Το Ναυάγιο των Αντικυθήρων, ένα «πλωτό μουσείο» ή ο «Τιτανικός της αρχαιότητας», συνεχίζει να εξερευνάται
Ο βυθός των Αντικυθήρων, που κράτησε φυλαγμένο στη σιωπή του ερέβους τον πολύπλοκο Μηχανισμό, μαζί με πολλά ακόμα πολύτιμα αντικείμενα, φαίνεται ότι κρύβει κι άλλες εκπλήξεις.
Το Ναυάγιο των Αντικυθήρων, ένα «πλωτό μουσείο» ή ο «Τιτανικός της αρχαιότητας», συνεχίζει να εξερευνάται. Από αύριο το κοινό θα δει, για πρώτη φορά, τριάντα αντικείμενα από την ενάλια αρχαιολογική έρευνα των ετών 2014-2016.
Σε ένα από τα ωραιότερα σημεία του Πειραιά, στον δεύτερο όροφο του αναπαλαιωμένου νεοκλασικού του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη στην ακτή Μουτσοπούλου, τα εκθέματα έχουν πάρει τις θέσεις τους στις προθήκες.
Μπορεί να είναι μικρή έκθεση, ωστόσο κρύβει μεγάλο ενδιαφέρον. Διαρθρώνεται σε δύο μέρη. Το πρώτο αναφέρεται στο ίδιο το πλοίο και στα στοιχεία του.
Ενα κομμάτι ξύλου από τον σκελετό του σκάφους που δείχνει και τον τρόπο ναυπήγησης, μια μολύβδινη βολίδα, μια σεντίνα από το υδραυλικό σύστημα, καρφιά και άλλα, δίνουν ενδιαφέρουσες πληροφορίες για τα αρχαίο σκαρί.
Το δεύτερο μέρος αφορά το φορτίο καθώς ήταν από τα πλουσιότερα της αρχαιότητας, γεμάτο πολύτιμα αντικείμενα, έργα τέχνης, κ.ά.
Το χρυσό δαχτυλίδι που βρέθηκε το 2016, ακέραια πήλινα αγγεία, λάγυνοι και αμφορείς βυθισμένοι σε μικρές δεξαμενές με γλυκό νερό, καθώς δεν έχει ολοκληρωθεί η συντήρησή τους, αντικείμενα καθημερινής χρήσης, δύο μεγάλα χάλκινα δόρατα που σίγουρα ανήκουν σε αγάλματα (λόγω του βάρους τους αποκλείεται να ήταν όπλα), αλλά και ένα μικρό δείγμα από το τμήμα του ανθρώπινου σκελετού που εντοπίστηκε.
Η ανάλυση του DNA του (θα γίνει στην Κοπεγχάγη) θα δώσει απαντήσεις για την ταυτότητα του νεκρού.
Η έκθεση ολοκληρώνεται με την ανακατασκευή του Μηχανισμού των Αντικυθήρων, που δημιουργήθηκε από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
«Τα δύο δόρατα κρύβουν κάποιο μυστικό και είμαστε σίγουροι ότι ανήκουν σε αγάλματα», είπε χθες η Αγγελική Σίμωσι, προϊσταμένη της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων (ΕΕΑ), και θύμισε ότι στα Αντικύθηρα έχουν βρεθεί αγάλματα του Ερμή και του Απόλλωνα.
«Η θεά Αθηνά κρατούσε δόρυ, γιατί να μη βγει μια Αθηνά;» αναρωτήθηκε και συμπλήρωσε: «Ελπίζω ότι μπορεί να βρεθούν ακόμα και τμήματα του Μηχανισμού».
Οι έρευνες που ξεκίνησαν το 2014 ήταν οι πρώτες μετά εκείνες του 1976 που είχε πραγματοποιήσει ο Κουστό. Και μπορεί να μην έφεραν στο φως μεγάλα αγάλματα όπως εκείνα του 1900-1901, ωστόσο «οι προσδοκίες μας δεν διαψεύστηκαν.
Τα ευρήματα που έρχονται στο φως επιβεβαιώνουν ότι είναι η συνέχειά τους» είπε η Αγγελική Σίμωσι. Πρόσθεσε ότι το φορτίο με τους θησαυρούς επιβεβαιώνει πως εκτός από τα εμπορικά προϊόντα (κρασί, λάδι, κ.ά.) γινόταν και εμπόριο έργων τέχνης στη Μεσόγειο.
Σύμφωνα με την ίδια, το ναυάγιο, λόγω βάθους (πάνω από 55 μέτρα) και εξαιτίας των καιρικών συνθηκών στην περιοχή, μάλλον δεν έχει συληθεί.
Επίσης ανέφερε ότι σε μικρή απόσταση, περίπου 250 μέτρων, έχει εντοπιστεί άλλο ένα βυθισμένο πλοίο και τόνισε ότι επιθυμία της είναι η επόμενη ανασκαφή να γίνει στον ιστορικό κόλπο του Ναβαρίνου «γιατί πιστεύω ότι θα βγει η Ιστορία της Ελλάδας».
Μαζί της και ο Αμερικανός αρχαιολόγος Μπρένταν Φόλεϊ, από το Ωκεανογραφικό Ινστιτούτο Woods Hole της Μασαχουσέτης. Η συνεργασία τους με την ΕΕΑ ξεκίνησε το 2005 με εξερευνήσεις στη Χίο και την Αλόννησο.
Ο Μπρένταν Φόλεϊ αναφέρθηκε στην εξαιρετική σημασία των αποτελεσμάτων του DNA από το σκελετικό υλικό, είπε ότι τα δύο ναυάγια στην περιοχή είναι σύγχρονα και τα πλοία ελληνικά. «Η απόσταση κάνει ξεκάθαρο ότι πρόκειται για διαφορετικά ναυάγια.
Οι επόμενες γενιές ίσως προχωρήσουν και στο δεύτερο», τόνισε και παρομοίωσε τα ναυάγια με τα βιβλία: «Χρειάζεται προσεκτική ανάγνωση κάθε σελίδα», είπε και προέβλεψε ότι περισσότερα από 1.000.000 ναυάγια πρέπει να βρίσκονται στη Μεσόγειο, κάνοντας σαφές ότι το μέλλον της αρχαιολογίας βρίσκεται κάτω από το νερό.
Οπως είπε, οι έρευνες δεν χρηματοδοτούνται από το ελληνικό και το αμερικανικό κράτος αλλά από ιδιώτες και ιδρύματα. Οπως όλες εξάλλου οι ενάλιες έρευνες, αφού η ΕΕΑ πήρε φέτος το εξαιρετικό ποσό των… 15.000 ευρώ. Αστεία πράγματα.
Ανάμεσα στους χορηγούς είναι και το Ιδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη. Η είσοδος στην έκθεση είναι ελεύθερη και θα παραμείνει έως τις 15 Ιανουαρίου. (2ας Μεραρχίας 36 & Ακτής Μιαούλη τηλ.: 210-4523937).