Ένα μυστικό της Αστρονομίας που κρυβόταν στον αστερισμό του Κενταύρου
Του Ηλία Πρατικάκη
Για τους πρώτους δυόμισι αιώνες, κάθε μέρα αρχίζει με τριπλή ανατολή και τελειώνει με τριπλό ηλιοβασίλεμα. Για τους επόμενους δυόμισι αιώνες, οι τρεις ήλιοι δεν δύουν ποτέ: βρισκόμαστε σε έναν από τους πιο ιδιόμορφους εξωπλανήτες που έχουν ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα, ένα περίεργο της Αστρονομίας που κρυβόταν στον αστερισμό του Κένταυρου.
Πλανήτες με τρία άστρα είχαν ανακαλυφθεί στο παρελθόν, ωστόσο η τεράστια τροχιά που ακολουθεί ο πλανήτης HD 131399Ab, σε απόσταση 320 εκατομμυρίων ετών φωτός, δεν μοιάζει με καμιά άλλη.
Σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύεται στο περιοδικό Science, ο εξωπλανήτης περιφέρεται γύρω από το μεγαλύτερο άστρο της τριάδας, ενώ τα δύο άλλα άστρα κινούνται σε τροχιά γύρω από το πρώτο ενώ ταυτόχρονα γυροφέρνουν το ένα το άλλο σε μικρή απόσταση.
Όπως εκτιμούν οι ερευνητές του Ευρωπαϊκού Αστεροσκοπείου του Νότου (ESO), το έτος του HD 131399Ab διαρκεί 550 γήινα χρόνια. Το πρώτο μισό του έτους πιθανότατα επικρατεί αιώνια μέρα, με τα τρία άστρα μονίμως ορατά. Για το υπόλοιπο μισό, ο πλανήτης απολαμβάνει τρεις ανατολές και τρεις δύσεις κάθε μέρα.
Οι ερευνητές καμαρώνουν μάλιστα ότι ο HD 131399Ab, με μάζα τέσσερις φορές μεγαλύτερη από του Δία και ευχάριστη θερμοκρασία 580 βαθμών Κελσίου, είναι ένας από τους ελάχιστους εξωπλανήτες που έχει γίνει άμεσα ορατός από τη Γη -στις περισσότερες άλλες περιπτώσεις, οι αστρονόμοι μπορούν μόνο να συμπεραίνουν την ύπαρξη πλανητών από την αλληλεπίδρασή τους με τα μητρικά άστρα τους.
O εξωπλανήτης HD 131399Ab έγινε άμεσα ορατός με το τηλεσκόπιο VLT του ESO (Πηγή: ESO/K. Wagner et al.)
Παραμένει ωστόσο άγνωστο αν ο εξωτικός εξωπλανήτης θα παραμείνει σε αυτήν την ασυνήθιστη τροχιά: έχει ηλικία μόλις 18 εκατομμυρίων ετών, και δεν αποκλείεται στο μέλλον να εκδιωχθεί από το τριπλό σύστημα λόγω των περίπλοκων βαρυτικών επιδράσεων που αλλάζουν στην πορεία του χρόνου.
«Οι προσομοιώσεις μας δείχνουν ότι οι τροχιές αυτού του είδους μπορούν να είναι σταθερές, αν όμως κάτι αλλάξει ελάχιστα, μπορεί να γίνουν ασταθείς πολύ γρήγορα» λέει ο Ντάνιελ Άπαϊ του Πανεπιστημίου της Αριζόνα, μέλος της ερευνητικής ομάδας.
Η ανακάλυψή του αποδεικνύει πάντως ότι τα εξωγήινα ηλιοβασιλέματα μπορεί να είναι πιο θεαματικά από ό,τι είχαν φανταστεί οι αστρονόμοι.