Από τον Abraham Gefuropoulos
Υπάρχει φως στο σκοτάδι; Μπορούν οι αχτίδες της αλλαγής και της επαναστατικής αντίστασης να διαπεράσουν το ζοφερό σκότος της κατασταλτικής μανίας ενός αντιδραστικού, σκληροπυρηνικού καθεστώτος; Σε συνθήκες απόλυτης απάθειας και υποταγής, υπάρχει χώρος για δράση, για εξέγερση;
Και με τους επαναστάτες τι γίνεται; Εκείνοι οι λιγοστοί, ξεχωριστοί άνθρωποι που ενσαρκώνουν τα όνειρα των συμπολιτών τους για ένα καλύτερο αύριο, εκείνοι οι Άτλαντες που κουβαλούν στις πλάτες τους την ιστορική ευθύνη ανατροπής του συφιλιδικού status quo και δε διστάζουν να παίξουν τις ζωές τους κορώνα γράμματα, με μοναδικό κέρδος πολλές φορές την απομόνωση και τη δυσπιστία των ίδιου του λαού για τον οποίο μάχονται. Τι συμβαίνει με αυτούς, ποιοι είναι;
Ο Τζέιμς ΜακΤιγκ σκηνοθετεί τη ταινία «V FOR VENETTA» (2005), παρουσιάζοντας στο κοινό μία από τις σημαντικότερες κινηματογραφικές στιγμές στην ιστορία της μεγάλης οθόνης. Ένα από τα πιο επαναστατικά φιλμ, το V FOR VENETTA είναι γεμάτο με προβληματισμούς, αντίδραση, λυρισμό, καθώς η επανάσταση δεν είναι τίποτα άλλο από μία μορφή Τέχνης και μάλιστα τη ύψιστης, του χορού. Ο επαναστάτης είναι ένας χορευτής που με το ρυθμό του ξεσηκώνει και αφυπνίζει την από καιρό ναρκωμένη κοινωνία.
Το σπουδαιότερο μήνυμα της ταινίας είναι η βαρύτητα που έχει ο Επαναστάτης στη διαδικασία πάλης για την ανατροπή με κέρδος το μέγιστο αγαθό του ανθρώπου, την Ελευθερία, το δικαίωμα της χειραφέτησης από τα δεσμά της Εξουσίας, το αναφαίρετο δικαίωμα να ζει κανείς σε ένα ειρηνικό κόσμο, ισότιμο για όλους χωρίς τις αγκυλώσεις που πηγάζουν από την κρατική βία , τη μισαλλοδοξία και τον επιβεβλημένο κοινωνικό δαρβινισμό.
Δεν έχει σημασία το όνομα του Επαναστάτη, ούτε η προέλευση του. Είναι ένας και ταυτόχρονα πολλοί. Είμαι εγώ, εσύ, όλοι μας. Αρκεί το όραμα και η σπίθα ενός Ανώνυμου ατόμου για να προκαλέσει τη βραδυφλεγή αλυσιδωτή ανάφλεξη που θα κάψει για πάντα τον παλιό κόσμο της υποταγής, κυοφορώντας, μέσα από τις στάχτες σαν άλλος φοίνικας, τον καινούριο. Έναν άσπιλο, με άπειρες προοπτικές που θα βασίζεται στην Δημιουργία και την Φαντασία των ανθρώπων, έναν φωτεινό, όπου η αχλή σκιά της κρατικής και παρακρατικής τρομοκρατίας δε θα βρίσκει πρόσφορο έδαφος για να ριζώσει.
Το V FOR VENETTA είναι γραμμένο σε σενάριο από τις Λίλι και Λάνα Γουατσόφσκι (Matrix) και βασίζεται στο ομότιτλο βιβλίο κόμικ των Άλαν Μουρ και Ντέιβιντ Λόιντ. Αφηγείται τη τυχαία, μα μοιραία συνάντηση μίας νεαρής κοπέλας, της Ίβι Χάμοντ (Νάταλι Πόρτμαν) με τον μασκοφόρο και μυστηριώδη V (Χιούγκο Γουίβινγκ), στα σκοτεινά σοκάκια του Λονδίνου, στο κοντινό μέλλον. Μία συνάντηση που μέλει να αλλάξει την ανθρωπότητα.
ΤΟ ΖΟΦΕΡΟ ΜΕΛΛΟΝ ΚΥΟΦΟΡΕΙΤΑΙ ΣΤΟ ΤΩΡΑ
Βρισκόμαστε στη δεκαετία του 2030, σε μία εποχή όπου στις ΗΠΑ μαίνεται ένας δεύτερος εμφύλιος , ένας πόλεμος που κατατρώει τις σάρκες της, επιτρέποντας στο Ηνωμένο Βασίλειο να αποκαταστήσει τη χαμένη του αίγλη, ως το ισχυρότερο ιμπεριαλιστικό κράτος στον κόσμο.
Στην εξουσία βρίσκεται το φασιστικό κόμμα Νορσφάιρ με ηγέτες τον απόγονο του Χίτλερ, Καγκελάριο Άνταμ Σάτλερ (Τζον Χαρτ) και τον αρχηγό της μυστικής αστυνομίας Πίτερ Κρίντι (Τιμ Πίγκοτ-Σμιθ). Μια αυτοκρατορία με ισχύ που βασίζεται στην καταπίεση και την τρομοκράτηση περιθωριοποιημένων κοινωνικών ομάδων όπως είναι οι αναρχικοί, οι ομοφυλόφιλοι και οι πολιτικοί κρατούμενοι , όπου και κρατούνται σιδεροδέσμιοι σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, για το καλό πάντα των νομοταγών πολιτών της θαλασσοκράτειρας και της ένδοξης εκπλήρωσης της ιστορικής της αποστολής , που δεν είναι άλλη από την επέκταση της επιρροής της.
Η νεαρή Ίβι Χάμοντ εργάζεται στο κατευθυνόμενο Βρετανικό Δίκτυο Τηλεόρασης, αδιάφορη για τα πολιτικά δρώμενα της χώρας της, όταν μία νύχτα κινδυνεύει άμεσα με βιασμό από μερικούς Fingermen, μέλη των ταγμάτων ασφαλείας που είναι επιφορτισμένα με τη «τήρηση της τάξης». Ξάφνου εμφανίζεται ως από μηχανής εκδικητικός Θεός, ένας θαρραλέος μασκοφόρος που την σώνει , ο οποίος συστήνεται ως V, ένας σύγχρονος Κόμης Μοντεχρήστος .Είναι ένας μαχητής της ελευθερίας που επιδιώκει μέσω των σαμποτάζ την ανατροπή του θλιβερού ολοκληρωτικού καθεστώτος.
Και κάπου εδώ αρχίζει για την Ίβι ένα επικίνδυνο μα αναγκαίο για την συναισθηματική της ωρίμανση ταξίδι. Μαζί με τον V παρακολουθεί δια ζώσης την αυγή μίας νέας εποχής, όπου όπως συνηθίζεται για να έρθει, απαιτεί τόλμη, μόχθο, αίμα και δάκρυα ως σπονδή στον άπληστο Θεό της Αλλαγής. Ο V καταλαμβάνει το εθνικό τηλεοπτικό δίκτυο αναλαμβάνοντας την ευθύνη για την καταστροφή του Κεντρικού Δικαστηρίου. Ενθαρρύνει τους θεατές να ξεσηκωθούν κατά της αδηφάγας στρατιωτικής μηχανής του Σάτλερ και να τον βοηθήσουν να καταστρέψει τη Βουλή σε ένα ακριβώς χρόνο, στις 5 Νοεμβρίου. Μία συμβολική ημερομηνία καθώς στις 5 Νοεμβρίου του 1605, μία ομάδα Καθολικών, η Συνωμοσία της Πυρίτιδας , με προεξέχοντα μέλος τον Γκάι Φωκς, επιχείρησαν (απέτυχαν) να βάλουν τέλος στη τυραννική βασιλεία του Ιακώβου Α’ δολοφονώντας τον , ανατινάζοντας το Κοινοβούλιο.
Ο V είναι ένας σύγχρονος Γκάι Φωκς και πίσω από τη μάσκα του κρύβει την ασίγαστη, άχρονη φλόγα που χαρακτηρίζει όλους τους επαναστάτες ανεξαρτήτως εποχής. Τη δίψα για ολομέτωπη σύγκρουση με το κατεστημένο, την πείνα για αλλαγή, το όνειρο για την ελευθερία. Στοχεύοντας στην ισοπέδωση της Τυραννίας…
Η Ίβι αρχικά τρομάζει από την βίαιη επιθετική πολιτική του σωτήρα της. Ξεφεύγει από τη μοίρα της βρίσκοντας καταφύγιο στο σπίτι του φίλου και συνεργάτης της, Γκόρντον Ντίτριχ (Στίβεν Φράι). Εκείνος είναι κωμικός και μέσω της εκπομπής του σατιρίζει τον παράλογο κόσμο στον οποίο ζουν. Εκτοξεύει τα βέλη του στον Σάτλερ, ενώ αποκαλύπτει στη φίλη του ότι είναι ομοφυλόφιλος. Στη κατοχή του υπάρχουν συλλογές πολύτιμων, μα απαγορευμένα από το καθεστώς, αντικείμενων ιστορικής αξίας.
Για κακή τους τύχη, οι πράκτορες του Σάτλερ εισβάλουν στο σπίτι και αφού δολοφονούν τον Ντίτριχ για προδοσία, συλλαμβάνουν την Ίβι. Στη φυλακή τη βασανίζουν, ώστε να της εκμαιεύσουν τη ταυτότητα του V , μα εκείνη αντιστέκεται αρνούμενη να αποκαλύψει το οτιδήποτε. Μοναδική της συντροφιά στο σκοτεινό κελί, οι σημειώσεις μίας παλιάς κρατούμενης , της ηθοποιού Βάλερι Πέιτζ, η οποία συνελήφθη εξαιτίας της μη επιτρεπτής σεξουαλικής της κατεύθυνσης. Περνάει απροσδιόριστος χρόνος, μα η Ίβι έχει αλλάξει, έχει σκληρύνει, έχει αφήσει πίσω της την αδύναμη πλευρά του εαυτού της. Είναι έτοιμη για μάχη.
Αποδεικνύεται ότι ο εγκλεισμός της είναι ένα κόλπο του V που εξελίσσεται στο λημέρι του με μοναδικό σκοπό να την αλλάξει ως άνθρωπο, να την μετατρέψει σε αγωνίστρια που θα παλεύει για τη ζωή της. Συμφωνούν να βρεθούν τον επόμενο χρόνο, τη μέρα της Τελικής Κρίσης.
Στο κυνήγι τους βρίσκεται ο επιθεωρητής Φιντς, όπου μαθαίνει το τραγικό παρελθόν του στόχου του. Ο V είχε πάρει μέρος σε ένα απάνθρωπο πείραμα βιολογικών όπλων , σε ένα κέντρο αποκλίνουσας συμπεριφοράς, όπου πολλοί είχαν βρει τραγικό θάνατο. Το πείραμα χρηματοδοτήθηκε από τον τότε Γραμματέα του Κόμματος, τον Σάτλερ για να δολοφονήσει περίπου 80.000 ανθρώπους και έπειτα υπό το φόβο της ανασφάλειας και του τρόμου, χρησιμοποίησε αυτά τα στοιχεία για να ανέλθει στην εξουσία.
Η Μέρα φτάνει. Οι δύο σύντροφοι συναντιούνται στο εγκαταλελειμμένο μετρό του Λονδίνου. Ένα τραίνο είναι γεμάτο με εκρηκτικά έτοιμο για την ιστορική πορεία προς τη Βουλή. Ο V αφήνει την επιλογή της πυροδότησης της αλλαγής στην Ίβι. Φεύγει και κατευθύνεται ολοταχώς στο σταυροδρόμι της ύπαρξης του. Συναντάει τον Σάτλερ και τον Κρίντι. Επιβιώνει θανάσιμα τραυματισμένος της σύρραξης, αφήνοντας τους Εφιάλτες του νεκρούς. Επιστρέφει στην αγαπημένη του όπου και ξεψυχάει στα χέρια της.
Η σκυτάλη της ευθύνης έχει αλλάξει . Η Ίβι συνεχίζει τον αγώνα της λύτρωσης στέλνοντας το τραίνο στον προορισμό του. Η Βουλή και το Μπιγκ Μπεν, σύμβολα της ζοφερής πραγματικότητας καταστρέφονται και χιλιάδες μασκοφορεμένοι Γκάι Φωκς ξεχύνονται στους δρόμους του Λονδίνου, καταλύοντας τις παραζαλισμένες ,από την ορμή του λαϊκού ποταμού, στρατιωτικές δυνάμεις , αναγκάζοντάς τες να παραδεχθούν την συντριβή τους.
Η Επανάσταση νίκησε, αρκούσε ένας Γκάι Φωκς για να πραγματοποιήσει το ακατόρθωτο. Και αυτό συνέβη γιατί τελικά δεν ήταν ένας, αλλά όπως απαντάει και η Ίβι στον Επιθεωρητή στο φινάλε, «Ήταν όλοι μας».
ΕΙΜΑΣΤΕ ΟΛΟΙ V
Οι ομοιότητες με την ιστορική πραγματικότητα είναι εμφανείς και η κριτική για το τέρας του ιμπεριαλισμού επεκτείνεται έξω από τα στενά όρια μίας συγκεκριμένης χώρας . Ο θαυμαστός Κόσμος του Χάξλευ , ο Μεγάλος Αδερφός του Όργουελ και αντίστοιχα του V εξελίσσονται στο σήμερα και συνεχίζουν να σφίγγουν τη θηλιά για εκατομμύρια ανθρώπους. Η διαφθορά των πολιτικών, η εικονική πραγματικότητα των ΜΜΕ, η στρατικοποίηση της καταστολής και η αστυνομοκρατία της καθημερινότητας, η κατασκευή της αμαρτίας και της ενοχικής συνείδησης από την ραδιούργα θρησκευτική εξουσία. Όλα αυτά μαζί με το ρατσισμό, τη διάκριση των ανθρώπων σε κάστες, τον περιορισμό της ελευθεροτυπίας, την εκμηδένιση της εκφραστικότητας και της ποιότητας με ευτελείς δραστηριότητες, συνθέτουν ένα παρανοϊκό πάζλ κατάθλιψης και καταστροφής .Ένα ρυπαρό δυστοπικό περιβάλλον άνευ προηγουμένου.
Το V FOR VENDETTA είναι ένα αριστούργημα, γιατί το περιεχόμενο του είναι διαχρονικό. Ο αγώνας της αντίστασης και της ανατροπής είναι αδιάκοπος. Απαιτεί θυσίες, γιατί όπως είναι δομημένο το κοινωνικοοικονομικό οικοδόμημα, θα έχουμε πάντα ανάγκη για ήρωες.
Για κάθε Σάτλερ ή Χίτλερ, θα υπάρχει ένας V , ένας Τσε. Για κάθε ολοκληρωτικά φασιστικό σύστημα άσκησης της εξουσίας, θα εμφανίζεται μία χούφτα ανθρώπων, έτοιμων να το αντιπαλέψουν , πελεκώντας τα κεφάλια της λερναίας Ύδρας του φασισμού. Για κάθε επίθεση κατά μειονοτικών ομάδων , θα έρχονται στο φως συλλογικότητες αλληλεγγύης .
ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΣΥΜΒΟΛΑ
Η ταινία είναι από μόνη της ένας συμβολισμός. Η ζωή μας βρίθει από αυτούς, οι Ιδέες είναι σύμβολα. Οι άνθρωποι κυριαρχούνται από τις ιδέες, τόσο ώστε πολλές φορές λησμονούν την αξία της πράξης, της δράσης. Γίνονται υποχείρια, είδωλα εννοιών και λέξεων θρυμματίζοντας το καθρέφτη της ατομικότητάς τους. Λοξοδρομούν από το μονοπάτι της αφύπνισης. Οι άνθρωποι είναι σημαντικότεροι από τις ιδέες καθώς ναι μεν μπορούν να θυσιαστούν στο βωμό τους, όμως χωρίς αυτούς τους ίδιους και την ενέργεια τους εκείνες παύουν να υπάρχουν. Η Ιδεολογία ζει όσο ζουν τα άτομα που την κατασκεύασαν και όχι το αντίθετο. Για αυτό λοιπόν, μη τρέμετε τα σύμβολα της εξουσίας, ούτε από νεκρωμένες ιδεοληψίες του παρελθόντος . Τολμήστε , δράστε. Μέσα από την ποιοτική ανάπτυξη της προσωπικότητας, την ανεκτικότητα και το ενδιαφέρον σε καθετί διαφορετικό, χτίστε ένα καλύτερο μέλλον, οραματιζόμενοι το παρόν. Μέσα από την ελευθερία της έκφρασης, τον έρωτα και του συναισθήματος, δημιουργείστε τις δικές σας Ιδέες που θα είναι καταλληλότερες για το σήμερα και το αύριο, στρατευμένες στις ανάγκες του λαού.
Και αν φοβάστε ότι δεν είστε έτοιμοι, μην ανησυχείτε. Κανένας από μας δεν είναι. Ούτε η Ίβι ήταν. Όπως και εκείνη, έτσι απλά χρειαζόμαστε ένα μικρό έναυσμα που θα μας βοηθήσει να σπάσουμε τα εσωτερικά δεσμά της επιβεβλημένης παθητικότητας και αδιαφορίας, φέρνοντας στην επιφάνειας της συνείδησης μας μία ολοένα αυξανόμενη ενέργεια που θα κοχλάζει σαν επαναστατική λάβα, αποτελώντας την απαρχή του τέλους για τη ματαιόδοξη εξουσία της άρχουσας τάξης.
Ζώντας σε μία εποχή όπου ο αγώνας για την ελευθερία διώκεται ποινικά σε αντιδιαστολή με τις προκλητικές παρακρατικές δραστηριότητες που χαίρουν άκρατης (κυβερνητικής) εκτίμησης, η ανάγκη για επανάσταση είναι επιτακτικότερη από ποτέ.
Χρειαζόμαστε τη σπίθα ενός ανθρώπου με ευαισθησία και όραμα, εκείνου που δε θα διστάσει ούτε θα δειλιάσει στην όψη του γκλομπ. Όταν εμφανιστεί δεν θα τον αφήσουμε μόνο του, δεν θα προδώσουμε την ευκαιρία μας στη ζωή.
Όταν παρουσιαστεί ο δικός μας V, η νίκη θα έχει καταφτάσει μαζί του…