Μετά από μια μακρά προεκλογική περίοδο ολοκληρώθηκαν την περασμένη Κυριακή οι Βουλευτικές εκλογές στην Κύπρο. Μια εκλογική αναμέτρηση που έληξε με ξεκάθαρους νικητές και χαμένους.
- του Χρίστου Κυπριανού
Αρχικά όμως ένα σχόλιο για την ποιότητα του προεκλογικού διαλόγου. Πιθανότατα να έχουμε βιώσει μια από τις πλέον κωμικοτραγικές προεκλογικές περιόδους. Το πολιτικό σύστημα φαίνεται πως δεν έχει κατανοήσει ή δεν θέλει να κατανοήσει πως οι πολίτες επιζητούν λύσεις στα καθημερινά τους προβλήματα. Δεν ακούσαμε καμιά ουσιαστική πρόταση. Αντιθέτως οι πολιτικές δυνάμεις αναλώθηκαν σε εκατέρωθεν αλληλοκατηγορίες και σε μια προσπάθεια να αποδείξουν ποιος είναι ο λιγότερο διεφθαρμένος. Η διαφθορά μονοπώλησε τον πολιτικό διάλογο, ενώ άλλα σημαντικά ζητήματα όπως το κυπριακό και οι οικονομικές συνέπειες της πανδημίας πέρασαν σε δεύτερη μοίρα. Ουσιαστικά η ποιότητα του πολιτικού διαλόγου ήταν η ίδια με το περιβόητο βίντεο του «Μάκη».
Αποχή
Αναπόσπαστα αυτό ήταν και μια από τις αιτίες της μεγάλης αποχής σε συνδυασμό και με την απογοήτευση μεγάλου μέρους του εκλογικού σώματος από τα παραδοσιακά κόμματα. Επίσης η απολιτικοποίηση που υπάρχει εντός της Κυπριακής κοινωνίας είναι ακόμα μια αιτία για τα μεγάλα ποσοστά αποχής. Μια τάση που τροφοδοτείτε και από τα ίδια τα πολιτικά κόμματα με τον τρόπο που εκφέρουν τον πολιτικό τους λόγο. Η μεγάλη αντίδραση που υπήρχε προ των εκλογών φαίνεται να εκτονώνεται μέσα από τα πληκτρολόγια και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Οι νικητές των εκλογών
Ένας από τους ξεκάθαρους νικητές είναι το κυβερνών κόμμα του Δημοκρατικού Συναγερμού (ΔΗΣΥ) που παρά τις απώλειες κατάφερε να διατηρήσει την πρώτη θέση και με απόσταση 5 ποσοστιαίων μονάδων από το δεύτερο ΑΚΕΛ. Παρά τα σκάνδαλα διαφθοράς και την κριτική για την διαχείριση της πανδημίας το κυβερνών κόμμα διατήρησε την πρωτιά έστω και με απώλειες. Αυτό κυρίως οφείλετε στην αποτυχία της αντιπολίτευσης να πείσει μεγάλο κομμάτι των ψηφοφόρων πως αποτελεί την εναλλακτική επιλογή. Νικητής αν και από διαφορετικό ρόλο θεωρείτε και ο πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης. Το προεδρικό έχει ερμηνεύσει το αποτέλεσμα των εκλογών ως επιβράβευση της πολιτικής που ακολουθεί παρά την σκληρή κριτική που δέχεται σε πολλά ζητήματα και κυρίως της διαχείρισης του Κυπριακού σε συνδυασμό με τα φαινόμενα διαφθοράς.
Στους νικητές των εκλογών περιλαμβάνεται και το ακροδεξιό Εθνικό Λαικό Μέτωπο (ΕΛΑΜ) το οποίο διπλασίασε τόσο τα ποσοστά του όσο και τις έδρες του. Εδώ να σημειωθεί πως το ΕΛΑΜ διατηρούσε άρρηκτες σχέσεις με την Χρυσή Αυγή μέχρι την καταδίκη της Χρυσής Αυγής ως εγκληματικής οργάνωσης.
Αρχικά το ΕΛΑΜ προσπάθησε να εγγραφεί το 2011 ως Χρυσή Αυγή Κύπρου κάτι το οποίο δεν επέτρεψε το υπουργείο Εσωτερικών. Μετά την καταδίκη της Χρυσής Αυγής τον περασμένο Οκτώβριο δήλωσαν πως δεν έχουν καμιά σχέση με την Χρυσή Αυγή. Ενώ ως δια μαγείας έχει εξαφανιστεί από την επίσημη τους ιστοσελίδα οτιδήποτε παρέπεμπε στην Χρυσή Αυγή. Ουσιαστικά το ΕΛΑΜ προσπαθεί να γίνει ένα κόμμα τύπου Λίγκα του Βορρά του Σαλβίνι και Εθνικού Μετώπου της Μαρί Λεπέν. Δεν εφαρμόζει τις τακτικές βίας που εφάρμοζε η Χρυσή Αυγή καθώς αυτές οι τακτικές δεν είναι αποδεκτές από την Κυπριακή κοινωνία και αυτό φαίνεται να αποδίδει καρπούς. Η ρητορική του παραμένει η ίδια. Ακραία εθνικιστική στάση στο Κυπριακό, ρατσιστικό λόγο για το μεταναστευτικό και προσπάθεια να παρουσιαστούν ως οι προστάτες των αδυνάτων σαν ένα δήθεν αντισυστημικό κόμμα. Το αποτέλεσμα δίνει ένα ρυθμιστικό ρόλο στο ΕΛΑΜ στη νέα βουλή κάτι που θα το βοηθήσει στην προσπάθεια του να κανονικοποιηθεί μέσα στο πολιτικό σύστημα.
Νικητής είναι και Δημοκρατική Παράταξη (ΔΗΠΑ) του πρώην προέδρου της Βουλής Μάριου Κάρογιαν. Η ΔΗΠΑ δημιουργήθηκε από δυσαρεστημένα στελέχη του Δημοκρατικού Κόμματος (ΔΗΚΟ) με τις πολιτικές που ακολουθούσε ο Πρόεδρος του ΔΗΚΟ Νικόλας Παπαδόπουλος. Η ΔΗΠΑ θεωρείτε η μεγάλη έκπληξη καθώς σχεδόν καμιά δημοσκόπηση δεν έδειξε πως θα μπορούσε να εκλέξει 4 βουλευτές.
Οι σοσιαλιστές της ΕΔΕΚ μπορούν να μπουν και αυτοί στους νικητές καθώς παρά την μείωση των ποσοστών τους εξασφάλισαν 4 έδρες και έλαβαν μεγαλύτερο ποσοστό από αυτό που αναμενόταν. Ουσιαστικά ΔΗΣΥ, ΔΗΠΑ, ΕΔΕΚ, ίσως και συνεπικουρούμενοι από το ΕΛΑΜ, θεωρούνται πως θα είναι οι βασικοί σύμμαχοι της κυβέρνησης Αναστασιάδη στη βουλή.
Οι μεγάλοι χαμένοι
Μεγάλος χαμένος των εκλογών είναι το ΑΚΕΛ. Το κόμμα της αριστεράς δεν κατάφερε να κεφαλαιοποιήσει σε κανένα σημείο την κυβερνητική φθορά από τα σκάνδαλα και τη διαχείριση της πανδημίας. Ένα μεγάλο μέρος των ψηφοφόρων θεωρεί το ΑΚΕΛ ως μέρος του συστήματος και συνυπεύθυνο για τη διαφθορά και τη διαπλοκή. Επίσης στις τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις το ΑΚΕΛ αποτυγχάνει να φέρει τους ψηφοφόρους του στην κάλπη. Μεγάλο κομμάτι όσον απέχουν είναι άνθρωποι που ψήφιζαν ΑΚΕΛ. Δεν ψηφίζουν ΑΚΕΛ λόγω της απογοήτευσης για τον τρόπο που ασκεί τον αντιπολιτευτικό του ρόλο και σε κάποιο σημείο ακόμη πληρώνει τα λάθη και τις αστοχίες της δικής του πενταετίας στην εξουσία. Αυτοί οι ψηφοφόροι δεν βλέπουν άλλη εναλλακτική επιλογή στα υπόλοιπα κόμματα και επιλέγουν την αποχή.
Οι επαναλαμβανόμενες εκλογικές αποτυχίες έχουν ανοίξει ένα έντονο διάλογο ανάμεσα στα στελέχη και τους φίλους του ΑΚΕΛ για την επόμενη μέρα και τις ευθύνες της ηγετικής ομάδας του ΑΚΕΛ. Τα περισσότερα πυρά δέχεται ο Γενικός του Γραμματέας Άντρος Κυπριανού με αποτέλεσμα να ανοίξει και ο διάλογος για τη διαδοχή του, αν και ο ίδιος είχε δηλώσει πριν τις εκλογές πως δεν θα προτίθεται να διεκδικήσει ξανά την ηγεσία του κόμματος.
Χαμένο είναι και το ΔΗΚΟ. Ο καταγγελτικός τους πολιτικός λόγος, η στείρα αντιπολίτευση χωρίς ουσιαστικές προτάσεις καθώς και τα μικροπολιτικά παιχνίδια ειδικά κατά τη ψήφιση του προϋπολογισμού δεν ευνόησαν το κεντροδεξιό κόμμα. Παρά τη διατήρηση του αριθμού των εδρών του, η απώλεια του παραδοσιακού ρυθμιστικού του ρόλου εξαιτίας της εισόδου της ΔΗΠΑ στη βουλή θεωρείται ήττα για το ΔΗΚΟ.
Στο ίδιο παρονομαστή κινήθηκαν και οι Οικολόγοι παρά τη μεγάλη δυναμική που έδειχνα στις δημοσκοπήσεις, αυτή η δυναμική δεν μεταφράστηκε σε ψήφους παρά το κέρδος μιας έδρας. Η μη ξεκάθαρη θέση στο Κυπριακό και οι αμφιλεγόμενες προσωπικότητες που στελέχωναν το ψηφοδέλτιο των Οικολόγων κόστισαν στο κόμμα των Πρασίνων.
Ένα από τα αρνητικά του αποτελέσματος των εκλογών είναι και η μείωση του αριθμού γυναικών που θα είναι στα βουλευτικά έδρανα. Μόλις 8 από τους συνολικά 56 βουλευτές θα είναι γυναίκες.
Η επόμενη μέρα
Η επόμενη μέρα θα είναι πρόκληση για την νέα βουλή. Η εκλογή του Προέδρου του σώματος θα δείξει προς του που θα κινηθούν τα κόμματα. Ένα είναι το σίγουρο αν συνεχίσει να επικρατεί ο λαϊκισμός και η μικροπολιτική, η αποχή στις επόμενες εκλογές θα είναι ακόμη μεγαλύτερη. Με βάση όμως της σύνθεση της νέας βουλής τα πράγματα δεν φαίνεται να αλλάζουν προς το καλύτερο.