Αυτό είναι το διεθνές όριο φτώχειας
Η Παγκόσμια Τράπεζα άλλαξε το διεθνές όριο φτώχειας – αλλά ο Τζέισον Χίκελ ισχυρίζεται ότι αυτό δεν αντικατοπτρίζει την πραγματική κατάσταση.
Τζέισον Χίκελ, Guardian
Αποκλειστική μετάφραση για το Νόστιμον Ήμαρ: Afterwords
Φοιτήτριες/Μαθήτριες προσεύχονται να βρέξει στην Τζάουα Τενγκά, όπου η ξηρασία προκαλεί απώλειες σοδειάς και πλήττει τα εισοδήματα. Φωτογραφία: Antara Foto/Reuters
Λίγες εβδομάδες πριν η Παγκόσμια Τράπεζα άλλαξε το διεθνές όριο φτώχειας από $1,25 σε $1,90 ανά μέρα. Κανονικά, οι αλλαγές στο όριο φτώχειας περνούν σχεδόν απαρατήρητες, αλλά για κάποιο λόγο αυτή τη φορά ο κόσμος ενθουσιάστηκε. Mε μια πρώτη ματιά, φαίνεται σαν να παραδέχθηκε επιτέλους η τράπεζα πως το παλιό όριο ήταν πολύ χαμηλό, και το αύξησε σε ένα πιο ουσιαστικό επίπεδο.
Η πραγματικότητα, όμως, βρίσκεται πιο κοντά στο αντίθετο. Η Παγκόσμια Τράπεζα δεν αύξησε το όριο φτώχειας, απλώς μετέφερε σε άλλη βάση το παλιό όριο προκειμένου να προσαρμοστεί λόγω της υποτίμησης της αγοραστικής δύναμης του δολαρίου. Η τράπεζα ισχυρίζεται πως το νέο όριο είναι σχεδόν ισοδύναμο με το παλιό, σε πραγματικούς όρους. Στην ουσία, όμως, είναι σημαντικά χαμηλότερο, και συνεπώς φαίνεται σα να υπάρχουν λιγότεροι φτωχοί άνθρωποι από πριν.
Γι’ αυτό, η τράπεζα ξαφνικά ανακοίνωσε πως ο αριθμός των ατόμων κάτω από το όριο της φτώχειας μειώθηκε παγκοσμίως κατά 100 εκ. ανθρώπους εν μία νυκτί, και ότι η τάση ελάττωσης της φτώχειας πέφτει πολύ ταχύτερα απ’ ότι πιστεύαμε.
Φυσικά, τίποτα δεν έχει αλλάξει ουσιαστικά στον πραγματικό κόσμο. Ο αριθμός των φτωχών ανθρώπων είναι ίδιος με πριν. Παρόλα αυτά, η βιομηχανική ανάπτυξη έλαβε ευχαρίστως υπόψη αυτό το νέο συμβάν, ισχυριζόμενη ότι μειώθηκε η φτώχεια εν μέρει, κάτι που δεν έχει συμβεί στην πραγματικότητα. Η κοινότητα των ΜΚΟ γιορτάζει το γεγονός ότι σύμφωνα με το νέο όριο της τράπεζας, το ποσοστό της φτώχειας θα μειωθεί κατά 10% αυτό το έτος. Ο Τζιμ Γιονγκ Κιμ το έχει αποκαλέσει «το καλύτερο παγκόσμιο γεγονός στις μέρες μας».
Πρόκειται για μια επιτυχημένη κίνηση δημοσίων σχέσεων της Παγκόσμιας Τράπεζας. Συγκεκριμένα, το όριο της φτώχειας φαίνεται ότι έχει αυξηθεί σε ένα πιο ανθρώπινο επίπεδο και ο αριθμός των φτωχών ανθρώπων έχει μειωθεί από ότι προηγουμένως.
Μέσα σε όλο αυτόν τον ενθουσιασμό, φαίνεται να αψηφάται ένα γεγονός καίριας σημασίας. Τα $1,90 δεν επαρκούν για τις βασικές ανάγκες που αφορούν την επιβίωση του ανθρώπου. Ούτε κατά διάνοια! Και δεν πρόκειται για μια «περιθωριακή άποψη», αλλά χαίρει συναίνεσης από ένα μεγάλο μέρος της ακαδημαϊκής κοινότητας.
Πόσο είναι τα $1,90 ανά μέρα προσαρμοσμένα στην αγοραστική δύναμη;
Στην πραγματικότητα, απεικονίζουν το διεθνές ισοδύναμο του τι θα μπορούσε να αγοραστεί με αυτά τα $1,90 στις ΗΠΑ το 2011. Είναι γνωστό όμως ότι το συγκεκριμένο ποσό είναι ανεπαρκές, έτσι ώστε να επιτευχθεί ακόμα και η πιο βασική σίτιση. Το Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ (US Department of Agriculture) υπολογίζει ότι το 2011 το μικρότερο αναγκαίο ποσό για να αγοράσεις επαρκή ποσότητα τροφίμων ήταν τα $ 5,04 ανά μέρα. Και μέσα σε αυτό δεν περιλαμβάνονταν άλλες απαραίτητες ανάγκες για την ανθρώπινη επιβίωση όπως είναι η στέγη και ο ρουχισμός.
Υπάρχουν πολλά παραδείγματα αυτού του ελλείμματος. Στην Ινδία, τα παιδιά που ζουν με $1,90 έχουν ακόμη 60% πιθανότητες να υποσιτιστούν. Στη Νιγηρία, τα νήπια που ζουν με $1,90 έχουν τρεις φορές πιο ψηλό ποσοστό θνησιμότητας από τον παγκόσμιο μέσο όρο. Η ίδια ιστορία μπορεί να ισχύει και για πολλές άλλες χώρες. Αν τα $1,90 είναι λίγα για να μπορέσει κανείς να έχει τη βασική σίτιση ή να εξασφαλίσει την επιβίωση στον πρώτο χρόνο της ζωής του, γιατί τα χρησιμοποιούμε;
Η Παγκόσμια Τράπεζα επέλεξε το όριο των $1,90, επειδή είναι ο μέσος όρος της διεθνούς φτώχειας των φτωχότερων χωρών στον κόσμο, όπως το Τσαντ και το Μπουρούντι. Αλλά δε μας λέει πολλά για το πώς είναι η φτώχεια στις περισσότερες άλλες χώρες. Η ίδια η τράπεζα παραδέχεται ότι η φτώχεια στη Λατινική Αμερική, για παράδειγμα, θα μπορούσε να μετρηθεί στα $6 τη μέρα. Ωστόσο, για κάποιο λόγο, παραμένει το όριο των $1,90.
Πώς θα ήταν, λοιπόν, μια πιο ουσιώδης μέτρηση της φτώχειας; Μια εναλλακτική είναι να μετρηθεί η φτώχεια από χώρα σε χώρα, χρησιμοποιώντας το όριο φτώχειας της κάθε χώρας, με τα $1,90 ως το κατώτατο όριο. Αν γινόταν κάτι τέτοιο, θα βλέπαμε ότι 1,7 δισεκατομμύρια άνθρωποι παραμένουν σήμερα στη φτώχεια, ένα ποσοστό κατά 70% υψηλότερο από αυτό που θέλει η Παγκόσμια Τράπεζα να πιστεύουμε.
Αν παραμείνουμε πιστοί σε μια διεθνή γραμμή, θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε τα «ηθικά όρια φτώχειας» που επινόησε ο Πίτερ Έντουαρντ του Πανεπιστημίου του Νιούκαστλ. Υπολόγισε ότι για να επιτευχθεί το φυσιολογικό προσδόκιμο ζωής των 70 χρόνων, ένας άνθρωπος χρειάζεται περίπου το 2,7 μέχρι 3,9 φορές το υπάρχον όριο φτώχειας. Στο παρελθόν, αυτό ήταν $5 τη μέρα. Χρησιμοποιώντας τους νέους υπολογισμούς της τράπεζας, είναι περίπου $7,4 τη μέρα. Όπως φαίνεται, αυτός ο αριθμός είναι κοντά στο μέσο όρο της εθνικής φτώχειας στον Νότο.
Τι θα συνέβαινε, λοιπόν, αν μετρούσαμε την παγκόσμια φτώχεια με βάση αυτό το πιο ακριβές επίπεδο; Θα παρατηρούσαμε ότι περίπου 4,2 δις άνθρωποι ζουν σήμερα στη φτώχεια. Αυτός ο αριθμός είναι τέσσερις φορές μεγαλύτερος από εκείνον που η Παγκόσμια Τράπεζα θέλει να πιστέψουμε και μεγαλύτερος από το 60% της ανθρωπότητας. Και μάλιστα αυξήθηκε ριζικά από το 1980, καθώς σχεδόν 1 δις άνθρωποι προστέθηκαν στη λίστα των φτωχών τα τελευταία 35 χρόνια.
Οι στόχοι αειφόρου ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, όπως παρουσιάστηκαν τον Σεπτέμβριο, σχεδιάστηκαν για να χρησιμοποιήσουν το όριο των $1,90 για τη μέτρηση της φτώχειας. Γιατί επιμένουν σε αυτό το καθόλου αληθοφανές κατώτατο όριο; Απλούστατα γιατί είναι το μοναδικό όριο που δείχνει κάποια σημαντική πρόοδο στη μάχη κατά της φτώχειας και, ως εκ τούτου, προσδίδει ένα είδος θετικής αιτιολόγησης στην υπάρχουσα οικονομική τάξη. Μια πιο ειλικρινής προσέγγιση θα μας ανάγκαζε να παραδεχτούμε το γεγονός ότι η παγκόσμια οικονομία απλούστατα δεν αποφέρει κανένα αποτέλεσμα για την πλειοψηφία. της ανθρωπότητας.
Πρόσφατα ενεπλάκην σε μια αντιπαράθεση σχετικά με αυτό το θέμα με έναν οικονομολόγο των Ηνωμένων Εθνών. Σύντομα βαλτώσαμε στις τεχνικές λεπτομέρειες του ορίου του $ 1,90, το οποίο εκείνος επιχειρούσε να υπερασπιστεί. Καθώς άκουγα τα λεγόμενά του, διαπίστωσα ότι η ολη συζήτηση ήταν ολίγον παράλογη. Βρισκόμαστε αισίως στο 2015. Ο κόσμος μας ποτέ δεν υπήρξε πλουσιότερος. Μόλις μάθαμε ότι το πλουσιότερο 1% του παγκόσμιου πληθυσμού συγκεντρώνει στα χέρια του περισσότερο πλούτο από όλη την υπόλοιπη ανθρωπότητα συνολικά. Ακόμα χειρότερα, 67 δισεκατομμυριούχοι διαθέτουν περισσότερο πλούτο από τους 3,5 δις φτωχότερους ανθρώπους. Και παρόλα αυτά, οι οικονομολόγοι συνεχίζουν να μας λένε ότι, εφόσον οι άνθρωποι έχουν τουλάχιστον 1,90 $ ημερησίως, δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας. Όλα είναι μια χαρά.
Είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι ο διάλογός μας σχετικά με τη φτώχεια έπεσε σε αυτό το επίπεδο. Πώς επιτρέψαμε να συμβεί κάτι τέτοιο; Πώς επιτρέψαμε να ατροφήσει τόσο πολύ το πνεύμα ηθικής μας; Αναρωτιέμαι ακόμα αν αυτό το παραμύθι του $ 1,90 είναι αφελές ή απλά αισχρό. Αλλά υποψιάζομαι ότι 4,2 δις άνθρωποι δε θα δυσκολευτούν και πολύ να αποφασίσουν.