Tου Βασίλη Τσαρτσάνη
Οδοιπορικό στα σύνορα με την ΠΓΔΜ
Επιμέλεια: Γιάννης Νικολαΐδης / Μετάφραση: Δωροθέα Βακάλη / Φωτογραφία-επεξεργασία: Βασίλης Τσαρτσάνης, Γιώργος Γεωργαλίδης
Τα παιδιά θύματα, τα παιδιά της Συρίας, του Αφγανιστάν, «τα παιδιά ενός κατώτερου Θεού» σφαγιάζονται για δεύτερη φορά. Αυτή τη φορά μπροστά στα μάτια μας, στην καρδιά της Ευρώπης.
Ενα ποτάμι εξαθλιωμένων ψυχών, η οδύσσεια των προσφύγων. Η μεγάλη φυγή προς την Ευρώπη, που η τιμωρητική στάση της οδηγεί στον εξευτελισμό, στην ωμή βία, στη ληστεία, στην ομηρία απροστάτευτων ψυχών δίχως έλεος, στα νύχια της μαφίας. Τους τελευταίους 10 μήνες, το ποσό των χρημάτων που πέφτει στα χέρια της μαφίαςαπό την εκμετάλλευση των προσφύγων μόνο από το πέρασμα μετά την Ειδομένη μπορεί να ανέρχεται ώς και τα 500.000 ευρώ καθημερινά.
Η ελληνική κυβέρνηση πλέον απαγορεύει τη μετακίνηση των προσφύγων με οποιοδήποτε μέσο μαζικής μεταφοράς, οδηγώντας σε απάνθρωπες οδοιπορίες δεκάδες εκατοντάδες πρόσφυγες. Σχεδόν καθημερινά εικόνες ντροπής μάς θυμίζουν άλλες εποχές, με τις πορείες θανάτου που έχουμε βιώσει τόσο οι Ελληνες κατά την ανταλλαγή πληθυσμών όσο και οι Γερμανοί μετά το τέλος του πολέμου, όταν εγκατέλειπαν τις εστίες τους από την Τρανσιλβανία και την Πολωνία ως πρόσφυγες.
Λιπόθυμοι παντού!
Οι πρόσφυγες οδοιπορούν 75 χιλιόμετρα μέχρι να φτάσουν στην Ειδομένη. Από το τόσο περπάτημα καίνε τους μυς τους, είναι επικίνδυνο να πάθουν ραβδομυόλυση, πάθηση επικίνδυνη για τη ζωή τους, αφού προκαλεί ανακοπή και νεφρική ανεπάρκεια. Αυτό είναι φρικτό, ιδιαίτερα τους θερινούς μήνες. Καθημερινά μαζεύουμε λιπόθυμο κόσμο από αφυδάτωση στους επαρχιακούς δρόμους και στα χωράφια.
Ολο και πιο πολύ συγκεντρώνεται στην περιοχή μας η μαφία, έχοντας ασυλία από την αδράνεια της Ευρώπης. Κάθε απαγόρευση των αρχών στέλνει τους πρόσφυγες όλο και πιο πολύ στην αγκαλιά των δουλεμπόρων. Αν οι Σύροι δεν πληρώσουν χρήματα στους διακινητές, τότε τον λόγο έχουν οι εγκληματικές συμμορίες, που θα φροντίσουν να πάρουν τα χρήματα με κάθε ειδεχθή τρόπο, ακόμα και με χρήση ωμής βίας, που παρά πολλές φορές οδηγεί ακόμη και σε μαζικές ομηρίες προσφύγων.
Οι πρόσφυγες που πέρασαν και περνούν καθημερινά από την Ειδομένη, με προορισμό την Ευρώπη, βρίσκονται σε άμεσο κίνδυνο, τα καθημερινά περιστατικά βίας που εκτυλίσσονται στη μεθοριακή γραμμή έχουν οδηγήσει τους Σύρους πρόσφυγες σε αυτοάμυνα. Τα γκρουπ που περνούν πλέον γίνονται μικροί στρατοί, που φτάνουν πολλές φορές και τα 300 άτομα, ώστε να προστατεύσουν τις οικογένειές τους και τους εαυτούς τους από τις συμμορίες που δρουν στο έδαφος της ΠΓΔΜ. Μαζεύουν ραβδιά και πέτρες, οπλίζονται με θάρρος… Εδώ και καιρό στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης καθημερινά οι πρόσφυγες αφηγούνται τα περιστατικά βίας που υφίστανται. Ακολουθεί μια τέτοια περίπτωση, στην οποία ήμουν αυτόπτης μάρτυς…
Ο Αμπουραχμάντ είναι ένας νέος 23 ετών που έμεινε ανάπηρος από σφαίρα ελεύθερου σκοπευτή. Το μεσημέρι κάποιοι Σύροι πρόσφυγες μπήκαν στο χωριό μου στο Πολύκαστρο και ζητούσαν βοήθεια, κόντευαν να πάθουν αφυδάτωση από την εξαντλητική πορεία των 75 χιλιομέτρων από Θεσσαλονίκη προς Ειδομένη. Οι φίλοι του τον μετέφεραν στα χέρια μέσα από τα χωράφια. Η ομάδα τους ήταν 34 άτομα.
Μετά τις τρεις τη νύχτα, τηλεφώνησαν και ούρλιαζαν για ιατρική βοήθεια και προστασία από επίθεση της μαφίας. Ειδοποίησα αμέσως την ελληνική αστυνομία για να γίνει επέμβαση στα σύνορα με την ΠΓΔΜ, μαζί μου ήταν και δημοσιογράφοι από τη Le Monde. Φτάσαμε στα σύνορα στις 4 το πρωί. Μπήκαμε στο δάσος με φακούς, αυτό που έβλεπα με τρόμαζε και με έθλιβε ως άνθρωπο, εκείνοι που βοηθήσαμε κάποιες ώρες πριν, έβγαιναν από το δάσος μες στα αίματα, χτυπημένοι πολύ άσχημα, υποβασταζόμενοι και τρομαγμένοι.
Δεν υπήρξε έλεος ούτε για τον ανάπηρο Αμπουραχμάντ. Μεταφέραμε εσπευσμένα 11 άτομα στο Κέντρο Υγείας του Πολυκάστρου και 4 σοβαρά τραυματισμένους στο Γενικό Νοσοκομείο του Κιλκίς, μαζί και τον Αμπουραχμάντ. Κινδύνευαν οι νεφροί του. Οταν συνήλθαμε όλοι από το σοκ, μας περιέγραψαν τι έγινε:
«Αφού περπατήσαμε κάποια χιλιόμετρα στην ΠΓΔΜ, μας σταμάτησε η αστυνομία ανάβοντας τους προβολείς των περιπολικών. Ηταν στα 10-15 μετρά μακριά μας, μείναμε ακίνητοι και από πίσω μας δίχως να τους δούμε μας επετίθεντο 120-150 άτομα. Mας χτυπούσαν και μας λήστευαν μπροστά στην αστυνομία της ΠΓΔΜ. Εκλιπαρούσαμε, παλεύαμε. Καμιά αντίδραση των αρχών».
Στις κοινές περιπολίες αστυνομικών από τη Γερμανία, που ήταν εκεί για κάποιο διάστημα, από την πλευρά της ΠΓΔΜ στην ουδέτερη ζώνη κατά τον μήνα Μάρτιο -όπως μαρτυρούν οι Αφγανοί πρόσφυγες- οι Γερμανοί αστυνομικοί δεν είδαν κανένα από τα δεκάδες περιστατικά βίας;
Ο δρόμος για την Ευρώπη «πνίγει» την ελπίδα, από την αδρανοποίηση πολλών χωρών για τα στοιχειώδη δικαιώματά τους. Καθημερινά εδώ και δέκα μήνες πέφτουν θύματα ανελέητης βίας και ματώνει το πέρασμά τους μετά τη συνοριογραμμή, από την Ελλάδα προς την ΠΓΔΜ και μετά στην Ουγγαρία.
Στο τρένο της ντροπής
Οι πρόσφυγες είχαν κανονίσει με διακινητή να τους περάσει από τα σύνορα Ελλάδας-ΠΓΔΜ μέχρι την Αυστρία με 3.000 ευρώ το άτομο. Τους κράτησαν στα σύνορα εντός ΠΓΔΜ σε ένα εγκαταλελειμμένο δωμάτιο για λίγες ώρες και έπειτα τους οδήγησαν στον σιδηροδρομικό σταθμό στη Γευγελή, πρώτο σταθμό της ΠΓΔΜ, όπου έβαλαν περίπου 500 άτομα σε εμπορικά βαγόνια μαζί με Αφγανούς.
Εκείνοι συνεργάζονταν με τους διακινητές και είχαν πάνω τους μαχαίρια και χτυπούσαν όποιον προσπαθούσε να χρησιμοποιήσει το κινητό του ή να ανάψει κάποιο φως. Τους άφησαν κλεισμένους μέσα, όλους όρθιους για 8-10 ώρες, ώσπου ήρθε η αστυνομία της ΠΓΔΜ, άνοιξε την πόρτα του βαγονιού και την ξαναέκλεισε.
Το τρένο ξεκίνησε την πορεία του για περίπου 10 λεπτά, οι πρόσφυγες νόμιζαν ότι θα συνεχίσουν το ταξίδι τους και θα τους επιτρέψουν να περάσουν. Ομως το τρένο σταμάτησε και αυτοί πίστεψαν ότι έκανε στάση. Επειτα από κάποιες ώρες που έμειναν στο βαγόνι, κατάλαβαν ότι το τρένο έμενε σταματημένο και έτσι κάλεσαν τον διακινητή, ο οποίος τους είπε ότι συνεργάζεται με την αστυνομία και πως αυτή τον διαβεβαίωσε ότι θα τους αφήσει να περάσουν. Αμέσως μετά ο διακινητής απενεργοποίησε το κινητό του.
Οι πρόσφυγες έμειναν για πολλές ώρες κλεισμένοι στο βαγόνι, όπου το οξυγόνο ήταν λιγοστό και τα άτομα πάρα πολλά. Μερικοί λιποθύμησαν και άλλοι αντιμετώπισαν προβλήματα δύσπνοιας, μεταξύ αυτών έγκυοι, μικρά παιδιά. Ετσι άρχισαν να χτυπάνε την πόρτα του βαγονιού προκειμένου κάποιος να τους ανοίξει κι έπειτα κάλεσαν την αστυνομία της ΠΓΔΜ, η οποία προσποιήθηκε ότι δεν τους καταλάβαινε και τους έκλεισε το τηλέφωνο.
Υστερα από αυτό, κάλεσαν το 112, ζητώντας βοήθεια από την ελληνική αστυνομία, και της έστειλαν την τοποθεσία τους μέσω GPS. Η ελληνική αστυνομία έσπευσε για βοήθεια, άνοιξε την πόρτα του βαγονιού και τους οδήγησε στο αστυνομικό τμήμα. Στην Ελλάδα γύρισαν μόνον 94 πρόσφυγες. Πού είναι οι υπόλοιποι; Βρίσκονται εν ζωή;
«Μεταναστευτικός καρκίνος»
Η βία, ο τρόμος, οι ξυλοδαρμοί και οι ληστείες με θύματα τους πρόσφυγες κατά την προσπάθειά τους να περάσουν τα σύνορα της ΠΓΔΜ έχουν πάρει μορφή μεταστατικού καρκίνου.
Τώρα μια νέα τιμωρία τούς περιμένει κάτω από τον καυτό ήλιο της Ελλάδας. Με την εκλογή της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, έχει ξεκινήσει μια απάνθρωπη συμπεριφορά από το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη κάτω από τις αυστηρές «εντολές» της Ευρώπης. Απαγορεύοντας την πρόσβασή τους σε λεωφορεία, ταξί ή οποιοδήποτε άλλο μεταφορικό μέσο, υποχρεώνουν τους πρόσφυγες να οδοιπορούν 75 χιλιόμετρα κάτω από την κάψα. Εγκυοι, μωρά, παιδιά, γέροντες, νέοι λιποθυμούν στο πλάι των δρόμων και στα χωράφια ικετεύοντας για λίγο νερό.
Ντρέπομαι για όλες αυτές τις εικόνες του αίσχους, μα ντρέπομαι ακόμα περισσότερο για τη «γουρουνοποίηση» των συναισθημάτων μας, αυτή τη φορά από αριστερή κυβέρνηση, όπου αν τολμήσει κάτοικος και αψηφήσει τις απαγορεύεις και πάρει ανάπηρο ή έγκυο στο αυτοκίνητό του τον οδηγούν στον εισαγγελέα με αυτόφωρη διαδικασία, με δυσάρεστες εξελίξεις. Αυτό έγινε και σε πολίτη που πήρε ανάπηρο Σύρο πρόσφυγα.
Από το καλοκαίρι του 2014 και ιδιαίτερα από τον Σεπτέμβριο, εκτυλίσσεται στησυνοριακή γραμμή Ελλάδας-ΠΓΔΜ, στην Ειδομένη, μια άλλη παράπλευρη σκηνή αυτού του παγκόσμιου δράματος που καλείται Μετανάστευση. Η Ειδομένη είναι το τελευταίο χωριό της Ελλάδας, 75 χιλιόμετρα από τη Θεσσαλονίκη.
Οι άνθρωποι αυτοί δίνουν τις τελευταίες τους οικονομίες στους δουλεμπόρους,αλλά πολύ συχνά γίνονται θύματα πολλών συμμοριών που καραδοκούν στα περάσματα. Εχοντας υποστεί κάθε λογής εξευτελισμό, διέμεναν περιμένοντας την ημέρα της πολυπόθητης φυγής στις όχθες του Αξιού ποταμού, ανάμεσα στις καλαμιές στο ύπαιθρο, στο δάσος της συνοριακής γραμμής.
Τριακόσια έως πεντακόσια άτομα, μεταξύ αυτών 25 παιδιά, βρέφη, έγκυοι, εκτεθειμένοι σε κάθε λογής κίνδυνο και ταλαιπωρία, δέσμιοι των αγκυλώσεων της διεθνούς πολιτικής στο θέμα των προσφύγων, αλλά και θύματα μιας σκαιάς συμπεριφοράς, απότοκο της αδρανοποίησης των κρατών της Τουρκίας, της Ελλάδας, της ΠΓΔΜ, της Σερβίας και της Ουγγαρίας σε ό,τι αφορά τον σεβασμό των ανθρώπινων δικαιωμάτων.
Η κατάσταση στην Ειδομένη πρέπει να μας διδάξει όλους και να είμαστε σε επιφυλακή για την επόμενη «τρύπα» που η μαφία θα δημιουργήσει. Η πρόληψη και η κατάθεση πληροφοριών μπορεί να αποτρέψουν τέτοια φαινόμενα καρκινώματος. Η Ευρώπη με την επιλήσμονα και επιλεκτική μνήμη. Η Ευρώπη που κόπτεται για τα δικαιώματα των ζώων -και δικαίως- μα που παρατηρεί αμέτοχη τη Σταύρωση χιλιάδων συνανθρώπων μας.
Μια απίστευτη επιστολή αξιωματικών της ΕΛ.ΑΣ. που έκαναν το καθήκον τους και… τιμωρήθηκαν
«Δεν μετανιώνω που κρατούσα το χέρι του Πακιστανού που βρήκαμε ετοιμοθάνατο»
Για κλείσιμο επέλεξα μια επιστολή από τους αξιωματικούς της ελληνικής αστυνομίας που τιμωρήθηκαν για τους λόγους που θα καταλάβετε:
«Βασίλη, διάβασα τη χθεσινή ανάρτησή σου για τη σύλληψη του οδηγού και δεν ήταν ο μόνος. Συνέλαβαν πολίτη του χωριού μας επειδή πήρε ανάπηρο πρόσφυγα στο αυτοκίνητό του. Εμαθες από ό,τι ξέρω τι πάθαμε οι αξιωματικοί των ΤΣΦ που προσπαθήσαμε να αντιδράσουμε στις πιέσεις των ανωτέρων μας. Μας γνώρισες και εμάς και το προσωπικό μας και νομίζω ότι κατάλαβες ότι εμείς βλέπουμε τουςπρόσφυγες σαν ανθρώπους και όχι σαν αριθμούς. Εγώ προσωπικά δεν μετανιώνω και ας το πλήρωσα… δεν μετανιώνω που αγκάλιασα τη Σύρια που δεν σταμάτησε να κλαίει από τον φόβο της γιατί θα την πηγαίναμε στο δικαστήριο, δεν μετανιώνω που κρατούσα το χέρι του Πακιστανού που βρήκαμε ετοιμοθάνατο στην άκρη του δρόμου, μέσα στο ασθενοφόρο και ας έμαθα ότι έπασχε από ηπατίτιδα, δεν μετανιώνω για τις άπειρες φορές που επέλεξα την ανθρωπιά από τη «νομιμότητα».
Αντιθέτως, ντρέπομαι που αναγκάστηκα να σύρω στο δικαστήριο μανάδες με τα παιδιά τους στην αγκαλιά. Σε παρακαλώ, κάνε ό,τι μπορείς γιατί εγώ φεύγω από το ΤΣΦ Πολυκάστρου, αλλά οι πρόσφυγες θα παραμείνουν… και όταν μιλάς για «αρχές» κάνε μια διάκριση, γιατί η εξουσία μπορεί να είναι απρόσωπη, αλλά τα όργανά της έχουν όνομα και ευαισθησίες… Σε ευχαριστώ για όλα, Βασίλη… ούτε εμείς θα εγκαταλείψουμε.
Σήμερα είδα τραγικές εικόνες στους Ευζώνους. Είδα κυνηγημένους, απελπισμένουςνα τρέχουν προς όλες τις κατευθύνσεις στη θέα των περιπολικών χωρίς να ξέρουν το γιατί, τόσο οι πρόσφυγες όσο και οι αστυνομικοί. Είδα 13χρονο Σύριο να με κοιτάει στα μάτια και να με ρωτάει σε άψογα αγγλικά γιατί τον συλλάβανε και τι θα απογίνει αυτός και η οικογένειά του. Είδα ένα 8χρονο κορίτσι να πλησιάζει τους αστυνομικούς και να τους λέει ότι δεν θέλει να περάσει το βράδυ στον δρόμο έξω από το τμήμα, αλλά ότι ήθελε να κοιμηθεί σε κρεβάτι.
Μιλούσε αραβικά, αλλά όλοι καταλάβαμε τι ήθελε να πει. Οι συνάδελφοί μου δεν μπορούσαν να κάνουν τίποτα άλλο παρά μόνο να της χαμογελάσουν και να της χαϊδέψουν το κεφάλι. Βοηθήστε, μας λένε όλοι και εμείς το μόνο που μπορούμε να τους πούμε είναι όχι τι μπορούν να κάνουν αλλά τι δεν μπορούν. Δεν μπορούν να μείνουν στο ξενοδοχείο, δεν μπορούν να φύγουν από τη χώρα, δεν μπορούν να μείνουν στο Κιλκίς»…