Επιστήμη

Το Παθολογικό Γέλιο του Arthur Fleck

By N.

October 10, 2019

Μετά από πολύ καιρό βγαίνω ενθουσιασμένος από την αίθουσα του κινηματογράφου έχοντας δει μια εξαιρετική ταινία και μια οσκαρική ερμηνεία από τον Joaquin Phoenix που υποδύεται τον Arthur Fleck στην ταινία του Todd Phillips, Joker.

Μετά από ένα σημείο ξεχνάς πως βλέπεις ταινία για έναν από τους διασημότερους κακούς της DC και εμβληματικό εχθρό του Batman αφού η ερμηνεία και η αφήγηση βαθαίνουν τόσο δημιουργώντας ένα κοινωνικό δράμα που απεικονίζει μια ιστορία φρίκης και λιτότητας, που θα μπορούσε να είναι πραγματική.

Ο Arthur Fleck είναι ένας άνθρωπος με προβλήματα ψυχικής υγείας, λαμβάνει 7 διαφορετικά φάρμακα, ζει με τη μητέρα του, επισκέπτεται κοινωνική λειτουργό και προσπαθεί σε άθλιες συνθήκες να επιβιώσει και να πραγματοποιήσει το όνειρο του, να γίνει κωμικός. Όλα αλλάζουν όταν ο χάνει τη δουλειά του, σταματάει να λαμβάνει την φαρμακευτική του αγωγή, και για οικονομικούς λόγους διακόπτεται η κοινωνική φροντίδα.

Χαρακτηριστικό στην ερμηνεία του Joaquin Phoenix είναι το ξέσπασμα γέλιου του Joker που τελειοποίησε παρακολουθώντας βίντεο με ασθενείς πού πάσχουν από παθολογικό γέλιο. Πράγματι το γέλιο του Arthur οφείλεται σε μια νόσο γνωστή ως Ψευδοπρομικικό Συναίσθημα(Pseudobulbar Affect-PBA), πρόκειται για μια διαταραχή της έκφρασης τους συναισθήματος που χαρακτηρίζεται από στερεότυπους συχνούς παροξυσμούς κλάματος ή έντονου γέλιου σε ακατάλληλες στιγμές, τα συμπτώματα αυτά είναι ακούσια και δεν είναι κάτω από τον βουλητικό έλεγχο. Κάποιες φορές τα επεισόδια αυτά επηρεάζονται από τη διάθεση του ατόμου και άλλες δεν έχουν καμία σχέση με αυτή.

Η διάρκεια ποικίλει από μερικά δευτερόλεπτα έως λίγα λεπτά όπως και η συχνότητα πολλές φορές κατά τη διάρκεια της ημέρας. Οι ασθενείς έχουν φυσιολογική διάθεση μεταξύ των επεισοδίων, τα οποία είναι απρόκλητα είτε επέρχονται σαν απάντηση σε ήπια ερεθίσματα. Την εικόνα αυτή μπορεί να παρουσιάζουν άνθρωποι που έχουν υποστεί τραυματισμούς αλλά και εγκεφαλικά επεισόδια, σκλήρυνση κατά πλάκας ή νόσο Αλτσχάιμερ.

Στην Αμερική πάσχουν 1-2 εκατομμύρια άνθρωποι αν και κάποιες μελέτες αναφέρουν μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης. Εμφανίζεται συνηθέστερα στην τραυματική βλάβη του εγκεφάλου, σπανιότερα σε νόσο Πάρκινσον και σκλήρυνση κατά πλάκας αλλά και σε μια πληθώρα άλλων νευρολογικών νοσημάτων.

Η θεραπεία στοχεύει στην ελάττωση της συχνότητας και σοβαρότητας των επεισοδίων του κλάματος και του γέλιου. Σε επίπεδο νευροδιαβιβαστών πρέπει να στοχεύονται κυρίως η νοραδρεναλίνη, η σεροτονίνη και το γλουταμινικό οξύ. Η κύρια φαρμακευτική παρέμβαση ήταν για χρόνια οι εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης(Selective Serotonin Reuptake Inhibitors- SSRIs) και τα τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά(Tricyclic Antidepressants-TCAs). Η δράση τους δεν σχετίζεται με το αντικαταθλιπτικό απότελεσμα, αφού τα οφέλη εμφανίζονται σύντομα, οι δοσολογίες είναι μικρότερες και η πλειονότητα των ασθενών δεν είναι καταθλιπτικοί. Το 2010 πήρε έγκριση από το FDA το σκεύασμα Nuedexta που είναι ένας συνδυασμός δεξτρομεθορφάνης και κινιδίνης και χρησιμοποιείται για τη θεραπεία των συμπτωμάτων του PBA σε ενήλικες.

Η σκηνή στο λεωφορείο όπου μια γυναίκα ενοχλείται από το γέλιο του Arthur είναι μια κατάσταση πολύ οικεία σε όποιον έχει βιώσει από πρώτο χέρι την αμηχανία και την αίσθηση ανικανότητας που μπορεί να προκαλέσει μια παρόμοια κατάσταση ψυχικής υγείας.

Τα άτομα με ψυχικά προβλήματα όπως ο Arthur περιθωριοποιούνται και πολλές φορές αντιμετωπίζονται με φόβο και εχθρότητα από την κοινωνία.

Πηγή