και Marquis de Sade να πετάγονται από το στόμα του Gira, άνοιξε δρόμους για πολλά μουσικά είδη.

Χαρακτηριστικό ότι ο μπασίστας των Swans εκείνη την εποχή, Thurston Moore, κυκλοφόρησε την επόμενη χρονιά με τους Sonic Youth το ντεμπούτο τους „Confusion is Sex“, σαφέστατα επηρεασμένο από το „Filth“.

Ακολούθησε ένα ακόμη album, προτού προστεθεί στη σύνθεση των Swans η Jarboe.

Στη πλήκτρα και φωνητικά, η Jarboe ουσιαστικά μετατοπίζει τον ήχο τους σε πιο αιθέρια και λυρικά αλλά εξίσου σκοτεινά μονοπάτiα, εγκαινιάζοντας με το album „Children of God“ την gothic, industrial και neo-folk περίοδο της μπάντας.

Κάπως έτσι φτάνουμε στη δεκαετία του `90 με τις πιο προσβάσιμες δημιουργίες τους. Το „The Great Anhililator“ αποτελεί ό,τι πιο κοντινό στη συμβατική ποπ σύνθεση έχουν γράψει ποτέ και ο κουρασμένος Gira τελείωνει το δεύτερο αυτό κεφάλαιο των Swans με το dark ambient και ακουστικό „Soundtracks for the Blind“ του 1996, με τη Jarboe να αποχωρεί και το σχήμα να διαλύεται.

Έπρεπε να έρθει το 2010 για να επανενωθούν (με αλλαγές στη σύνθεση) και να ξεκινήσει η τρίτη, η αλλιώς, η post-rock και experimental rock περίοδος, μεταμορφώνοντας πάλι τον ήχο τους.

Τα 3 album που ακολουθούν είναι κυριολεκτικά το ένα καλύτερο από το άλλο, γεμάτα από επικές ενορχηστρώσεις επαναληπτικών σκοτεινών μοτίβων και κρεσέντων, κερδίζοντας καινούριο ακροατήριο και χτίζοντας εκ νέου μύθο με τις εκκωφαντικές ζωντανές εμφανίσεις και την εκκεντρική παρουσία του Gira.

Ας έρθουμε λοιπόν στο παρόν και το „The Glowing Man“.

Το album ξεκινά με το „Cloud of Forgetting“ και μετά την αιθέρια εισαγωγή, ο Gira φωνάζει „Walking out, until I breath air.. I’m leaving..I am blind“ καθώς η ένταση κλιμακώνεται με επαναλαμβανόμενα σφυροκοπήματα από την 3-κιθάρες-2-ντραμς-μπάσο ανελέητη μηχανή τους.

Το μοτίβο σύνθεσης των τελευταίων δισκογραφικών τους δουλειών είναι πάλι εδώ, με μια διαφορά: η εμπειρία για τον ακροατή είναι αυτή τη φορά λιγότερο επίπονη για τα ώτα και περισσότερο για το συναίσθημα. Έντονες σκοτεινές μελωδίες και βαριά ατμόσφαιρα πλημμυρίζουν το δίσκο, ενώ στα σημεία οπου οι στίχοι βγάζουν νόημα, ερχόμαστε αντιμέτωποι με εικόνες όπως αυτές της εμπειρίας ενός βιασμού (When Will I Return?) ή τον ατυχή θάνατο από ναρκωτικές ουσίες (Frankie M.).

Το 25λεπτο „Cloud of Unknowing“ που ακολουθεί και που μοιάζει να έχει βγει από το „The Seer“, είναι μια άκρως μυσταγωγική εμπειρία με τον Gira να ψέλνει „I wash your skin.. I am watching your son“. Το διακριτικό πιάνο και τα ντροπαλά πνευστά συνοδεύουν στο „The World Looks Red/The World Looks Black“ τους στίχους που είχε γράψει ο Gira για το „Confusion Is Sex“ των Sonic Youth, κι ενώ αυτή τη φορά υπάρχουν αρκετές ομοιότητες με του ρυθμική παράνοια του „To Be Kind“, διακατέχεται – όπως και όλο το album – από μια θρησκευτικότητα.

Στο σύντομο „People Like Us“ ο Gira αυτή τη φορά τραγουδάει, με τα φωνητικά στο υπόβαθρο να τονίζουν τη μελωδικότητα του κομματιού, ενώ καθοριστικά για το album είναι τα „When Will I Return?“, στο οποίο τραγουδά η γυναίκα του Gira, και το „Finally, Peace.“. Τα δύο αυτά κομμάτια μοιάζουν στιγμές επιστροφής στον ήχο των Swans τέλη δεκαετίας 80, με τις neo-folk μελωδίες και τα γυναικεία φωνητικά να κυριαρχούν, αποτελούν όμως ουσιαστικά περισσότερο ένα κλείσιμο ματιού για το τι μέλλει γενέσθαι μετά την ολοκλήρωση του παρόντος κύκλου, παρά για οπισθοδρόμηση. Άλλωστε ο τελειομανής Gira δε θα επέτρεπε πότε κάτι τέτοιο.

Το „Frankie M.“ με τα 20 λεπτά του και το ομότιτλο „The Glowing Man“ διάρκειας 30‘, είναι συνθέσεις κάθε μια από τις οποίες θα μπορούσε να βγάλει 3 τουλάχιστον διαφορετικά εξαίσια κομμάτια. Οι Swans όμως, σαν πιο διαστροφικοί Godspeed You! Black Emperor, προτιμούν να σερβίρουν τις συνθέσεις τους όπως κάνουν και στις συναυλίες.

Όσοι δεν έχουν δει τον Michael Gira και την παρέα του ζωντανά επί σκηνής την τελευταία δεκαετία, ίσως δυσκολευτούν να κατανοήσουν ή να αισθανθούν την λειτουργία που έχουν τα μεγάλα σε διάρκεια υπνωτικά κομμάτια τους, οι αυθαίρετες, διαστροφικές λέξεις και οι επαναλαμβανόμενοι κοφτοί θορυβώδεις ήχοι τους, όλα να χτίζονται με σταδιακή κλιμάκωση και σε βασανιστικά ντεσιμπέλ. Όπως λέει χαρακτηριστικά ο Gira: „Σκοπός μας είναι πάντοτε η έκσταση“.

Δε θα μπορούσε να το εξηγήσει καλύτερα.

Οι 2 ώρες του „The Glowing Man“, είναι το επικό τέλος μιας εντυπωσιακής περιόδου για τους Swans. Της μπάντας που είχε αποσυρθεί 14 ολόκληρα χρόνια και επιστρέφοντας από το πουθενά, μας χάρισε εξαιρετικούς δίσκους σπρώχνοντας τα όρια της rock εκεί που δεν είχε τολμήσει κανείς.

Ας ελπίσουμε ότι η επόμενη μετενσάρκωση τους δε θα πάρει τόσο καιρό.

9/10

The Glowing Man: