Από τον Γιώργο Μουργή
Συνολικός αριθμός και στοιχεία της παράνομης παιδικής εργασίας παγκόσμια δεν υπάρχουν. Οι εκτιμήσεις ΟΗΕ και UNICEF κάνουν λόγο για πάνω από 250 εκατομμύρια ανήλικα παιδιά, ηλικίας 5 έως 14 ετών, τα οποία εργάζονται σε σύγχρονα εργασιακά κολαστήρια, κάτω από σκληρές συνθήκες. Οι εργατικές νομοθεσίες ή η παγκόσμια «Σύμβαση Δικαιωμάτων του Παιδιού» αποτελούν κενό γράμμα ενάντια στην εργασιακή εκμετάλλευση και την παράνομη παιδική εργασία.
Τα σκήπτρα της παιδικής εργασιακής σκλαβιάς κρατά η Ασία, ενώ ακολουθούν οι χώρες του Ειρηνικού, η Αφρική, η Λατινική Αμερική και η Ευρώπη.
Στο μακρύ κατάλογο των ερευνών παγκόσμια, δεν βρίσκεις μόνο εντυπωσιακά νούμερα εργασιακού εξαναγκασμού παιδιών αλλά και σοκαριστικά στοιχεία σχετικά με τις συνθήκες και τον τρόπο με τον οποίο οι ανήλικοι βιώνουν μια στυγνή, ανελέητη καθημερινότητα.
Στην Ευρώπη εργάζονται παράνομα 300 ως 500 χιλιάδες ανήλικοι, θύματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης, καθώς προωθούνται από χώρες του Τρίτου Κόσμου όπου κατοικούν.
Ο θλιβερός κατάλογος συμπληρώνεται από χιλιάδες εξαφανισμένα παιδιά που καταφθάνουν στις «ανεπτυγμένες χώρες», είτε για να χρησιμοποιηθούν σαν πειραματόζωα είτε για εμπόριο των οργάνων τους.
Η παιδική δουλεμπορία στις γεωργικές περιοχές συμβαδίζει συχνά με μορφές σύγχρονης δουλοπαροικίας, ενώ αλλού ευδοκιμεί το τραγικό φαινόμενο της μεσιτείας από γονείς που «νοικιάζουν» σε μεσίτες ανήλικα παιδιά, για να εργαστούν σε πολυεθνικές, συνεισφέροντας οικονομικά στις εξαθλιωμένες οικογένειες τους.
Τέλος, μία από τις φοβερότερες μορφές σύγχρονου δουλεμπορίου είναι η επιστράτευση παιδιών τα οποία συμμετέχουν ως «στρατιωτάκια» σε πολέμους ή εμφύλιες συρράξεις.
Η εμπορία παιδιών, μια «επιχείρηση» με ετήσιο τζίρο 1,5 ως 2 δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με εκτιμήσεις, έχει θύματα 1,2 εκατομμύρια ανήλικα το χρόνο.
Η οικονομική εξαθλίωση, που πλήττει τελευταία μάλιστα πρόσφυγες ή μετανάστες, υποθάλπει την ανάπτυξη παράνομων δραστηριοτήτων, με αποτέλεσμα την εκμετάλλευση παιδιών με ποικίλους τρόπους και την κατάφωρη καταπάτηση των δικαιωμάτων τους. Αποτελεί μύθο πλέον η άποψη ότι η παιδική εκμετάλλευση είναι «προνόμιο» των υποανάπτυκτων κρατών. Το φθηνό εργατικό κόστος που προσφέρουν είναι επιθυμητό ακόμη και σε οικονομικά αναπτυγμένες χώρες. Η έρευνα της Unicef για την Ελλάδα την κατατάσσει στις χώρες που εφαρμόζουν «ελλιπή και ανεπαρκή» μέτρα προστασίας της μητρότητας και του παιδιού.
Τη διαπίστωση αυτή επαληθεύουν τα δεδομένα της ελληνικής πραγματικότητας στο οξυμένο πρόβλημα προστασίας του παιδιού στη χώρα μας. Αναφορικά δε με τη νομική κατοχύρωση των δικαιωμάτων των εργαζόμενων παιδιών, ελάχιστες φορές ισχύει. Στην συντριπτική τους πλειοψηφία, τα δικαιώματα των ανηλίκων καταπατούνται, αφού δεν εφαρμόζεται η ελληνική νομοθεσία που αφορά στην απασχόληση νέων.
Το κίνημα υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τα τελευταία χρόνια υπήρξε ιδιαίτερα ενεργό, με αποτέλεσμα την συνολική αφύπνιση διεθνών οργανώσεων, ΜΚΟ, εργατικών συνδικάτων, του εργατικού κινήματος και της δικαιοσύνης.
Έγινε αντιληπτό ότι πολυεθνικές με σήμα κατατεθέν την μονοκρατορία της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης, συμμετείχαν και εξακολουθούν να συμμετέχουν ενεργά στο έγκλημα της εργασιακής κακοποίησης ανηλίκων.
Σύμφωνα με τη βρετανική οργάνωση Account Ability, 72 από τις 100 μεγαλύτερες εταιρείες του πλανήτη «απολογήθηκαν» τα τελευταία χρόνια για εργασιακή εκμετάλλευση ανηλίκων σε άθλιες συνθήκες. Εξοντωτικά δωδεκάωρα, για ένα πιάτο φαγητό ή στη καλύτερη περίπτωση για ένα δολάριο ημερήσιας αμοιβής.
Χαρακτηριστική η «αυτοκριτική» έκθεση 108 σελίδων Responsibility Report, που έδωσε στη δημοσιότητα η NΙΚΕ.
Μετά τη «συγνώμη», η NΙΚΕ αποκάλυψε τις τοποθεσίες 731 εργοστασίων που της ανήκουν ή παράγουν για λογαριασμό της σε όλο τον κόσμο. H NΙΚΕ αναγκάστηκε σε αυτό το «ξεγύμνωμα» ύστερα από απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου της Καλιφόρνιας, ενώ της επιβλήθηκε πρόστιμο 1,5 εκατομμύρια δολάρια.
Πολυεθνικές όπως οι: Coca-Cola, τα McDonald‘s, τα ΖΑΡΑ και ο όμιλος του τετάρτου πλουσιότερου ανθρώπου στο κόσμο Ορτέγκα, (Βerska, Stradivarius, Pull and Bear, Massimo Dutti, Ousho, Zara Home), η Hanes, τα Wal-Mart, η JC Penney, η Puma, η Victoria Secret, η Nestle, η H&M, η GAP, η Apple, η Adidas, εταιρείες ορυχείων, εξόρυξης πολύτιμων λίθων κ.λπ., επωφελούνται άμεσα ή έμμεσα από την παιδική παράνομη εργασία με σκοπό το υπερκέρδος, βαμμένο από τα εξευτελιστικά φθηνά παιδικά χέρια.
Η παιδική ηλικία δεν είναι σε όλες τις περιπτώσεις συνώνυμη με την ανεμελιά, το παιχνίδι, τα ξένοιαστα μαθητικά χρόνια. Ανήλικα παιδιά σε ολόκληρο τον πλανήτη χάνουν νωρίς το παιδικό τους χαμόγελο και αναγκάζονται σε τρυφερή ηλικία να ενταχθούν ως σύγχρονοι σκλάβοι στην εργασιακή γαλέρα της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης. Σε αυτή την «παραβίαση» των παιδικών χρόνων, η παγκόσμια κοινότητα εξακολουθεί να αδιαφορεί, κουβαλώντας το ανοιχτό τραύμα της σωματικής και ψυχολογικής κακοποίησης των παιδιών. Σε αυτά τα παιδιά που γνωρίζουν τη φρίκη, χάνοντας την αγνότητα τους, αγνοώντας τη χαρούμενη πλευρά της ηλικίας τους, ο κόσμος μας κάποτε θα «απολογηθεί». Μακάρι, τότε, να μην είναι αργά για κανέναν…
Το κείμενο δημοσιεύθηκε στο ένθετο του Νόστιμον Ήμαρ στον Δρόμο της Αριστεράς, το Σάββατο 22.10.2016
Κάθε Σάββατο κυκλοφορεί στα περίπτερα το έντυπο Νόστιμον Ήμαρ ένθετο στον Δρόμο της Αριστεράς.