Η απορία είναι ειλικρινής. Γιατί σε μια Ευρωπαϊκή χώρα, παιδιά δημοτικού, γυμνασίου και λυκείου, υποχρεώνονται να βαδίζουν με στρατιωτικό βήμα μπροστά στις αρχές του κράτους; Για ποιο λόγο συνεχίζουμε να υπηρετούμε ένα έθιμο που έχει τις ρίζες του στον προηγούμενο αιώνα, και επισημοποιήθηκε επί στρατιωτικού καθεστώτος Μεταξά, το 1936; Γιατί αφήνουμε, ως κοινωνία, χώρο για εκμετάλλευση των εθνικών επετείων, από ανεύθυνους και επικίνδυνους παιδαγωγούς, όπως αυτός σήμερα στην Αγία Βαρβάρα, που ανάγκασε παιδιά δημοτικού να φωνάζουν μιλιταριστικά συνθήματα, όπως: “τρέμει η γη τρέμει η γη περνούν οι Αετοί”;
Κρίνοντας από τις αντιδράσεις των παιδιών, διαπιστώνουμε ότι συμμετέχουν αναγκαστικά σ’ αυτό το έθιμο. Δεν τους εμπνέει, δεν το κάνουν με χαρά, δεν διακατέχονται από εθνική υπερηφάνεια όταν περπατούν μπροστά στους Δημάρχους και τους Μητροπολίτες. Οι μεγάλες νίκες του λαού μας, είτε αυτές ήταν για την ανεξαρτησία του, είτε για την αποτροπή του φασισμού και την χειραφέτησή του, πρέπει να μνημονεύονται με ενθουσιασμό και μακρυά από εθνικιστικές κορώνες. Στόχος τους πρέπει να είναι μόνο η αναθέρμανση της μνήμης και όχι η αναπαραγωγή στερεοτύπων. Δυστυχώς, οι μαθητικές παρελάσεις εξυπηρετούν μόνο τον τελευταίο στόχο.
Είχα την τύχη να βρίσκομαι στο Όσλο, πριν κάμποσα χρόνια, την ημέρα της Επετείου για την Ανεξαρτησία της Νορβηγίας. Η ατμόσφαιρα ήταν τελείως διαφορετική. Τα σχολεία συμμετέχουν σε μια εκπληκτικά ανομοιόμορφη “παρέλαση”, τα παιδιά φορούν πολύχρωμα ρούχα, αν θέλουν κρατούν σημαίες, περπατούν με χαλαρό βήμα στον κεντρικό δρόμο της πόλης, και πολλά από αυτά κρατούν το πρώτο παγωτό της χρονιάς, καθώς η επέτειος σηματοδοτεί και την έλευση του καλοκαιριού. Δεν περπατούν με στρατιωτικό βήμα. Δεν υπάρχουν ομοιόμορφες στολές, ούτε επίσημοι, ούτε κραυγές και μισαλλόδοξα συνθήματα.
Αν λοιπόν, πρέπει αναγκαστικά, να υπάρχουν τέτοιες εκδηλώσεις, ας είναι όπως αυτή της Νορβηγίας.
photo credits: Olia Zed