Από τον Γιάννη Μπάκο
Σαν σήμερα, στις 24 Σεπτεμβρίου 1932 γεννιέται στη Λεύκα ο Κύπριος αγωνιστής Μάρκος Δράκος.
Ο Μάρκος Δράκος ήταν αγωνιστής και μέλος της ΕΟΚΑ κατά την περίοδο της Αγγλικής αποικιοκρατίας.
Γόνος της οικογένειας Κυριάκου και Δέσποινας Δράκου, τελείωσε το Δημοτικό σχολείο της Λεύκας και το 1950 αποφοίτησε από την Εμπορική Σχολή Σαμουήλ, ξεκινώντας να εργάζεται ως λογιστής στην Ελληνική Μεταλλευτική Εταιρεία.
Από μικρή ηλικία φάνηκε πως στην ψυχή του φώλιαζε το όραμα της ελευθερίας, με χαρακτηριστικό τούτου το ποίημα που έγραψε όταν ήταν στην Δ΄ τάξη, με τίτλο «Κύπρος», προβλέποντας το ξεσηκωμό του 1955 για αποτίναξη του αποικιακού ζυγού.
Εντάχθηκε από πολύ νωρίς στην ΟΧΕΝ (Ορθόδοξη Χριστιανική Ένωση Νέων) Λευκωσίαs η οποία ήταν το φυτώριο των αγωνιστών τηs ΕΟΚΑ (Εθνική Οργάνωσις Κυπρίων Αγωνιστών). Ανέλαβε αρχηγός ομάδας με το ψευδώνυμο Λυκούργος, πετυχαίνοντας αξιόλογες επιθέσεις εναντίον των Βρετανών.
Το 1952 έγινε μέλος της Παγκύπριας Εθνικής Οργάνωσης Νεολαίας, της οποίας τα κεντρικά γραφεία έκλεισε ο τότε Βρετανός Κυβερνήτης της Κύπρου Ronald Armytage, λόγω των εθνικών της προσανατολισμών.
Τη συμμετοχή του στις επανασταστικές οργανώσεις, την κράτησε μυστική από την οικογένειά του, μέχρι που αναγκάστηκε να αποκαλυφθεί στη μητέρα του Δέσποινα, η οποία, μετά από αρκετή προσπάθεια του έδωσε την ευχή της.
Η δράση του ξεκινά την 1η Απριλίου 1955, όταν επιτίθεται με την ομάδα του στην Κυπριακή Ραδιοφωνική Υπηρεσία.
Στις 25 Μαΐου 1955 ηγήθηκε απόπειρας δολοφονίας εναντίον του Βρετανού Κυβερνήτη Ronald Armytage στο θέατρο Παλλάς, χρησιμοποιώντας ωρολογιακή βόμβα, τοποθετημένη κάτω από το κάθισμα του Armytage. Η απόπειρα αποτυγχάνει λόγω κακής λειτουργίας του ωρολογιακού μηχανισμού, με την έκρηξη να πραγματοποιείται μετά τη λήξη της παράστασης και την αποχώρηση του Κυβερνήτη.
Στις 19 Ιουνίου 1955 οργάνωσε βομβιστική επίθεση εναντίον του αστυνομικού σταθμού της Κερύνειας στη Λευκωσία.
Κατάστρεψε δύο φορές το γεφύρι του Κοκκινόγκρεμου.
Τον Ιούνιο ακολούθησε προδοσία από μέλος των ομάδων της Λευκωσίας, με αποτέλεσμα πολλά μέλη της ΕΟΚΑ να συλληφθούν, ανάμεσα τους και ο Δράκος, στις 30 Ιουνίου 1955, με την κατηγορία της κατοχής σφαιρών. Κρατήθηκε στις κεντρικές φυλακές Λευκωσίας μέχρι τις 15 Ιουλίου και μεταφέρθηκε στο Φρούριο της Κερύνειας, βάσει του νέου νόμου περί κρατήσεως προσώπων άνευ δίκης. Δραπέτευσε τη νύχτα τηs 23ης Σεπτεμβρίου 1955 μαζί με άλλους 16 αντάρτες, με αποτέλεσμα την επικήρυξη του από τους Βρετανούς έναντι του ποσού των 5000 λιρών.
Στη συνέχεια της δράσης του συστήνει νέα ομάδα με το κωδικό όνομα Ουρανός και συνεχίζει τον αγώνα παίρνοντας μέρος στην επίθεση στο Μερσινάκι όπου πέφτει νεκρός ο Χαράλαμπος Μούσκος.
Στην συνεχεία, στις 12 Νοεμβρίου 1956 μαζί με τον Πολύκαρπο Γεωρκάτζη στήνουν ενέδρα στην Ξεραρκάκα εναντίον φάλαγγας στρατιωτικών οχημάτων στο δρόμο Λεύκας – Καλοπαναγιώτη.
Στις 15 Ιανουαρίου 1957 ο Μάρκος Δράκος και τέσσερις αντάρτες είχαν υποχρεωθεί να εγκαταλείψουν το κρησφύγετό τους στην περιοχή Τρουλινός του χωριού Καλοπαναγιώτης, καθώς οι Βρετανοί διεξήγαγαν εκτενείς έρυενες στην περιοχή.
Την νύχτα τηs 18ης Ιανουαρίου 1957 στην περιοχή τηs Ευρύχου, ο Μάρκοs και η ομάδα του αναζητούσαν νέο σημείο για το κρησφύγετο τους, βαδίζοντας στο σκοτάδι εν μέσω σφοδρής καταιγίδας. Εντελώς άξαφνα έπεσαν σε ενέδρα των Βρετανών με αποτέλεσμα ο Μάρκος Δράκος να πέσει νεκρός, δεχόμενος 40 σφαίρες σε όλο του το σώμα.
Η περιοχή που ως τότε οι παλιοί αποκαλούσαν «το αρκάτζιν του Δράκου» έμελλε να γίνει και ο τόπος που θυσιάστηκε ο Δράκος, σε ηλικία μόλις 25 ετών.
Σήμερα, το άγαλμα του Μάρκου Δράκου βρίσκεται σε ένα πολύ σημαδιακό σημείο της Λευκωσίας, στον δρόμο που οδηγεί στο Λήδρα Πάλας, ελάχιστα μέτρα κάτω από τον προμαχώνα της Ρόκκας, όπου κυματίζει η Τουρκική σημαία.
Η Κλαίρη Αγγελίδου, Κύπρια ποιήτρια και ακαδημαϊκός, έγραψε ένα τραγούδι ωδή στον ηρώα και εθνομάρτυρα του απελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ, το οποίο ερμήνευσε ο Κώστας Μακεδόνας.
