Ο εξωφρενικός ισχυρισμός του Ισραηλινού πρωθυπουργού ότι ο Παλαιστίνιος μουφτής ήταν ο εμπνευστής του Ολοκαυτώματος έρχεται σε μια εξαιρετικά ευαίσθητη για τον κόσμο στιγμή
Ο Χατζ Αμίν αλ-Χουσεϊνί, ο Μεγάλος μουφτής της Ιερουσαλήμ, που «ανόητα συμφώνησε να φωτογραφηθεί με τον Χίτλερ» και που έχει στοιχειώσει το παλαιστινιακό ζήτημα από τότε. Φωτογραφία: Austrian Archives/Corbis
Δημοσιεύτηκε: Τετ. 21 Οκτ. 2015
Για πολλά χρόνια, οι ιστορικοί έχουν προσπαθήσει χωρίς επιτυχία να καθορίσουν πότε και πώς ο Αδόλφος Χίτλερ πήρε την απόφαση να εξοντώσει τους Εβραίους της Ευρώπης. Ανάμεσα στα πολλά μυστήρια που συνοδεύουν την ιστορία του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου αυτό είναι ένα από τα πιο ενδιαφέροντα.
Αλλά τώρα ο Βενιαμίν Νετανιάχου, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, φαίνεται να βρήκε την απάντηση. Μιλώντας προχθές το βράδυ κατά την έναρξη του Παγκόσμιου Σιωνιστικού Συνεδρίου στην Ιερουσαλήμ, ο Νετανιάχου δήλωσε ότι στην πραγματικότητα ήταν ένας Παλαιστίνιος, ο μεγάλος μουφτής της Ιερουσαλήμ, ο οποίος έδωσε την ιδέα στον Χίτλερ.
Ο μουφτής Χατζ Αμίν αλ-Χουσεϊνί διορίστηκε από τους Άγγλους το 1921. Ο τίτλος αναγνώριζε τη θέση του ως αυτή με τη μεγαλύτερη θρησκευτική και πολιτική εξουσία ανάμεσα στους Παλαιστίνιους Άραβες. Σύμφωνα με την αρχή «ο εχθρός του εχθρού μου είναι σύμμαχός μου», ο μουφτής ζήτησε υποστήριξη από τη ναζιστική Γερμανία και σε αντάλλαγμα υποστήριξε τον πόλεμο του Χίτλερ, συμπεριλαμβανομένης και της εξόντωσης των Εβραίων.
Ξεκίνησε το σχηματισμό μιας κατά κύριο λόγο μουσουλμανικής μονάδας των Waffen SS στη Βοσνία. Τον Νοέμβριο του 1941 έγινε δεκτός από τον Χίτλερ στο Βερολίνο. Σύμφωνα με τον Νετανιάχου, «ο Χίτλερ δεν ήθελε τότε να εξοντώσει τους Εβραίους, ήθελε απλά να τους εκδιώξει». Αλλά ο Χουσεϊνί διαμαρτυρήθηκε στον Χίτλερ ότι «όλοι θα έρθουν εδώ» – με άλλα λόγια, στην Παλαιστίνη. «Λοιπόν, τι πρέπει να κάνω με αυτούς;» ρώτησε ο Χίτλερ, σύμφωνα με τον Νετανιάχου. Ο μουφτής απάντησε: «Κάψτε τους.» Ο Νετανιάχου δεν περιέγραψε την απάντηση του Χίτλερ, αλλά μπορεί κανείς να φανταστεί ότι ήταν κάτι σαν: «Ουάου – πώς δεν το σκέφτηκα μόνος μου αυτό;»
Όλες οι ισραηλινές κυβερνήσεις έχουν χρησιμοποιήσει το Ολοκαύτωμα ως πολιτικό επιχείρημα. Κάθε Άραβας ηγέτης από το 1948 έχει παρομοιαστεί ή συγκριθεί τουλάχιστον μία φορά με τον Χίτλερ. Όλες οι αραβικές χώρες έχουν συγκρίνει το Ισραήλ με τους Ναζί. Και οι Άραβες πάντα αρνούνταν να αναγνωρίσουν ότι το Ολοκαύτωμα αποτελεί κεντρικό στοιχείο της Ισραηλινής ταυτότητας. Αυτό όμως είναι ιδιαίτερα άσχημο για την κατάσταση στην περιοχή, γιατί μόνο αν κάποιος αντιλαμβάνεται τον εχθρό του, μπορεί να κάνει μαζί του ειρήνη.
Ο Νετανιάχου έχει χρησιμοποιήσει αυτή την ρητορική στις πρόσφατές του ομιλίες κατά της πυρηνικής συμφωνίας Ιράν-ΗΠΑ, ιδιαίτερα στο Κογκρέσο των ΗΠΑ και στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ. Η ιστορία του μουφτή δεν είναι επίσης νέα για αυτόν, καθώς εμφανίζεται σε ένα από τα βιβλία του. Βασίζεται στον μεταπολεμικό ισχυρισμό ενός από τους συνεργάτες του Αδόλφου Άιχμαν, του Dieter Wisliceny, ο οποίος επίσης περιέγραψε μια ξενάγηση στο Άουσβιτς που υποτίθεται ότι δόθηκε από τον Άντολφ Άιχμαν στον μουφτή. Αλλά ο ακριβής διάλογος μεταξύ του μουφτή και του Χίτλερ, που ο Νετανιάχου παρουσίασε αυτή την εβδομάδα, πηγαίνει πολύ πέρα από οτιδήποτε που ακόμη και ο ίδιος έχει υποστηρίξει στο παρελθόν.
Εκτός από τη συνάντηση με τον Χίτλερ, ο Χουσεϊνί κάθισε με τον Άιχμαν και μαζί σαμποτάρισαν ένα σχέδιο για τη μεταφορά Εβραιόπουλων από την ανατολική Ευρώπη στην Παλαιστίνη. Θα έπρεπε γι’ αυτό να είχε παραπεμφθεί σε δίκη μαζί με τους υπόλοιπους εγκληματίες πολέμου. Η συμπεριφορά του κατά τη διάρκεια του πολέμου εξακολουθεί να αποτελεί επαίσχυντο κεφάλαιο στην παλαιστινιακή ιστορία.
Αλλά δεν υπάρχουν αδιάσειστα στοιχεία που να υποδηλώνουν ότι έπαιξε κανένα ρόλο στην απόφαση να εξοντώσουν οι Ναζί τους Εβραίους. Γιατί, όπως ο Bernard Lewis έγραψε στο ‘Σημίτες και Αντισημίτες’, «φαίνεται απίθανο οι Ναζί να χρειάστηκαν οποιαδήποτε πρόσθετη ενθάρρυνση από έξω για να κάνουν αυτά που έκαναν».
Είναι εξίσου απίθανο ο Χουσεϊνί να ξεναγήθηκε στους θαλάμους αερίων του Άουσβιτς. Στην πραγματικότητα, η γνωριμία του με τον Χίτλερ, κάτι το οποίο έχει διασταυρωθεί και σε αραβικά αλλά και σε γερμανικά αρχεία, δεν βγήκε σε καλό στον μουφτή, ο οποίος τότε επεδίωξε μια δήλωση υποστήριξης για τα παλαιστινιακά εθνικά δικαιώματα: ένα είδος γερμανικής δήλωσης Balfour για τους Άραβες. Ο Χίτλερ αρνήθηκε να υπογράψει ένα τέτοιο έγγραφο. Ανόητα ο Χουσεϊνί συμφώνησε να φωτογραφηθεί με τον Χίτλερ, κάτι που έχει στοιχειώσει το παλαιστινιακό ζήτημα από τότε.
Η υποστήριξη του μουφτή στη ναζιστική Γερμανία κατέδειξε τα δεινά του ακραίου εθνικισμού. Ωστόσο, οι Άραβες δεν ήταν οι μόνοι που αναζητούσαν μια συμφωνία με τους Ναζί. Στο τέλος του 1940 και πάλι στο τέλος του 1941, πριν το Ολοκαύτωμα φτάσει στο απόγειό του στα στρατόπεδα εξόντωσης, μια μικρή σιωνιστική τρομοκρατική οργάνωση – Οι Μαχητές για την Ελευθερία του Ισραήλ, επίσης γνωστή και ως Stern Gang – ήρθε σε επαφή με τους εκπροσώπους των Ναζί στη Βηρυτό, ελπίζοντας σε στήριξη στον αγώνα τους κατά των Βρετανών. Ένα από τα μέλη της οργάνωσης αυτής, σε μια βρετανική φυλακή εκείνη την εποχή, ήταν ο Γιτζάκ Σαμίρ, ένας μελλοντικός πρωθυπουργός του Ισραήλ.
Ο υποτιθέμενος, σύμφωνα με τον Νετανιάχου, διάλογος μεταξύ Χουσεϊνί και Χίτλερ έρχεται σε μια εξαιρετικά ευαίσθητη στιγμή, με ένα νέο κύμα τρομοκρατίας σε εξέλιξη, που προκαλεί για άλλη μια φορά την αύξηση του φόβου και του μίσους τόσο στο Ισραήλ όσο και στα παλαιστινιακά εδάφη. Ανακατεύοντας και πάλι το Ολοκαύτωμα σε όλο αύτο μπορεί να κάνει τα πράγματα χειρότερα. Είναι η στιγμή όπου μια υπεύθυνη ηγεσία θα έπρεπε να μιλήσει με τη γλώσσα της συγκράτησης. Το τελευταίο πράγμα που η παρούσα κατάσταση χρειάζεται είναι ένα παραμύθι για τον Χίτλερ και τον μουφτή.
Μετάφραση αποκλειστικά για το Νόστιμον ήμαρ, Σοφία Σπανού